Πριν 20 χρόνια στη Βουλγαρία είχε μόλις τρεις τράπεζες. Ήταν επαρκείς για την εξυπηρέτηση του συγκεντρωτικού δημόσιου χρηματοοικονομικού συστήματος στην εποχή του σοσιαλισμού. Στην βάση του τραπεζικού τομέα ήταν η βαριά μηχανή της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, που διέθετε και έλεγχε τα δημόσια οικονομικά. Οι εξωτερικές εμπορικές ανταλλαγές της χώρας είχαν το δικό τους χρηματοοικονομικό θεσμό που είχε δικαίωμα να κάνει νομισματικές συναλλαγές. Στη μέση ήταν το Δημόσιο Ταμιευτήριο στο οποίο επί χρόνια οι άνθρωποι κρατούσαν τις αποταμιεύσεις τους για την αγορά κατοικίας ή αυτοκινήτου για τα οποία όμως υπήρχε σειρά, ενώ με τους συμβολικούς τόκους το κράτος διέθετε και λειτουργούσε με τα χρήματα του πληθυσμού.

Ύστερα από τις δημοκρατικές αλλαγές το 1990 εμφανίστηκαν και οι πρώτες ιδιωτικές εμπορικές τράπεζες, που ξεχωρίστηκαν από την Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας και έγιναν αυτοτελείς. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά τα τελευταία 20 χρόνια στη Βουλγαρία δημιουργήθηκε το νέο τραπεζικό σύστημα.

Σήμερα στη Βουλγαρία οι επίσημα καταχωρημένες τράπεζες είναι 29, χωρίς τα υποκαταστήματα, επειδή η νομοθεσία επιτρέπει σε κάθε ευρωπαϊκή τράπεζα καταγραμμένη στην ΕΕ, απλώς να ενημερώσει την Κεντρική Τράπεζα της Βουλγαρίας, ότι ανοίγει υποκατάστημά της στην χώρα, ενώ τα γραφεία της μπορεί να είναι 100, 200 και περισσότερα. Δυστυχώς, καθαρά βουλγαρικές είναι μόνο πέντε τράπεζες, που κατέχουν ένα εξαιρετικά μικρό μερίδιο της αγοράς – μεταξύ 5 και 10%.

Ποιες είναι οι πιο χαρακτηριστικές στιγμές της νέας ιστορίας του βουλγαρικού τραπεζικού συστήματος;
"Σ' όλη αυτήν την περίοδο το τραπεζικό σύστημα στη Βουλγαρία εξελίχτηκε από απροετοίμαστο για τις συνθήκες της ελεύθερης οικονομίας, κατά την περίοδο της βαριάς κρίσης του 1996-97, σε ένα πολύ καλά ρυθμισμένο τραπεζικό δίκτυο, που δεν θίχτηκε από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση", συνόψισε στη συνέντευξή του για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Εμίλ Ποπόφ, πρόεδρος του ιδρύματος "Τράπεζες, επενδύσεις, χρήματα". "Αυτό έδειξε ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο στη Βουλγαρία είναι αρκετά καλύτερο και σταθερό, έστω και πιο συντηρητικό. Επειδή στην Δυτική Ευρώπη, και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ υπήρχε ένας αρκετά φιλελεύθερος τραπεζικός τομέας που επέτρεψε όμως να εμφανιστούν εκείνα τα τραπεζικά προϊόντα και εργαλεία που οδήγησαν στην κρίση της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα με τα οποία διαφέρει το δικό μας τραπεζικό σύστημα".

Για 20 χρόνια το βουλγαρικό τραπεζικό σύστημα συσσώρευσε ωστόσο και πικρές εμπειρίες.
"Άλλος παράγοντας είναι οι εμπειρίες του τραπεζικού μας συστήματος από την χρηματοοικονομική κρίση στην περίοδο 1996-97", λέει ο κ. Εμίλ Ποπόφ. "Τότε έκλεισαν πολλές τράπεζες, ορισμένες πτώχευσαν, η εμπιστοσύνη προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν μηδέν. Ενώ αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σπάνια και τα 10-15 χρόνια είναι σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι το βουλγαρικό τραπεζικό σύστημα έχει πιο πρόσφατη εμπειρία συγκριτικά με άλλους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς στην Ευρώπη και τον κόσμο όπου παρόμοιες κρίσεις υπήρχαν πριν 50,60 ή 100 χρόνια".

Τι άλλο μπορεί να προσφέρει σαν εμπειρία το βουλγαρικό τραπεζικό σύστημα παρά την σύντομη περίοδο λειτουργίας του τις συνθήκες της ελεύθερης οικονομίας;
"Πραγματικά, αυτές οι πρακτικές εμπειρίες για διέξοδο από την κρίση και το καλύτερο ρυθμιστικό πλαίσιο που έχουμε, δεν είναι όλα. Το χρηματοοικονομικό σύστημα στην χώρα μας έχει καλές εμπειρίες και από την καθιέρωση του Νομισματικού συμβουλίου στη Βουλγαρία. Οι βαλτικές χώρες επίσης είχαν Νομισματικό συμβούλιο αλλά δεν τα κατόρθωσαν, ενώ στη Βουλγαρία λειτουργεί πολύ καλύτερα. Η εμπειρία αυτή είναι πολύτιμη και η Βουλγαρία πρέπει να την συμμεριστεί με όλες τις χώρες σε παρόμοια κατάσταση, ανεξάρτητα εάν θα εφαρμόσουν ή ήδη έχουν Νομισματικό συμβούλιο, για να είναι προς όφελος των οικονομιών τους σαν σύνολο".

Το βουλγαρικό τραπεζικό σύστημα είναι πιο συντηρητικό και αυτό μας έσωσε από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση. Πού βρίσκεται συγκριτικά με τα συστήματα των άλλων χωρών της Γηραιάς Ηπείρου.
"Ίσως η κρίση του 1996-97 μας έκανε πραγματικά πολύ συντηρητικούς. Και η συντηρητική Μεγάλη Βρετανία μάλιστα είχε αρκετά πιο φιλελεύθερο από μας τραπεζικό σύστημα. Πιστεύω ότι το βουλγαρικό χρηματοοικονομικό σύστημα έχει τι να δείξει σαν καλή πρακτική. Και αυτή είναι η καλή είδηση για τον τραπεζικό μας τομέα", δήλωσε καταλήγοντας ο κ. Εμίλ Ποπόφ πρόεδρος του ιδρύματος "Τράπεζες, επενδύσεις, χρήματα".

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα