Η μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου βρίσκεται σε δύο χιλιόμετρα ανατολικά από το χωριό Ισκρέτς σε περίπου 45 χιλιόμετρα από την Σόφια, στην αριστερή όχθη του ποταμιού Σίριστνιτσα. Υποτίθεται, ότι το μοναστήρι χτίστηκε τον 13о αιώνα. Στα τέλη του 14ου αιώνα καταστράφηκε από τους Οθωμανούς εισβολείς μαζί με το κάστρο, που βρίσκονταν κοντά. Το 1602 ο βουλγαρικός πληθυσμός αποκατέστησε την εκκλησία του μοναστηριακού συγκροτήματος. Είναι μονόκλιτη, χωρίς τρούλο, με απλό σχέδιο και βαρείς χτισμένους τοίχους από πέτρα. Έξω πάνω από την πόρτα υπάρχει τοιχογραφία της Αγίας Θεοτόκου με πτερά.

Φωτογραφία: svetimesta.com

Η εκκλησία ολοκληρώθηκε την εποχή της Αναγέννησης, όταν οι Βούλγαροι από την περιοχή είχαν περίοδο ευημερίας. Υπάρχουν επιγραφές, που συνηγορούν για το ότι μερικές φορές ανανεώθηκε και εικονογραφήθηκε. Εικονογραφήθηκαν άγιοι, αφού οι περισσότεροι απ' αυτούς παρουσιάζονται με μακριές κόκκινες πελερίνες. Έτσι το μοναστήρι αναζωογονήθηκε, αλλά αργότερα και πάλι καταστράφηκε και ξεχάστηκε.

Στην εκκλησία της μονής του Ισκρέτς οι εικονογραφίες είναι από δύο περιόδους – από τον 17ο αιώνα και από τον 19ο αιώνα. Στην τοιχογραφία, που παρουσιάζει τον Μυστικό Δείπνο, ο Ιησούς Χριστός κρατά πορφυρόχρωμο σακίδιο με χώμα, που συμβολίζει την παροδικότητα του φθαρτού. Είναι ζωγραφισμένοι ξεχωριστοί άγιοι, σκηνές από βασικά εκκλησιαστικά γεγονότα και ο πλήρης χριστιανικός εκκλησιαστικός κύκλος. Από τις δύο πλευρές της πόρτας εισόδου είναι απεικονισμένοι οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, προστάτες του ναού.

Φωτογραφία: svetimesta.com

Νότια από τον ναό βρίσκεται το εξαιρετικά ενδιαφέρον βαπτιστήριο. – εξομολογητήριο, που είναι το μόνο στο είδος του στα βουλγαρικά μοναστήρια. Κατασκευάστηκε το 1856. Οι εσωτερικοί του τοίχοι είναι διακοσμημένοι με τοιχογραφίες, στις οποίες επικρατεί η μορφή της Παναγίας. Σήμερα το βαπτιστήριο είναι κλειστό και χρειάζεται βασική αναστήλωση.

Τα κτήρια κατοικίας της μονής οικοδομήθηκαν τον 19 αιώνα. Είναι διώροφα με τσαρδάκι. Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα χαρίστηκαν για νοσοκομείο.

Φωτογραφία: svetimesta.com

Στην Γέννηση της Θεοτόκου και στην εορτή του ναού – την Κοίμηση της Θεοτόκου εδώ έρχονται πολλοί πιστοί. Στις παραμονές της Κοίμησης γίνεται ολονυχτία, ενώ το πρωί οι γυναίκες φέρνουν τελετουργικά ψωμιά και σταφύλια, που ο ιερέας αγιάζει. Στον ναό τελούνται λειτουργίες μόνο σε μεγάλες χριστιανικές γιορτές.

Φωτογραφία: svetimesta.com

Το 2005 όλα τα ερείπια των κτηρίων του μοναστηριακού συμπλέγματος καταστρέφονται οριστικά. Διατηρούνται μόνο το βαπτιστήριο και η εκκλησία, που ανακηρύσσεται μνημείο του πολιτισμού. Εκπονήθηκε σχέδιο νέου μοναστηριακού συμπλέγματος.