Το 1995 μια ομάδα νέων καλλιτεχνών δήλωσαν την παρουσία τους στην πολιτιστική ζωή με ένα μανιφέστο με τον οποίο έσπασαν με την παράδοση και πήραν πρωτοβουλία για νέα βουλγαρική τέχνη. Έδειξαν τις πρωτοποριακές τους ιδέες σε δύο εκθέσεις στη δεκαετία το ’90.20 χρόνια αργότερα οι δημιουργοί με το κοινό όνομα XXL μαζεύονται ξανά για να παρακολουθήσουν το αποτύπωμα του χρόνου στις ζωγραφιές τους. Η έκθεση «Νέα βουλγαρική ζωγραφική III» βρίσκεται στην αίθουσα του OBORISHTE 5 Gallery and Hall  στην Σόφια και θα συνεχιστεί μέχρι τις 3 Μαρτίου.

«Ήταν σημαντικό για μας να διαφοροποιήσουμε τον εαυτό μας από το λεγόμενο βουλγαρικό avant-garde που τότε είχε αρκετό παιχνιδιάρικο και διακοσμητικό χαρακτήρα» λέει ο ζωγράφος Ιβάν Κιουράνοφ. «Με την έκθεση «Νέα βουλγαρική ζωγραφική 1» του 1996, θέλαμε να δείξουμε ότι η ζωγραφική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σύγχρονο εκφραστικό μέσο. Όλα αυτά τα χρόνια εμείς στην πραγματικότητα συμμετείχαμε στην αποκατάσταση της ζωγραφικής.»

Στα μέσα της δεκαετίας του '90, οι νέοι Βούλγαροι καλλιτέχνες τόνιζαν το κοινωνικό και το εννοιολογικό στοιχείο χρησιμοποιώντας σύγχρονα μέσα έκφρασης όπως βίντεο, εγκαταστάσεις, φωτογραφίες. Προέκυψαν πολλά ενδιαφέροντα και ριζικά διαφορετικά έργα από αυτά της προηγούμενης γενιάς καλλιτεχνών.

«25 χρόνια αργότερα όμως επιστρέφουμε στον Ψυχρό Πόλεμο και η ζωγραφική είναι το πιο ισχυρό και σημαντικό μέσο ενημέρωσης» λέει ο ζωγράφος Πέτκο Ντουρμάνα. Μετά από χρόνια εξερεύνησης των τεχνολογιών και των νέων μέσων ενημέρωσης, ο Πέτκο Ντουρμάνα ορίζει τα έργα του ως «μετα-τεχνολογική ζωγραφική». Και παρουσιάζει τετράγωνους πίνακες – «επειδή είναι εύχρηστους στο Instagram», στους οποίους επικαλύπτει δύο στρώματα.

«Στην ουσία, είναι δύο πίνακες μία πάνω στην άλλη και την δεύτερη μπορεί να τη δει κανείς μόνο με τεχνολογικά μέσα» λέει ο ίδιος. «Σε όλη την σειρά Undercover φτιάχνω μια ρεαλιστική βάση η οποία συγγενεύει μέχρι ένα βαθμό με τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό και βάζω από πάνω μηνύματα αφίσας που συνδέονται με την πραγματικότητα. Έτσι στον «Τσάρος Βόμβα» από πάνω είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν, το πρόσωπο του οποίο απεικονίζεται πάνω σε μια βόμβα και από κάτω είναι ο Στάλιν. Ο πίνακας «Χέι, Ιράν» δείχνει από πάνω το σήμα με το Μίκυ Μάουςπου φορέθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης ομήρων στην Τεχεράνη το 1979-81 και από κάτω είναι ο Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος άρχισε ξανάτις συγκρούσεις με το Ιράν. Η ιδέα είναι ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται.»

Αν και έχουν πάρει ο καθένας το δικό του μονοπάτι και ανάπτυξαν την τέχνη τους με διαφορετικό τρόπο, όλοι οι ζωγράφοι από την ομάδα XXL παραμένουν πιστοί στην σύγχρονη προσέγγισητης ζωγραφικής. Το δείχνουν οι πίνακές τους γεμάτους με pop-art στοιχεία, εννοιολογικές πρακτικές, ανάμειξη φωτογραφικής και ζωγραφικής. Και παρόλο που πραγματοποιούνται με διαφορετικές τεχνικές και στιλ,αλληλεπιδρούν.

Φωτογραφίες: Ντιάνα Τσανκόβα

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα