Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών στα τέλη του 2010, ένα από τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι γονείς στη Βουλγαρία, είναι η εξασφάλιση θέσης σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς. Το 84% των ερωτηθέντων γονέων, απάντησε ότι τα παιδιά θα πρέπει να πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς πριν την ηλικία των πέντε ετών.

Οι λόγοι που επικαλούνται βασίζονται, εκτός των άλλων, στη σωστή ανάπτυξη των σχέσεων των παιδιών με τους συνομηλίκους τους και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων τους. Σύμφωνα με το 83%, τα παιδιά που επισκέπτονταν παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς έχουν καλύτερες επιδόσεις στην πρώτη τάξη του Δημοτικού, σε σύγκριση με αυτά που μεγάλωσαν υπό την αποκλειστική φροντίδα των γονέων ή άλλων μελών της οικογένειας. Το 92% θεωρεί ότι τα παιδιά που είχαν την δυνατότητα να μεγαλώσουν μαζί με παιδιά της ηλικία τους επικοινωνούν καλύτερα τόσο με τους συμμαθητές όσο και με τους δάσκαλούς τους.

Στην πράξη η εξασφάλιση μιας θέσης στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση είναι. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στον μη ικανοποιητικό αριθμό τους και στη μη σωστή κατανομή τους ανά περιοχές. Το πρόβλημα αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις στις μεγάλες πόλεις και φυσικά, στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, τη Σόφια, ειδικά για τους γονείς που δεν κατάφεραν να δηλώσουν συμμετοχή στο ηλεκτρονικό σύστημα κατάθεσης αίτησης για την εξασφάλιση της πολυπόθητης θέσης στους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς.
 
"Κοιμόμασταν με βάρδιες", λέει η κα Κάπκα Κράστεβα, μητέρα παιδιού 2 ετών. "Ο ένας από μας πήγαινε στη δουλειά, ο άλλος στέκονταν στην ουρά για να καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά και το παιδί έμενε στην επίβλεψη τρίτων".

Η κατάσταση, ειδικά για τους εργαζόμενους γονείς, είναι εξαιρετικά δύσκολη και δυσκολεύει ακόμα περισσότερο με την οικονομική κρίση και την ανεργία. Το να καταφέρει κάποιος να εξασφαλίσει θέση για το παιδί του, είναι θέμα σωστού σχεδιασμού και, περισσότερο, τύχης.

"Άκουσα ότι η κατάσταση είναι τραγική και ότι επικρατεί υστερία", λέει ο κ Μποζιντάρ Άγγελοφ, πατέρας παιδιού δυο ετών. "Εγώ δεν αντιμετώπισα πρόβλημα. Ήρθα το πρωί στο βρεφονηπιακό σταθμό και μπήκα αμέσως στο γραφείο της διευθύντριας όπου κατάθεσα την αίτηση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Ευτυχώς, δεν υπήρχε ουρά και τέλειωσα γρήγορα. Τώρα περιμένω την απάντηση".

"Το πρόβλημα δημιουργούν οι ίδιοι οι γονείς", λέει η κα Μαριάνα Κίροβα, διευθύντρια παιδικού σταθμού στη Σόφια. "Για να αυξήσουν την πιθανότητα εξασφάλισης της πολυπόθητης θέσης, καταθέτουν αιτήσεις σ' όλους τους σταθμούς της συνοικίας που μένουν. Οι ουρές αρχίζουν να σχηματίζονται μέρες πριν την ορισμένη ημερομηνία κατάθεσης, οι γονείς καταρτίζουν κατάλογους αναμονής και επικρατεί υστερία. Μέχρι σήμερα έχω δεχτεί 80 αιτήσεις και ο σταθμός μας έχει ακόμα ελεύθερες θέσεις".

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Δήμου της Σόφιας, το πρόβλημα θα λυθεί μέχρι το 2013. Στο διάστημα των τελευταίων τριών ετών κατασκευάστηκαν 40 νέοι βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθμοί, συνολικής αξίας 50 εκ. €. Η κα Γιορντάνκα Φαντάκοβα, δήμαρχος της Σόφιας, ανακοίνωσε ότι το ηλεκτρονικό σύστημα κατάθεσης αιτήσεων θα τελειοποιηθεί και θα συμπληρωθεί με 26 νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς μέσα στο 2011. Μέχρι τότε η μόνη λύση, για όσους γονείς δεν τα κατάφεραν, είναι οι ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί, λέει η δήμαρχος, αν και οι τιμές των υπηρεσιών τους είναι πάρα πολύ μεγαλύτερες από αυτές των κρατικών.

Οι τιμές των κρατικών σταθμών είναι 30€ το μήνα, ενώ ο μέσος όρος των ιδιωτικών, κυμαίνεται στα 150€. Μια άλλη εναλλακτική λύση είναι οι ενώσεις γονέων, αν και η λειτουργία τους δεν καλύπτεται από το νόμο. Στην περίπτωση αυτή οι γονείς οργανώνουν μόνοι τους τα πάντα. Βρίσκουν τον κατάλληλο χώρο, μισθώνουν εκπαιδευτικούς και συμμετέχουν και οι ίδιοι, εκ περιτροπής, στις φροντίδες και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.
 
"Αρχίσαμε με έξι παιδιά", μας λέει η Άννα, αρχιτέκτονας που ασχολείται αποκλειστικά, για την ώρα, με τον σταθμό. "Σήμερα έχουμε οκτώ παιδιά, τα οποία φροντίζουν μια δασκάλα και εκ περιτροπής, μια μητέρα. Ο κάθε γονιός κάνει ότι περνά από το χέρι του, ανάλογα με τις δυνατότητες του, τα χρήματα και το χρόνο που έχει στη διάθεσή του. το μόνο μας κέρδος είναι η καλύτερη ανάπτυξη των παιδιών μας".

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης