Σε συνέντευξη Τύπου στη Σόφια ο γνωστός αρχαιολόγος Νικολάι Οβτσάροφ έκανε ανακεφαλαίωση των εργασιών της σεζόν στην ιερά πόλη Περπερικόν στην Ανατολική Ροδόπη. Εδώ και 11 χρόνια η ομάδα του καθηγητή Οβτσάροφ ερευνά το αρχαίο λατρευτικό κέντρο που ιδρύθηκε πριν από 7 χιλιετίες. Φέτος οι αρχαιολόγοι ερεύνησαν το χώρο μεταξύ της Ακρόπολης – του υψηλότερου μέρους του Περπερικόν που οικοδομήθηκε – και του ανακτόρου-ιερού που βρίσκεται μερικές δεκάδες μέτρων πιο κάτω απ’ αυτή.

"Το πιο ενδιαφέρον μέρος του Περπερικόν μας εντυπωσιάζει με τις 8-9 μέτρων σχισμές στους βράχους, με τις δεκάδες χώρους – αίθουσες, κάμερες, διαδρόμους, σκαλοπάτια", διηγείται ο καθηγητής Οβτσάροφ. "Όλο το συγκρότημα περιλαμβάνει 10 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα και είχε τέσσερις ορόφους".

Όσο για το διάστημα μεταξύ του ανακτόρου και της Ακρόπολης – οι έρευνες εκεί ήταν πολύ δύσκολες, έπρεπε να καθαρίζουν 12 μέτρα χώμα και πέτρες. "Ξαφνικά σ’ αυτό το τμήμα εμφανίστηκαν διατηρημένα τείχη ύψους έως τεσσάρων μέτρων. Απ’ ό, τι προκύπτει το τείχος της Ακρόπολης κάνει μια ιδιάζουσα στροφή προς τον νότο για να περιλάβει και το βασιλικό συγκρότημα", επισημαίνει ο αρχαιολόγος. Οι φετινές έρευνες επιτρέπουν το οχύρωμα αυτό να χρονολογηθεί με ακρίβεια – στο δεύτερο μισό του 3ου αιώνα μ.Χ. Τα Βαλκάνια τότε αποτελούσαν μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Λόγω των επιδρομών των βαρβάρων στο δεύτερο μισό του 3ου αιώνα η αυτοκρατορία αρχίζει να περιφράζει τις σημαντικότερες πόλεις της με τείχη. Το τείχος του Περπερικόν εντυπωσιάζει με τις διαστάσεις και την επιβλητικότητά του – έχει πλάτος 3 μέτρων και κτίστηκε από τεράστιους λίθους.

"Πρώτη φορά ανακαλύπτουμε ορεινή πόλη που είναι τόσο καλά οχυρωμένη• προφανώς οι ρωμαϊκές Αρχές κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να την προστατεύσουν", λέει ο κ. Οβτσάροφ кαι συνεχίζει: "Τα τείχη κατασκευάστηκαν έτσι, ώστε να περιλάβουν όλα τα σημαντικά κτίρια, περιλαμβανομένου του ιερού ανακτόρου που προϋπήρχε από χιλιετίες και κατά διαστήματα επεκτάθηκε. Εκεί ακριβώς βρίσκεται και το μεγάλο θυσιαστήριο που ανακαλύψαμε το 2004 και θεωρούμε ότι είναι το περίφημο ιερό του Διονύσου που περιγράφεται στους αρχαίους συγγραφείς. Οι έρευνες που κάναμε φέτος δείχνουν ότι το τείχος περιλαμβάνει και το ανάκτορο και τη μεγάλη σημασία που είχε στην λίθινη πόλη του Περπερικόν. Επίσης, το ότι αυτό το λατρευτικό κέντρο έπρεπε να προστατεύεται οπωσδήποτε από τους βαρβάρους που επιτίθενται από τον Βορρά".

 
Η παλαιότερη γνωστή στα εδάφη μας απεικόνιση μπαμπόγερου (επάνω αριστερά) και χειρουργικό εργαλείο

Άλλος πιθανώς λόγος για την κατασκευή των δυνατών οχυρωμάτων είναι τα μεταλλεία χρυσού που βρίσκονται σε απόσταση 3-4 χλμ. από το Περπερικόν και που θεωρούνται τα μεγαλύτερα των Βαλκανίων και ίσως όλης της αρχαίας Ευρώπης. Προφανώς το κάστρο έπρεπε να προστατεύει και τα χρυσωρυχεία. Άλλη ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάστηκε και οργανώθηκε το Περπερικόν είναι όπως μια τυπική ρωμαϊκή πόλη – με δρόμους, φαρδιές πλατείες, ιδιωτικά και δημόσια κτίρια, ναούς. "Μέχρι τώρα δεν φανταζόμασταν πως τέτοιο πράγμα μπορεί να υπάρχει στο βουνό, πάνω σε ένα βράχο", σημειώνει ο Νικολάι Οβτσάροφ.

Στην συνέντευξη Τύπου αυτός έδειξε ορισμένα από τα πλέον ενδιαφέροντα ευρήματα της εποχής. Ανάμεσά τους είναι μια λίθινη ράβδος, άριστα σκαλισμένη που χρονολογείται στα τέλη της 5ης-αρχές της 4ης χιλιετίας π. Χ. Οι ιστορικοί ακόμη διαφωνούν αν αυτές οι ράβδοι είχαν μόνο λατρευτική σημασία ή χρησιμοποιήθηκαν ως όπλα. Από την ίδια περίοδο είναι ένας μικρός χερόμυλος που πιθανόν να είχε και λατρευτικό προορισμό – ως σύμβολο της τιμής του ψωμιού.

Από τη χάλκινη εποχή είναι ένα μικρό πελέκι, ένα μικρό ομοίωμα του ιππότη των Θρακών, παλιό χειρουργικό εργαλείο. Ανάμεσα στα ευρήματα από το Μεσαίωνα είναι η πρώτη απεικόνιση αναστενάρη στα εδάφη μας (13ος αιώνας). Οι τελετουργίες των αναστενάρηδων είχαν τον σκοπό να φυγαδεύσουν τα πονηρά πνεύματα.

"Ήδη αποδείχτηκε ότι οι χοροί των αναστενάρηδων προέρχονται από τα αρχαία παιχνίδια προς τιμή του θεού Διονύσου και σχετίζονται με τις δοξασίες των Θρακών. Παρόμοιες τελετές υπάρχουν όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στην Βόρεια Ελλάδα", διευκρινίζει ο Νικολάι Οβτσάροφ.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ