Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκή Ένωση, για την περίοδο 2021-2027. Μετά την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας, τα ευρωπαϊκά χρήματα είναι λιγότερα και παντού υπάρχουν περικοπές, οι μεγαλύτερες από τις οποίες προβλέπεται να γίνουν στα διαρθρωτικά ταμεία και στη γεωργία. Αυτό δεν ισχύει για τη Βουλγαρία, η οποία είναι μια από τις λίγες χώρες για τις οποίες οι Βρυξέλες προβλέπουν περισσότερα χρήματα από ό, τι στον τρέχοντα προϋπολογισμό. Γίνεται λόγος για τον προϋπολογισμό πολιτικής συνοχής και κοινής γεωργικής πολιτικής. Και τα δύο προγράμματα έχουν μείωση των κονδυλίων. Ο συνολικός προϋπολογισμός της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, θα είναι 373 δισεκατομμύρια ευρώ, ή κατά 7% μικρότερος από τον ισχύοντα. Οι γεωργικές επιδοτήσεις μειώνονται λιγότερο - κατά 1% περίπου.

Στο πλαίσιο αυτό, τα κεφάλαια της ΕΕ που προορίζονται για τη Βουλγαρία αυξάνονται κατά 8% και θα ανέλθουν στο ποσό των 8,9 δις ευρώ, αντί των σημερινών 8,3 δισ. Η χρηματοδότηση αυξάνεται, επίσης για την, Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Κύπρο. περισσότερο πλήττονται, από τους νέους κανόνες για τα διαρθρωτικά ταμεία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Τσεχία, οι οποίες, στην επόμενη προγραμματική περίοδο, θα λάβουν κατά 25% λιγότερα κεφάλαια από ό, τι σήμερα.

Όσο περισσότερα χρήματα - τόσο καλύτερα! Ισχύει, όμως, αυτός ο κανόνας για τις επιδοτήσεις της ΕΕ για τη Βουλγαρία; Οι απόψεις είναι αντιφατικές. Από τη μία πλευρά, χωρίς αυτά τα χρήματα, πολλά δημόσια έργα υποδομής δεν θα είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν - για παράδειγμα, οι αυτοκινητόδρομοι ή τα δημόσια έργα σε πολλές κατοικημένες περιοχές της χώρας. Το μερίδιο της κοινοτικής χρηματοδότησης υπερβαίνει το 60% της αξίας των εν λόγω έργων. Το υπόλοιπο ποσό πρέπει να καλυφθεί με κρατική συγχρηματοδότηση.

Όσον αφορά τη συγχρηματοδότηση, πρέπει να πούμε ότι η νέα πολιτική της ΕΕ προβλέπει μεγαλύτερη συμμετοχή των εθνικών κυβερνήσεων στα κοινά σχέδια. Αυτό σημαίνει ότι ο βουλγαρικός κρατικός προϋπολογισμός θα πρέπει να βρει περισσότερα χρήματα, τα οποία να προσθέσει στις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Αυτό δεν είναι τόσο εύκολο έργο στη φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια και περισσότερα χρήματα ζητούνται από όλες τις πλευρές - την υγεία, την εκπαίδευση, την άμυνα και την ασφάλεια, την κοινωνική πρόνοια κ.λπ. Οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν, επίσης, ότι με τον τρόπο αυτό στρεβλώνεται η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και ότι, σε τελική ανάλυση, τα θετικά αποτελέσματα δεν είναι τόσο πολύ σημαντικά. Πράγματι, τα ευρωπαϊκά κεφάλαια που διατίθενται στη Βουλγαρία δεν είναι, με μια πρώτη ματιά, πολύ λίγα, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπερβαίνουν το 3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Αλλά πρέπει, επίσης, να παραδεχτούμε ότι η βουλγαρική οικονομία αντιπροσωπεύει μόνο το 0,3% της συνολικής ευρωπαϊκής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να προσθέσουμε ακόμη κάτι - παρά την ονομαστική τους αύξηση, οι κατά κεφαλήν επιδοτήσεις εξακολουθούν να είναι από τις χαμηλότερες στην ενωμένη Ευρώπη. Πράγματι, σε κάθε Βούλγαρο αναλογεί το ποσό των 1.248 ευρώ, του νέου προϋπολογισμού της Κομισιόν, ενώ το ίδιο ποσό για κάθε Κροάτη, ανέρχεται στα 2100 ευρώ. Η διαφορά είναι σχεδόν διπλή. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της εφαρμογής της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής, η οποία  σταματά την διανομή των κεφαλαίων συνοχής με βάση, μόνο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Πλέον θα λαμβάνονται υπόψη η νεανική ανεργία, το επίπεδο της εκπαίδευσης, η μετανάστευση στην περίοδο 2014 - 2017 και οι εκπομπές βλαβερών αερίων. Όποια και αν είναι τα επιχειρήματα και τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τις μικρές αυτές, κατά κεφαλήν, επιχορηγήσεις, η Βουλγαρία δεν θα είναι σύντομα σε θέση να καλύψει τη διαφορά με πιο ανεπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη, αυτό το οποίο, σε τελική ανάλυση, είναι η ουσία της πολιτικής συνοχής και για το οποίο γίνονται αυτές  οι χρηματικές «ενέσεις».

Υπάρχει κάτι, επίσης, πολύ σημαντικό για τη Βουλγαρία στον νέο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως έχουμε πει πολλές φορές, η Σόφια σκοπεύει να υποβάλει, μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, υποψηφιότητα για την είσοδό της στο συναλλαγματικό μηχανισμό ERM2, την αποκαλούμενη «αίθουσα αναμονής» για την ευρωζώνη. Στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι τα υποψήφια κράτη, για την ευρωζώνη,  θα πρέπει να υποστηριχθούν στην προσπάθειά τους να καλύψουν τα κριτήρια ένταξης. Για το σκοπό αυτό έχουν προβλεφτεί κεφάλαια συνολικού ύψους, για μια επταετία, 25 δις ευρώ. Στα κεφάλαια αυτά θα έχουν πρόσβαση οι χώρες που δηλώνουν, στις Βρυξέλλες, οτι θέλουν να εισέλθουν στην Ευρωζώνη.

Οι ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις, όσο μεγάλες κι αν είναι, δεν αποτελούν πανάκεια. Αυτό το έχουν ήδη συνειδητοποιήσει όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις της Βουλγαρίας, αν, ίσως, κάποτε είχαν την αυταπάτη ότι δεν χρειάζονται προσπάθειες από το ίδιο το κράτος. Οι επιχορηγήσεις αυτές είναι σημαντικές επειδή λειτουργούν, επίσης, πειθαρχικά και καταπολεμούν τη διαφθορά. Για να μην αναφέρουμε ότι, με τα ευρωπαϊκά κεφάλαια, έχουν γίνει πολλά έργα τα οποία απολαμβάνουν οι πολίτες. Αρκεί να αναφέρουμε το υπέροχο μετρό της Σόφιας.

Ο νέος προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βουλγαρία φαίνεται ενθαρρυντικός και υπόσχεται να συνεχίσει να στηρίζει τη χώρα και τους πολίτες της, στις προσπάθειές τους να δημιουργήσουν ένα καλύτερο κράτος στο οποίο να ζουν καλύτερα. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το σχέδιο προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει, επίσης, να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα οποία οφείλουν να δηλώσουν την άποψή τους πριν την τελική του ψήφιση. Οι συζητήσεις αυτές αρχίζουν σήμερα στη Βουλγαρία, η οποία προεδρεύει του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης