Μνημεία αρχαίων εποχών στην περιοχή του Τσιρπάν

Χαμηλά και ευπρόσιτα βουνά, πλήθος πηγών και ποταμών, ήπιο κλίμα, εύφορη γη ένα μέρος που από τους αρχαιότατους χρόνους διασχίζεται από σημαντικούς βαλκανικούς δρόμους… Αυτοί είναι οι κυριότεροι λόγοι που η περιοχή των υψωμάτων του Τσιρπάν, στη σημερινή νοτικεντρική Βουλγαρία, κατοικείται από τόσο παλιά που πανάρχαιες φυλές έχουν αφήσει εδώ τα σημάδια της παρουσίας τους. Σημάδια και μνημεία που ανακαλύπτουν και φέρνουν συνέχεια στο φως οι αρχαιολόγοι.

Ήδη ολοκληρώθηκε ένα διετές πρόγραμμα ανασκαφών που χρηματοδοτήθηκε από τον Οικονομικό μηχανισμό της Ευρωπαϊκής οικονομικής κοινότητας, του Επενδυτικού ταμείου της Νορβηγίας, Ισλανδίας και Λιχτενστάιν. Οι έρευνες του αφορούσαν επτά μνημεία στο Δήμο Αδερφοί Δασκαλόβι και οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν εσπευσμένα, για να σωθούν οι αρχαιότητες από τους αρχαιοκάπηλους οι οποίοι είχαν αρχίσει τις εγκληματικές ενέργειές τους από το 2008.

"Ο τύμβος "Μόμινα" ερευνήθηκε μέσα σε μια περίοδο ανασκαφών", λέει στη συνέντευξή της στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία η Δρ Μιλένα Τόνκοβα, διευθύντρια των ανασκαφών. "Ήδη έχει γίνει η μελέτη συντήρησής του και τα αρχιτεκτονικά σχέδια που θα καταστήσουν δυνατές τις επισκέψεις από το κοινό. Το έργο ήδη παραδόθηκε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πρόκειται για τύμβο κατασκευασμένο από μεγάλα λαξευμένα κομμάτια βράχου, με διάδρομο και νεκροθάλαμο, παρόμοιο με αυτούς της κοιλάδας του Καζανλίκ και άλλων θρακικών περιοχών. Αν και το μνημείο είχε υποστεί τις επιθέσεις των αρχαιοκάπηλων, καταφέραμε να βρούμε αρκετά κτερίσματα και να αποδείξουμε ότι σ’ αυτό είχε πραγματοποιηθεί αριθμός ταφών σημαντικών προσώπων. Βρήκαμε νήματα από χρυσοΰφαντο ένδυμα και μέρος χρυσοκέντητου διαδήματος, τα οποία μας βοήθησαν στη χρονολόγηση των ταφών, τις οποίες προσδιορίσαμε στην περίοδο της κυριαρχίας του βασιλιά Σεύθη Γ' στα τέλη του 4ου και τις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα. Ο τάφος ανήκει σε Θράκα ηγεμόνα που έζησε την ίδια εποχή και που διοικούσε τις περιοχές νοτίως του βασιλείου του. Πιστεύουμε ότι είναι πιθανό η περιοχή του Τσιρπάν να ανήκε στο βασίλειο του Σεύθη Γ', μια και παρατηρήσαμε κοινά πολιτιστικά στοιχεία τα οποία μελετούμε".

Αριστερά - νομίσματα από τον τύμβο Καρακότσοβα. Φωτογραφία: Βενέτα Παβλόβα

Στο πλαίσιο του προγράμματος που φέρει την ονομασία "Θρακικό-ρωμαϊκό δυναστικό κέντρο της περιοχής των υψωμάτων του Τσιρπάν", ερευνήθηκαν ακόμα 4 τύμβοι. Σε ένα από αυτούς ανακαλύφθηκαν τα οστά δυο ενηλίκων και οκτώ παιδιών οι ταφές χρονολογήθηκαν στις αρχές της 3ης χιλιετίας π.Χ.

Στον τύμβο "Καρακότσοβα", ο οποίος χρονολογήθηκε στον 1ο π.Χ. αιώνα, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα πλούσια διακοσμημένο σκεύος το ποίο περιείχε τα λείψανα του νεκρού και νεκρικά δώρα: περιδέραιο από ασημένιες χάντρες, δυο ασημένια νομίσματα, τετράδραχμα από τη Θάσο και ρωμαϊκά δηνάρια. Διαπιστώσαμε ότι τα τετράδραχμα ήταν δυο ειδών: γνήσια και απομιμήσεις. Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Δρ Τόνκοβα, αυτό το στοιχείο μας πληροφορεί για την παρουσία κελτικών φυλών οι οποίες κατοικούσαν τις παραδουνάβιες περιοχές. Αυτό το στοιχείο δείχνει την πολυεθνική εικόνα των κατοίκων της εποχής εκείνης.

Ο τύμβος "Τσιτάς" είναι κατασκευασμένος από λαξευμένους βράχους και μέσα του βρίσκεται ένα πέτρινο κτίσμα αφιερωμένο στη μνήμη Θράκα αριστοκράτη της ρωμαϊκής εποχής του τέλους του 2ου και των αρχών του 3ου π.Χ. αιώνα. Στη συνέχεια, στην περίοδο του Μεσαίωνα, ο τύμβος χρησιμοποιήθηκε σαν χώρος ταφής από τους χριστιανούς.

Πήλινα αντικείμενα από την 6η χιλιετία από τον τύμβο Σέλσκατα. Φωτογραφία: Βενέτα Παβλόβα

Στον τύμβο "Σέλσκατα" που χρονολογείται στον ύστερο Μεσαίωνα, ανακαλύφθηκε μεγάλος αριθμός κτερισμάτων, πολλά από τα οποία χρονολογούνται στα τέλη του 6ου και τις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους το γεγονός αυτό οφείλεται στη χρήση οικοδομικών υλικών από τους κοντινούς παλαιότερους τύμβους που κατασκευάστηκαν στη νεολιθική εποχή. Στο χώμα αυτό ανακαλύφθηκαν ειδώλια και κομμάτια ειδωλίων, όπως μια γυναικεία φιγούρα που, πιθανόν, είναι σύμβολο της ευφορίας ή της νέας αρχής. Έρευνες πραγματοποιήθηκαν και στη ρωμαϊκή οδό Via Diagonalis που συνέδεε την Ευρώπη με την Ασία.

Ερευνήθηκε επίσης οικισμός στην περιοχή της πηγής "Χαλκά Μπουνάρ": "Πρόκειται για μια από τις πιο πλούσιες πηγές μεταλλικού νερού στην περιοχή, η οποία υδροδοτεί και στην εποχή μας αρκετές κατοικημένες περιοχές", αναφέρει η Δρ Τόνκοβα. "Ο οικισμός αυτός υπήρχε από την ύστερη νεολιθική εποχή και μέχρι τη 1η π.Χ. χιλιετία. Η μεγαλύτερη του άνθηση σημειώθηκε στην περίοδο της βασιλείας του Θράκα ηγεμόνα Σεύθη Γ'. Ανακαλύψαμε πολλές οικίες κατασκευασμένες από πηλό με πλούσια στολισμένες τελετουργικές εστίες. Σε ορισμένα από τα σπίτια βρέθηκαν βάρη τα οποία χρησιμοποιούνται στην υφαντουργία, φούρνοι για το ψήσιμο κεραμικών κ.ά. ανακαλύψαμε και τελετουργικά σκάμματα, στα οποία οι κάτοικοι της περιοχής έκαναν θυσίες και τοποθετούσαν δώρα για να τιμήσουν τους θεούς τους".

Στην ομάδα των αρχαιολόγων συμμετείχαν ειδικοί επιστήμονες από το Εθνικό αρχαιολογικό Ινστιτούτο και μουσείο της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, από την Έδρα αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Σόφιας και πολλοί φοιτητές. Συμμετείχαν ειδικοί συντηρητές από διάφορα μουσεία, από την Εθνική Πινακοθήκη και ειδικοί του τομέα των τεχνών που βοήθησαν στην καταγραφή των όσων ανακαλύφτηκαν. Ο Δήμος του Δασκαλόβο βοήθησε με τη μίσθωση 60 εργατών οι οποίοι εργάστηκαν στις ανασκαφές.

Στην φετινή αρχαιολογική περίοδο, η Δρ Τόνκοβα συνεχίζει τις έρευνες στην περιοχή "Χαλκά Μπουνάρ". Οι έρευνες αυτές χρηματοδοτούνται από άλλο πενταετές πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν το Εθνικό αρχαιολογικό και ιστορικό μουσείο και το Ίδρυμα ελληνιστικού κόσμου των Αθηνών. Υπεύθυνος, από την ελληνική πλευρά, είναι ο Δρ Αθανάσιος Σιδέρης, επικεφαλής της Έδρας αρχαιολογίας και ιστορίας του Ιδρύματος. Το σχέδιο άρχισε πριν δυο χρόνια.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Διαδώστε

Μνημεία αρχαίων εποχών στην περιοχή του Τσιρπάν

Περισσότερα στην κατηγορία

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών

Μετά το «ΟΧΙ» ακολούθησαν δύσκολα χρόνια για την Ελλάδα

Ανακαλύφθηκε πλήρως διατηρημένο άγαλμα του 2-3ου αιώνα στη Βάρνα

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών