Υπάρχει ελευθερία των ΜΜΕ στη Βουλγαρία;

Η ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης έχει αναλυθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Η τυπική αφορμή είναι συνήθως η επόμενη πτώση της Βουλγαρίας στην κατάταξη των διεθνώς μη κυβερνητικών οργανώσεων. Βάση στοιχείων της οργάνωσης «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα» η Βουλγαρία έχει «καταρρεύσει» από την 35η θέση το 2007, όταν έγινε μέλος στην ΕΕ, στην 87η από 179 χώρες του κόσμου.

Η μη κυβερνητική οργάνωση Freedom House εκτιμά την ελευθερία των μίντια στη Βουλγαρία σαν «μερική», ενώ κατά την Ένωση των Δημοσιογράφων της Ευρώπης ένας σε τρείς δημοσιογράφους στη χώρα υποβάλλεται σε αυτολογοκρισία καθημερινά.

Τα ανησυχητικά αυτά στοιχεία και οι τρέχουσες κοινωνικοπολιτικές διαδικασίες έδωσαν την αφορμή στο γερμανικό πολιτικό ίδρυμα Konrad Adenauer να οργανώσει μαζί με την ΠανΕυρώπη για την Βουλγαρία συνέδριο με θέμα «Ελευθερία και πολυμορφία των μίντια – πού βρίσκεται η Βουλγαρία;».

Το περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης έχει αποφασιστική σημασία για την δημοκρατία. Κατά τον Γερμανό πρέσβη στη Σόφια Ματίας Χιόπφνερ η συγκέντρωση των μίντια σε ολιγαρχικές δομές και η αδιαφάνεια της ιδιοκτησίας τους απειλούν την δημοκρατία στη Βουλγαρία.

«Τα μίντια είναι το ελιξίριο της ζωής στη σύγχρονη δημοκρατία», λέει ο κ. Χιόπφνερ. «Σήμερα όλο και πιο συχνά μιλάμε για «μιντιακή δημοκρατία». Αν η παρουσίαση των πολιτικών διαδικασιών μέσω των μέσων ενημέρωσης λειτουργεί, τότε ακόμα κι αν το σύστημα είναι ολιγαρχικά εξαρτημένο μπορεί να εκδημοκρατιστεί. Ισχύει όμως και το αντίθετο – η μη αποτελεσματική λειτουργία των μίντια αδυνατίζει την δημοκρατικότητα της κοινωνίας».

Ο πρέσβης της Γερμανίας πρόσφατα προκάλεσε την κριτική της βουλγάρικης κυβέρνησης έπειτα από πρωτοφανή ανοιχτή επιστολή, όπου μαζί με τον πρώην πρέσβη της Γαλλίας Φιλίπ Οτιέ, απηύθυναν έκκληση προς τους αξιωματούχους να δώσουν σημασία στα αιτήματα των διαδηλωτών για μια νέα ηθική στην πολιτική που να μην σχετίζεται με το ολιγαρχικό μοντέλο. Ο κ. Χιόπφνερ τόνισε επίσης την σημασία της ελευθερίας των μίντια για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών.

«Η κατάσταση των μίντια αυτή τη στιγμή δεν είναι ευχάριστη μα στο τέλος του τούνελ υπάρχει φώς», λέει ο Γερμανός πρέσβης. «Η Βουλγάρικη κοινωνία των πολιτών ξυπνά και αυτός είναι ο πιο βασικός παράγοντας για την ύπαρξη ανεξάρτητων μίντια σε μια χώρα».

Θετική ενέργεια βλέπει στην κάλυψη των διαδηλώσεων και ο πρόεδρος του Συμβουλίου ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης, Γκεόργκι Λοζάνοφ: «Πριν το χειμώνα οι διαδηλώσεις ήταν σήμα κατατεθέν των νέων μίντια, του Διαδικτύου. Σιγά-σιγά όμως τα παραδοσιακά μέσα άρχισαν να νιώθουν πως τους διαφεύγει αυτή η ενέργεια των πολιτών που συγκεντρώθηκαν στις πλατείες».

Έμμεση εκτίμηση των διαδηλώσεων και της κάλυψής τους έδωσε ο Κρίστιαν Σπαρ, διευθυντής του προγράμματος για μέσα ενημέρωσης του Ιδρύματος «Αντενάουερ».
«Είμαι σίγουρος πως οι άνθρωποι βγήκαν στο δρόμο, οδηγημένοι από την επιθυμία τους για τιμιότητα και δικαιοσύνη, για κοινά αποδεκτούς κανόνες συμπεριφοράς στην κοινωνία», επισημαίνει ο ίδιος. «Αντίθετα στις προσδοκίες για πολιτική πίεση, ακριβώς τα κρατικά κανάλια της Βουλγάρικης Εθνικής Τηλεόρασης και της αντίστοιχης ραδιοφωνίας επέτρεψαν διαφορετικές απόψεις στον αέρα ενώ τα υπόλοιπα μίντια έμειναν πολωμένα».
Κατά τον κ. Λοζάνοφ η διαφάνεια των μίντια αφορά όχι μόνο το θέμα της ιδιοκτησίας, αλλά και της πολιτικής κατεύθυνσης η οποία πρέπει να μπορεί να δηλωθεί προκαταρκτικά και να τηρείται.

Άλλο σημαντικό θέμα είναι η αξιοπιστία της πληροφορίας. Κατά τον διευθυντή των Δημοσιογράφων χωρίς σύνορα Κρίστιαν Μιρ αυτό το χαρακτηριστικό μετατρέπει τα μίντια σε τέταρτη εξουσία και τους δίνει το ρόλο εποπτών της πολιτικής.

«Η ανεξάρτητη δημοσιογραφία σ’ όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη βρίσκεται υπό την πίεση πολιτικών και οικονομικών κύκλων, γι’ αυτό θεωρούμε πως οι ιδιοκτήτες των μίντια και οι δημοσιογράφοι πρέπει να ενωθούν με τους πολιτικούς γύρω από τις δημοκρατικές αρχές της διαφάνειας και της αυτορρύθμισης – στοιχεία θεμελιώδη για την αξιοπιστία», λέει ο Γερμανός εμπειρογνώμων.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου

Διαδώστε

Υπάρχει ελευθερία των ΜΜΕ στη Βουλγαρία;

Περισσότερα στην κατηγορία

NASA: Η Μαύρη Θάλασσα άλλαξε ξαφνικά χρώμα

Μαθητές λαμβάνουν βραβεία στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Αθλητισμός με τον Πρόεδρο»

Μιλέν Μίτεφ, Γενικός Διευθυντής της ΒΕΡ: Το κοινό μας πρέπει να γνωρίζει για τους Βούλγαρους σε όλο τον κόσμο