Στην έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Risk Monitor οι μεταρρυθμίσεις στην Κρατική Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΕΑ), στην περίοδο μετά την άνοδο στην εξουσία της νέας κυβέρνησης του κόμματος GERB, χαρακτηρίζονται θετικές και τονίζεται η αναγκαιότητα συνέχισής τους, καθώς και η ένταση του θεσμικού ελέγχου καθώς και του ελέγχου των πολιτών.

Η ειδική υπηρεσία ιδρύθηκε πριν δυόμισι χρόνια για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Εκτός της κατασκοπευτικής της δραστηριότητας, η υπηρεσία έχει αναλάβει ανακριτικά και αστυνομικά καθήκοντα. Σύμφωνα κ Στέφαν Ποπόφ, εκτελεστικό διευθυντή της Risk Monitor, το σχήμα και η δομή της υπηρεσίας ήταν ελαττωματικά και η συγκέντρωση μεγάλων εξουσιών την έκαναν πιθανά επικίνδυνη. Για το λόγο αυτό η μετατροπή της, το 2009, σε υπηρεσία που έχει για αντικείμενο τη συλλογή πληροφοριών είναι μια εξαιρετικά θετική πράξη. Ο κ Ποπόφ τονίζει οτι οι μεταρρυθμίσεις είναι μεν θετικές, αλλά θα πρέπει να συνεχιστούν. Σε συνέντευξή του στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία, ο κ Ποπόφ τόνισε οτι η αξιολόγηση της ΚΥΕΑ είναι θετική μια και υπάρχει ξεκάθαρη διαφοροποίηση των καθηκόντων της από αυτές των υπηρεσιών του ΥΠΕΣ.

"Μετά τις μεταρρυθμίσεις η ΚΥΕΑ και οι υπηρεσίες του ΥΠΕΣ συνεργάζονται πολύ πιο αποτελεσματικά", λέει ο κ Ποπόφ. "Η ΚΥΕΑ συγκεντρώνει πληροφορίες τις οποίες διοχετεύει στην εκτελεστική εξουσία, ενώ οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών ασχολούνται αποκλειστικά με την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Βασιζόμενοι στις πληροφορίες που διαθέτουμε, πρόβλημα αποτελεί το στάτους των υπαλλήλων που εργάζονται μυστικά και το απόρρητο των πληροφοριών που έχουν συγκεντρωθεί από τις ανάλογες προηγούμενες υπηρεσίες πριν την ίδρυση της ΚΥΕΑ. Οι παρατηρήσεις μας και η απάντηση της ΚΥΕΑ και της Κρατικής Επιτροπής Ασφάλειας των Πληροφοριών, δείχνουν οτι οι πληροφορίες αυτές έχουν, σε μεγάλο βαθμό, αποχαρακτηριστεί σαν απόρρητες, αλλά η πρόσβαση εξακολουθεί να είναι δύσκολη μια και τα έγγραφα φυλάσσονται στο κτήριο της ΚΥΕΑ και όχι στο αρμόδιο θεσμικό αρχείο".

Το δεύτερο θετικό στοιχείο, το οποίο αναφέρεται στην έκθεση της Risk Monitor,είναι η ενίσχυση του κοινοβουλευτικού ελέγχου στην ΚΥΕΑ. Η κα Ράντα Σμεντόφσκα, συντάκτες της έκθεσης που αφορά την κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου της ΚΥΕΑ", τόνισε, σε συνέντευξή της για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία, οτι ο έλεγχος άρχισε μόλις πριν από μισό χρόνο. Για το προηγούμενο διάστημα δεν υπήρχε υπηρεσία που να ασχολείται με τον έλεγχό της.

"Σήμερα λειτουργεί ελεγκτικό όργανο με ουσιαστικές αρμοδιότητες", λέει η κα Σμέντοφσκα. "Το όργανο αυτό έχει ευρείες δικαιοδοσίες και δυνατότητες. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη δραστηριότητα, δυνατότητα επέμβασης και διαφάνεια. Από την ίδρυση της Επιτροπής Ελέγχου της ΚΥΕΑ τον Αύγουστο του 2009 μέχρι την ολοκλήρωση της έκθεσης, τον Φεβρουάριο του 2010, η κοινοβουλευτική επιτροπή πραγματοποίησε 18 συνεδριάσεις. Θετικό είναι το γεγονός οτι οι συνεδριάσεις της είναι τακτικές και δεν πραγματοποιούνται μόνο όταν υπάρχει συγκεκριμένο πρόβλημα. Για τον έλεγχο των πολιτών έχουμε δημιουργήσει μια λειτουργική ιστοσελίδα στην οποία δημοσιεύουμε πληροφορίες σε τακτική βάση. Πρόκειται για τα πρώτα βήματα προς την κατεύθυνση της διαφάνειας και για μια νέα πραγματικότητα για τα δεδομένα της Βουλγαρίας. Στο μέλλον, σε συνεργασία με την ΚΥΕΑ, η κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου θα πρέπει να ορίσει το ποιες πληροφορίες θα είναι προσβάσιμες και σε ποιο βαθμό. Αυτό πρέπει να γίνει για να μπορούν οι πολίτες να ελέγχουν, μέσω της ιστοσελίδας, τις αρμοδιότητες και τη δράση της ΚΥΕΑ, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες του κόσμου". 

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης