Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, κάθε δεύτερος γάμος, στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταλήγει σε διαζύγιο, ενώ το ένα τρίτο των παιδιών γεννιούνται σε οικογένειες οι οποίες δεν έχουν συνάψει γάμο.

Οι πιο σταθεροί γάμοι, σύμφωνα με την έρευνα, παρατηρούνται στην Ιρλανδία και την Ιταλία, ενώ τα περισσότερα διαζύγια γίνονται στην Τσεχία, Λιθουανία, Εσθονία και Βουλγαρία. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας καλύπτονται από αυτά της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Βουλγαρίας, σύμφωνα με την οποία κάθε δεύτερος γάμος καταλήγει σε διαζύγιο μετά από 10 χρόνια. Πρώτοι στα διαζύγια, σύμφωνα με τις έρευνες, είναι οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων. Στη Σόφια παρατηρείται ακόμα ένα ρεκόρ: των ατόμων που έχουν στο ενεργητικό τους περισσότερα από δυο διαζύγια, τα οποία ξεπερνούν τις 200 χιλιάδες.

Ο πιο συνηθισμένος λόγος διαζυγίου είναι η ασυμφωνία χαρακτήρων. Ακολουθούν οι κατηγορίες του αλκοολισμού, της χρήσης και του εθισμού στα ναρκωτικά, στα τυχερά παιχνίδια, στη φυσική ή σωματική καταπίεση και τελευταία έρχεται η απιστία.

Οι κοινωνιολόγοι υποστηρίζουν ότι η κρίσιμη ηλικία, για τις περιπτώσεις συζυγικής απιστίας, είναι μεταξύ 38 και 42. Οι ψυχολόγοι αποδίδουν το φαινόμενο με την κρίση της μέσης ηλικίας, η οποία επιδρά στις οικογενειακές σχέσεις και συχνά οδηγεί στο διαζύγιο.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, προστέθηκαν, στις παραπάνω αιτίες, οι καταστάσεις που δημιουργεί η οικονομική κρίση. Στο διάστημα των τελευταίων ετών έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των γάμων, ενώ ο μέσος όρος των διαζυγίων όχι μόνο διατηρείται, αλλά σημειώνει τάση αύξησης.
 
"Όλα αυτά δείχνουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το θεσμό του γάμου", λέει στη συνέντευξή του στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο δικηγόρος Τιχομίρ Βαρμπάνοφ. "Οι ενδοοικογενειακές διαμάχες για το ποιος είναι "η κεφαλή της οικογένειας" αποτελούν πρακτική και η αμοιβαία ανοχή έχει μειωθεί σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό. Στα δικαστήρια παρατηρούμε πολύ άσκημες σκηνές, ειδικά όταν ο ένας από τους δυο γονείς παρουσιάζει έσοδα ζητιάνου, με σκοπό να πληρώσει όσο το δυνατό μικρότερη διατροφή".

Τελευταία παρατηρούμε αύξηση των διαζυγίων για οικονομικούς και περιουσιακούς λόγους. Γίνονται πραγματικές μάχες με σκοπό να αποδείξουν οι ένδικοι ποιος πρόσφερε τα περισσότερα χρήματα για την απόκτηση της οικογενειακής περιουσίας, καταστάσεις άσχημες που θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τη σύναψη προγαμιαίου συμφωνητικού, λέει ο δικηγόρος Βαρμπάνοφ. Μετά τις μεταρρυθμίσεις του Οικογενειακού κώδικα, τα συμφωνητικά αυτά ισχύουν και στη Βουλγαρία και η σύναψή τους είναι δυνατή τόσο πριν όσο και μετά το γάμο ή τη συμβίωση.

Ο οικογενειακός σύμβουλος Στογιάν Γκεοργκίεφ, πρόεδρος της Ένωσης "Κοινωνία και αξίες" υποστηρίζει ότι πριν φτάσει ένα ζευγάρι στο διαζύγιο ή το χωρισμό καλό θα ήταν να αναζητήσει τη βοήθεια των ειδικών που θα προσπαθήσουν να εξομαλύνουν την κατάσταση.

"Συνήθως ο ενθουσιασμός που επικρατεί πριν και μετά το γάμο, δίνει τη θέση του στην καθημερινότητα και τα προβλήματά της. Η αρμονική συμβίωση μετατρέπεται σε μια σειρά συμβιβασμών, με την πάροδο του χρόνου οι άντρες, στις περισσότερες περιπτώσεις, δίνουν προτεραιότητα στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία και οι γυναίκες αναλαμβάνουν τη φροντίδα του νοικοκυριού και την ανατροφή των παιδιών. Ακολουθεί η αποξένωση, η ψύχρανση των σχέσεων και η ρουτίνα. Όταν και οι δυο κατανοήσουν το πρόβλημα και αποφασίσουν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, τότε, συχνά, ο γάμος μπορεί να διατηρηθεί. Είναι γεγονός ότι ο θεσμός του οικογενειακού σύμβουλου είναι κάτι το καινούργιο για τη βουλγαρική κοινωνία και κουλτούρα. Παραδοσιακά τα οικογενειακά προβλήματα λύνονται μέσα στον στενό οικογενειακό κύκλο. Όμως ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επιφέρει πολλές αλλαγές, ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Οι μεγάλες οικογένειες με τους παραδοσιακούς δεσμούς δεν είναι αυτές που ήταν κάποτε και το ρόλο τους έρχεται να καλύψει ο οικογενειακός σύμβουλος".

Όταν όλες οι πιθανότητες συμβίωσης εξαντλούνται, τότε, λογικά, ακολουθεί η νομική διάλυση του γάμου. Σε περίπτωση που το διαζύγιο γίνεται με κοινή συναίνεση, η διαδικασία διαρκεί περίπου ένα τέταρτο και το μόνο που πληρώνουν οι πρώην σύζυγοι είναι τα δικαστικά έξοδα. Τελικά αποδεικνύεται πως είναι πιο εύκολο να χωρίσει ένα ζευγάρι, παρά να ζει μαζί.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης