Προσωρινή νίκη για την "Βουλγαρία χωρίς κυανίδια"

Σε πολλά μέρη της Βουλγαρίας υπάρχουν τύμβοι των αρχαίων Θρακών που κρύβουν μέσα τους ανεκτίμητους θησαυρούς. Μάλλον δεν είναι τυχαίο το ενδιαφέρον των Θρακών για το ευγενές μέταλλο. Απλά εδώ ο χρυσός και ο άργυρος υπήρχαν σε αφθονία. Και σήμερα η Βουλγαρία είναι ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης που έχουν μεγαλύτερα κοιτάσματα χρυσού. Αυτά όμως είναι και αφορμή για σοβαρές οικολογικές ανησυχίες, λόγω της τεχνολογίας κυανίου που εφαρμόζεται στον κλάδο στην εξαγωγή χρυσού.Ο συνασπισμός οικολογικών οργανώσεων "Η Βουλγαρία χωρίς κυανίδια" δίνει τη μάχη πολλών ετών με την καναδική εταιρεία Dundee Precious Metals να μην επιτραπεί η εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας κατά την αξιοποίηση του χρυσωρυχείου στο χωριό Τσελοπέτς, νομού Σόφιας. Η περίπτωση αξίζει ιδιαίτερη προσοχή. Το μετάλλευμα εκεί είναι πλούσιο σε χρυσό, αλλά έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αρσενικό. Για την απομάκρυνση ακριβώς αυτού του επικίνδυνου στοιχείου οι Καναδοί θέλουν να χρησιμοποιήσουν, στην παραγωγή του πολύτιμου μετάλλου, ανάλογες ποσότητες κυανιούχων ενώσεων. Αντί λοιπόν το χρυσό που θα παράγεται και θα μεταφέρεται, στην περιοχή θα συγκεντρώνονται μεγάλες ποσότητες εξαιρετικά δηλητηριωδών ενώσεων του αρσενικού και του κυανιδίου καλίου.

Το προηγούμενο φθινόπωρο η οργάνωση "Βουλγαρία χωρίς κυανίδια" κέρδισε τη δίκη εναντίον της Dundee Precious Metals και σημείωσε την πρώτη, αλλά ίσως όχι και τελική νίκη, καθώς και οι επενδυτές και ο υπουργείο Περιβάλλοντας και Υδάτων ασκούν έφεση επί της δικαστικής απόφασης. Οι δικαστικές διαδικασίες και εκείνες, σχετικά με την έκδοση καινούργιων άδειων για την τεχνολογία κυανίου, πάντως, θα πάρουν πολύ χρόνο και αυτό ως ένα σημείο αποθαρρύνει την καναδική εταιρεία.

Το χρυσωρυχείο Τσελοπέτς
Φωτογραφία: www.dpm-group.com

Στην αίθουσα της δίκης οι περιβαλλοντολόγοι επιτέθηκαν επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων της τεχνολογίας κυανίου που μέλλει να εφαρμοστεί στο Τσελοπέτς. Εκτός από τις αποδείξεις για παρατυπίες στη δημόσια συζήτηση που διεξάχθηκε, το δικαστήριο δέχτηκε και τα επιχειρήματά τους σχετικά με την εφαρμογή της τεχνολογίας κατ’ ουσία. Ο Ντανιέλ Ποπόφ από το Πληροφορικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο Οικολογίας παρουσίασε στην Βουλγαρική Ραδιοφωνία τα επιχειρήματα του Συνασπισμού "Η Βουλγαρία χωρίς κυανίδια".

"Η τεχνολογία που θέλει να εφαρμόσει ο επενδυτής, η εταιρεία Chelopech Mining, δεν μπορεί να ονομαστεί η καλύτερη τεχνολογική πρακτική. Γιατί παρόμοια τεχνολογία επεξεργάστηκε μόνο από την Phelps Dodge στην Αριζόνα των ΗΠΑ, αλλά εκεί η εγκατάσταση βρίσκεται ακόμα σε στάδιο βιομηχανικών δοκιμών και είναι πολύ μικρότερο σε χωρητικότητα από αυτήν που σχεδιάζεται στο Τσελοπέτς. Η εγκατάσταση στην Αριζόνα επεξεργάζεται 16 χιλιάδες τόνους κυανίδια το χρόνο, ενώ στο Τσελοπέτς μιλάμε για πάνω από 200 χιλιάδες τόνους, δηλαδή τα δεκαπλάσια. Και λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας αρσενικού στο μετάλλευμα, που είναι χωρίς προηγούμενο, η τεχνολογία αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην καθαρή μορφή της. Επιβάλλονται πρόσθετες τεχνικές λύσεις που διαφοροποιούν την τεχνολογία. Στην Ευρώπη η τεχνολογία κυανίου εφαρμόζεται μόνο σε 3 ή 4 περιπτώσεις. Αν υλοποιηθούν οι επενδυτικές προθέσεις που δηλώθηκαν, εμείς, σε μια μικρή Βουλγαρία θα έχουμε τόσες εγκαταστάσεις με τη χρήση κυανιούχων ενώσεων, όπως σ’ ολόκληρη την ΕΕ που θα επιφέρει και μεγάλο ρίσκο από την παραγωγή κυανιδίου".

Παρά το γεγονός ότι οι κοινοτικές οδηγίες δέχονται σαν καλή πρακτική παρόμοιες τεχνολογίες κυανίου με περιεκτικότητα σε απόβλητα 5-8%, οι περιπτώσεις βλαβών αποδεικνύουν ότι και αυτή η περιεκτικότητα μπορεί να προκαλέσει ζημιές. Ιδιαίτερα σοβαρή ήταν η κατάσταση με την μόλυνση που προκάλεσε το ρουμανικό ορυχείο στο Baia Mare πριν από χρόνια. Ο κ Ποπόφ ανέφερε και πιο πρόσφατο παράδειγμα με το ξεχείλισμα που έγινε στο ποταμό Τρεντ, Κεντρικής Αγγλίας, τον περασμένο Οκτώβριο που προκάλεσε την καταστροφή των ψαριών σε απόσταση 30-40 μίλια.

Τεχνολογία κυανίου στην παραγωγή χρυσού θέλουν να εφαρμόσουν και στον οργανισμό ορυχείων "Γκορούμπσο", κοντά στην πόλη Κίρτζαλι. Είναι αξιοσημείωτο ότι η εγκατάσταση κυανίου εκεί κατασκευάστηκε χωρίς καμία άδεια πριν από 2 χρόνια. Η Περιφερειακή επιτροπή οικοδομικού ελέγχου διαπίστωσε την παράβαση και διέταξε να καταστραφεί η εγκατάσταση. Το Γκορούμπσο κίνησε αγωγή κατά την απόφαση αυτή και την έχασε. Ταυτόχρονα όμως το υπουργείο Περιβάλλοντος και Υδάτων ανακοίνωσε θετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την τεχνολογία κυανίου για την παραγωγή χρυσού. Ένα από τα επιχειρήματα του εργοστασίου στο Κίρτζαλι που μάλιστα βρίσκεται μέσα στα όρια της πόλης είναι ότι εκεί ήδη εφαρμόζεται τεχνολογία κυανίου.

"Αυτό το επιχείρημα είναι αρκετά παραπλανητικό", λέει ο Ντανιέλ Ποπόφ, "γιατί η τεχνολογία κυανίου που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα αφορά τον διαχωρισμό υλικών (μεταλλεύματος) με μέθοδο επίπλυσης, δηλαδή τον εμπλουτισμό των μεταλλευμάτων. Και εκεί οι κυανιούχες ενώσεις βρίσκονται σε αρκετά μικρότερες ποσοστώσεις, ίσως από 0.2% το πολύ 0.5%, ενώ στην τεχνολογία κυανίου για παραγωγή χρυσού χρησιμοποιούνται 5 έως 8% κυανιούχες ενώσεις, δηλαδή δεκαπλάσσια. Αυτές οι δυο τεχνολογίες δεν μπορούν καθόλου να συγκρίνονται".

Αντά τεπέ κοντά στο Κρούμοβγκραντ

Κατά της θετικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Υδάτων για την παραγωγή χρυσού στο Γκορούμπσο κινήθηκε αγωγή στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο από τον Δήμο του Κίρτζαλι, καθώς το εργοστάσιο με την επικίνδυνη τεχνολογία βρίσκεται μέσα στην πόλη. Δύο Βούλγαροι ευρωβουλευτές μάλιστα ανέφεραν το θέμα και στις Βρυξέλλες.

Υπάρχει μια άλλη αίτηση για την χρήση κυανιούχων ενώσεων στην παραγωγή χρυσού στην Βουλγαρία που αφορά την όμορφη περιοχή της πόλης Κρούμοβγκραντ στην Ροδόπη. Επενδυτής είναι πάλι η καναδική Dundee Precious που έκανε μελέτες εκεί, που ολοκληρώθηκαν με την αποκαλούμενη "εμπορική ανακάλυψη" στον λόφο Άντα τεπέ. Εδώ οι αντιρρήσεις των περιβαλλοντολόγων είναι γενικού χαρακτήρα.

"Η διαφορά με το Τσελοπέτς και το Κίρτζαλι είναι ότι οι περιοχές τους στην πραγματικότητα ήδη καταστράφηκαν και είναι ακατάλληλες για καλλιέργειες, για παράδειγμα, ενώ στο Κρούμοβγκραντ έχουμε εντελώς απείραχτη φύση", αναφέρει ο Ντανιέλ Ποπόφ. "Η ζώνη εντάσσεται στο οικολογικό δίκτυο Natura 2000 και υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις να αναπτύσσεται με έναν πολύ διαφορετικό, σταθερό τρόπο. Στο Κρούμοβγκραντ το σχέδιο της Dundee Precious Metals αφορά την παραγωγή χρυσού με ανοικτή μέθοδο από τον Άντα τεπέ. Δηλαδή, σιγά-σιγά να εξαφανιστεί όλος ο λόφος που προκαλεί σοβαρά οικολογικά προβλήματα".

Σύμφωνα με την "Βουλγαρία χωρίς κυανίδια" το κράτος θα πρέπει να έχει σαφή στρατηγική για την βιομηχανία ορυχείων στην Βουλγαρία και ειδικά για το κόστος παραγωγής του χρυσού.

"Δεν ξέρω αν το κράτος μας έχει μακροπρόθεσμη στρατηγική για την ανάπτυξη των ορυχείων και για την παραγωγή του χρυσό", διερωτάται ο Ντανιέλ Ποπόφ. "Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να καταρτιστεί – τι ορυχεία θέλουμε να αναπτύσσουμε, με ποιους ρυθμούς και πόσο τέλος πάντων θα κοστίσει αυτό στους φορολογούμενους. Γιατί έχει περίπου 40 χώροι απορριμμάτων από εργοστάσια από τα χρόνια του σοσιαλισμού, ολόκληρες περιοχές είναι μολυσμένες, αλλά μένουν ακαλλιέργητες επί δεκαετίες. Ας λύσουμε πρώτα τα οικολογικά προβλήματα που κληρονομήσαμε, προτού να αρχίσουμε να δημιουργούμε νέα. Στην περίπτωση με την τεχνολογία κυανίου, θεωρούμε ότι απλά δεν τις χρειαζόμαστε. Πρόκειται για εκατοντάδες και εκατοντάδες τόνους κυανιούχων ενώσεων που θα μπαίνουν κάθε χρόνο στην Βουλγαρία και να μένουν εδώ μόνο για την εξόρυξη χρυσού. Θεωρούμε ότι όλα αυτά θα πρέπει να επανεξεταστούν πολύ καλά, μια και έχουμε πλέον πολλές επενδυτικές προθέσεις για παραγωγή χρυσού και θα έχουμε και νέες. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να αξιολογήσουν τους κίνδυνους με υπευθυνότητα και να δούμε ποια θα είναι τα κέρδη και ποιες οι ζημιές για τη χώρα από την υλοποίηση παρόμοιων επενδύσεων".

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Προσωρινή νίκη για την "Βουλγαρία χωρίς κυανίδια"

Περισσότερα στην κατηγορία

Μια δεκαετία σε 18 000 στιγμιότυπα – η Σόφια μέσα από το βλέμμα του Ιβάν Σισίεφ

Σε χάκαθον στη Σόφια θα αναπτυχθούν καινοτομίες στο πλαίσιο ευρωπαϊκού διαστημικού προγράμματος

Η Google δώρισε στο Ινστιτούτο INSAIT στη Σόφια ακόμη 1 εκατ. δολάρια

Μια δεκαετία σε 18 000 στιγμιότυπα – η Σόφια μέσα από το βλέμμα του Ιβάν Σισίεφ

Σε χάκαθον στη Σόφια θα αναπτυχθούν καινοτομίες στο πλαίσιο ευρωπαϊκού διαστημικού προγράμματος