Στις 27 Δεκεμβρίου συμπληρώθηκαν 8 χρόνια από την επίθεση κατά της πρώτης βάσης της βουλγαρικής στρατιωτικής δύναμης στο Ιράκ, "Ινδία". Σαν συνέπεια της ανατίναξης παγιδευμένου φορτηγού σκοτώθηκαν 5 Βούλγαροι στρατιώτες και 27 τραυματίστηκαν. Λίγες μέρες πριν απ’ αυτή τη θλιβερή επέτειο, στις 21 Δεκεμβρίου του 2011, στη Βουλγαρία επέστρεψαν οι τελευταίοι δύο Βούλγαροι αξιωματικοί που υπηρετούσαν στην εκπαιδευτική αποστολή του ΝΑΤΟ στο Ιράκ. Έτσι έληξε η βουλγαρική στρατιωτική παρουσία στο Ιράκ. Στο τέλος του απερχόμενου χρόνου το γεγονός αυτό δίνει αφορμή για άλλο έναν απολογισμό.

Άλλωστε, από το Μάρτιο του 2005, όταν η Βουλγαρία προσχώρησε στην εκπαιδευτική αποστολή του ΝΑΤΟ, η στρατιωτική της παρουσία στο Ιράκ ήταν αρκετά σεμνή και εκφράζονταν στη συμμετοχή συνολικά 25 αξιωματικών στη διαδικασία συγκρότησης και εκπαίδευσης των ιρακινών θεσμών ασφαλείας.

Η επιστροφή στην πατρίδα των τελευταίων δύο εκπαιδευτών δεν μπορεί να ερμηνεύεται ως μονομερής πράξη της Βουλγαρίας, γιατί συνέπεσε με την απόσυρση και των τελευταίων Αμερικανών στρατιωτών. Η παραμονή τους στο Ιράκ μέχρι την τελευταία στιγμή ήταν περισσότερο συμβολική πράξη αλληλεγγύης με την εκπαιδευτική αποστολή του ΝΑΤΟ.

Μέχρι το 2005 όμως η βουλγαρική στρατιωτική παρουσία στο Ιράκ ήταν αρκετά σημαντική. Από το 2003 κατά τη διάρκεια δύο ετών στην αποστολή της Διεθνούς Δύναμης στο Ιράκ συμμετείχαν πέντε τάγματα πεζικού, το καθένα από τα οποία αριθμούσε 500 άτομα που εναναλλάσσονταν κάθε έξι μήνες. Το 2003 η βουλγαρική δύναμη συμπεριλήφθηκε στη σύνθεση της Πολυεθνικής μεραρχίας "Κέντρο-Νότος" υπό την πολωνική διοίκηση με το καθήκον να εξασφαλίζει την τάξη και να βοηθάει στις εργασίες ανοικοδόμησης στην περιοχή της πόλης Κερμπάλα.

Από το φθινόπωρο του 2004 στην επαρχία Ντιβανία οι Βούλγαροι περιφρουρούσαν βάσεις εγκατάστασης, περιπολούσαν στους βασικούς δρόμους προμήθειας στις ζώνες ευθύνης, συνόδευαν προσωπικό και εξοπλισμό, συντηρούσαν δυνάμεις ταχείας αντίδρασης, περιφρουρούσαν και υπεραμύνονταν ιδιαίτερα σημαντικά έργα. Παράλληλα μ’ αυτό εκτελούσαν σχέδια ανόρθωσης στο πλαίσιο της πολιτικής και στρατιωτικής συνεργασίας με τις ντόπιες αρχές και οργάνωναν την εκπαίδευση των νέων μονάδων των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας.

Με τις προσπάθειες των βουλγάρων στρατιωτών ανοικοδομήθηκαν σχολεία, παιδικοί σταθμοί, νοσοκομεία και έργα υποδομής. Μαθήματα ιατρικής στις βουλγαρικές ιατρικές υπηρεσίες παρακολούθησαν 250 Ιρακινοί.

Η παρουσία βουλγαρικής στρατιωτικής δύναμης στη σταθεροποίηση και την ανοικοδόμηση του Ιράκ υπό τη μορφή ταγμάτων πεζικού έληξε στα τέλη του 2005 και σ’ αυτή τη φάση της αποστολής έλαβαν μέρος περίπου 2.500 στρατιωτικοί.

Ακολούθησε συμμετοχή βουλγαρικής στρατιωτικής δύναμης 155 ατόμων σε ανθρωπιστική αποστολή περιφρούρησης του Κέντρου προσωρινής κράτησης και προστασίας στον καταυλισμό "Άσραφ", όπου η σύνθεση της αποστολής άλλαξε τρεις φορές. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008 αυτή η δύναμη εκτελούσε ανθρωπιστική αποστολή περιφρούρησης κρατουμένων στη βάση "Κρόπερ" στη Βαγδάτη. Κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου από το 2003 μέχρι τα τέλη του 2008 η Βουλγαρία έλαβε μέρος στη διεθνή επιχείρηση με 11 μονάδες συνολικού αριθμού 3367 ατόμων και έδωσε 13 θύματα.

Το τίμημα του πολέμου στο Ιράκ σε θύματα και οικονομικά μέσα αποδείχθηκε εξαιρετικά υψηλό. Κατά τη περίοδο αιχμής του πολέμου εκεί παρέμεναν 170 χιλιάδες στρατιώτες και 500 βάσεις. Σκοτώθηκαν 4.500 Αμερικανοί και περισσότεροι από 100 χιλιάδες Ιρακινοί.

Μόνο μια εβδομάδα μετά την απόσυρση των τελευταίων αμερικανών στρατιωτών, σειρά ανατινάξεων παγιδευμένων αυτοκινήτων προκάλεσε πολιτική κρίση στη Βαγδάτη και αιτήματα για νέες εκλογές. Η σιιτική κυβέρνηση με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Νουρί αλ-Μαλίκι προσπαθεί να πετύχει δύσκολη συμφωνία για το χωρισμό της εξουσίας μεταξύ σιιτών, Κούρδων και σουνιτών.

Οι εξελίξεις κατά τις τελευταίες μέρες θέτουν επί τάπητος το ζήτημα αν άξιζε να πληρωθεί το υψηλό τίμημα του πολέμου στο Ιράκ. Την απάντηση θα δώσει ο χρόνος.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα