Ο πόλεμος στους δρόμους αποδείχθηκε μια από τα σοβαρότερα προβλήματα στην σύγχρονη εποχή μας. Σε παγκόσμια κλίμακα τα θύματα τροχαίων ατυχημάτων είναι 1,3 εκατομμύρια και οι τραυματίες – πάνω από 50 εκατομμύρια. Στη Βουλγαρία κάθε χρόνο στους δρόμους χάνουν τη ζωή τους πάνω από 1000 άτομα, και οι τραυματίες είναι πάνω από 10 χιλιάδες, με τους οποίους αριθμούς η χώρα μας πλησιάζει το μέσο επίπεδο για την Ευρώπη, δείχνουν τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.

Ακόμη πιο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός ότι τα τροχαία δυστυχήματα είναι ανάμεσα στις κυριότερες αιτίες για θάνατο ανάμεσα στους νέους κάτω από 25 χρονών όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σ’ όλο τον κόσμο. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι νέοι αποτελούν σχεδόν 40% των θυμάτων στους δρόμους.

Εδώ και μερικά χρόνια η μη κυβερνητική οργάνωση «Ανοιχτή Νεολαία» /Open Youth/ διεξάγει μαζική εκστρατεία κατά του πολέμου στους δρόμους και για το περιορισμό της επικίνδυνης οδήγησης ανάμεσα στους νέους της Βουλγαρίας. «Αρχίσαμε να εργαζόμαστε δραστήρια στην κατεύθυνση αυτή από το 2007 όταν δεχθήκαμε επίσημη πρόσκληση να υπογράψουμε την Ευρωπαϊκή Χάρτα Οδικής Ασφάλειας από τον τότε Ευρωπαίο επίτροπο, αρμόδιο για θέματα Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας Ζακ Μπαρό, είπε για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Ντανιέλ Βάνκοφ, πρόεδρος της «Ανοιχτή νεολαία». Από τότε μέχρι τώρα οι νέοι άνθρωποι στη μη κυβερνητική οργάνωση προώθησαν μερικές ντόπιες και προσχώρησαν σε μερικές διεθνείς πρωτοβουλίες.

«Οι πιο ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες είναι η εκστρατεία «Ευρωπαϊκή Νύχτα χωρίς επεισόδια», η οποία διεξάγεται στο έδαφος ολόκληρής της ΕΕ κάθε Οκτώβριο», λέει ο Ντανιέλ Βάνκοφ. «Στη Βουλγαρία η καμπάνια διεξάχθηκε δύο φορές. Νέοι άνθρωποι της οργάνωσής μας επισκέπτονται νυχτερινά κέντρα και μιλάνε με νέους οδηγούς, προσπαθώντας να τους πείσουν να μη πίνουν αν μετά πρέπει να οδηγούν, ή αν θέλουν να πίνουν, να αφήσουν το αυτοκίνητό τους και κάποιος άλλος να τους πάρει σπίτι. Άλλο ενδιαφέρον σχέδιο είναι η εκστρατεία «Οδηγείτε υπεύθυνα», η οποία επίσης διεξάγεται για δεύτερο συνεχές έτος. Φέτος η καμπάνια θα οργανωθεί για τρίτη φορά. Με την πρωτοβουλία αυτή προσπαθούμε να εξηγήσουμε στους νέους ποιους κινδύνους κρύβει η οδήγηση.»

Προσομοιωτής οδήγησης

Πρόσφατα η οργάνωση «Ανοιχτή νεολαία» τελείωσε την εργασία της και στο διεθνές σχέδιο «Οι 10 κίνδυνοι της νύχτας», το οποίο υποστηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο στόχος του σχεδίου ήταν να βρεθεί κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη μείωση του αριθμού και της σοβαρότητας των τροχαίων δυστυχημάτων και ιδιαίτερα των δυστυχημάτων στους οποίους συμμετέχουν νέοι και οφείλονται στην κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών.

Ως μέρος του σχεδίου διεξάχθηκε έρευνα, η οποία κάλυψε 5 χιλιάδες νέους από τη Βουλγαρία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Πολωνία και την Ισπανία. Κάθε συμμέτοχος είχε τη δυνατότητα να συμπληρώσει ερωτηματολόγιο και να περάσει από δύο αλκοτέστ και ένα τεστ για την κατανάλωση ναρκωτικών. Τι είναι τα κυριότερα συμπεράσματα από την έρευνα και πού βρίσκονται οι Βούλγαροι νέοι ως προς την υπεύθυνη συμπεριφορά τους στον δρόμο σε σχέση με τους συνομηλίκους τους από την Ευρώπη;

«Παρά την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι οι Βούλγαροι νέοι είναι αρκετά ανεύθυνοι, τα αποτελέσματα του σχεδίου μας έδειξαν ότι στην ουσία δεν διαφέρουν πολύ από τους συνομηλίκους τους από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, που συμμετείχαν στο σχέδιο», εξηγεί ο Ντανιέλ Βάνκοφ. «Σε κάποιους από τους δείκτες οι νέοι στη Βουλγαρία δείχνουν καλύτερα αποτελέσματα από τους νέους στις άλλες χώρες. Για παράδειγμα, η επιθυμία για οδήγηση μετά από κατανάλωση αλκοόλ στους νέους της Βουλγαρίας είναι κατά 30% λιγότερη από το κατά μέσο όρο ποσοστό. Πολύ πιο χαμηλό είναι το επίπεδο κατανάλωσης ψυχοτρόπων ουσιών, κατά 45% χαμηλότερο από το κατά μέσο όρο επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τρεις φορές λιγότερες από το μέσο επίπεδο είναι οι περιπτώσεις στις οποίες οι Βούλγαροι νέοι οδηγούν μετά από την κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών. Επομένως, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι νέοι στη Βουλγαρία είναι πιο υπεύθυνοι από τους συνομηλίκους τους στο εξωτερικό.»

Οι πρωτοβουλίες της «Ανοιχτή Νεολαία» προσανατολίζονται στους νέους οδηγούς και σ’ εκείνους που σύντομα θα λάβουν δίπλωμα οδήγησης. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οι νέοι από 16 έως 25 χρονών. Πάνω από 4 χιλιάδες φορές από την ιστοσελίδα της μη κυβερνητικής οργάνωσης κατεβάστηκε ένα ειδικό προληπτικό παιχνίδι, το οποίο μετράει τον αλκοόλ στο αίμα. Το παιχνίδι επεξεργάστηκε από τη μη κυβερνητική οργάνωση με βάση τη βελγική εμπειρία.

Περισσότερες λεπτομέρειες μας δίνει ο Ντανιέλ Βάνκοφ: «Επεξεργαστήκαμε ένα παιχνίδι που ελεύθερα κατεβάζεται από την ιστοσελίδα μας. Με το παιχνίδι αυτό ο καθένας μπορεί να μετρήσει την ποσότητα αλκοόλ στο αίμα του. Η ιδέα μας ήταν το παιχνίδι να είναι προληπτικό και να δει εκείνος που κατανάλωσε ορισμένη ποσότητα αλκοόλ τι θα δείξει το αλκοτέστ της αστυνομίας. Σε περίπτωση που υπερβαίνεται το επιτρεπόμενο όριο αλκοόλ στο αίμα, καλύτερο θα είναι να μη οδηγείται.»

Τον Νοέμβριο του 2009 η οργάνωση «Ανοιχτή Νεολαία» έλαβε πρόσκληση να συμμετάσχει στην Πρώτη Παγκόσμια Υπουργική Συνδιάσκεψη Οδικής Ασφάλειας στη Μόσχα. Η συνδιάσκεψη απεύθυνε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την πρόταση η περίοδος 2011–2020 να ανακηρυχτεί «Δεκαετία δράσης» ως προς την οδική ασφάλεια. Με τη σειρά τους, εκπρόσωποι νεανικών οργανώσεων από 6 ηπείρους ενώθηκαν και ίδρυσαν παγκόσμια νεανική μη κυβερνητική οργάνωση οδικής ασφάλειας – Youth for Road Safety, υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα