Η εορτή Πρεπολοβένιε (Μεσοπεντηκοστή) στο Ασένοβγκραντ - τελετουργίες και ιστορίες για θαύματα

Φέτος στις 14 Μαΐου γιορτάζεται η εκκλησιαστική εορτή της Μεσοπεντηκοστής, στα βουλγαρικά Πρεπολοβένιε. Η Δρ Βιχρα Μπάεβα από το Ινστιτούτο Εθνολογίας και Λαογραφίας με Εθνογραφικό μουσείο στην Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών μιλά για το λίγο γνωστό έθιμο που συνδέεται με την γιορτή αυτή από την περιοχή του Ασένοβγκραντ και του Μπάτσκοβο, στο οποίο ο Χριστιανισμός συνδέεται στενά με τις προχριστιανικές δοξασίες και τα παραδοσιακά τοπικά έθιμα και λαικές πρακτικές.

Η Μεσοπεντηκοστή ανήκει στις κινητές γιορτές και πανηγυρίζεται από την Εκκλησία την 25η ημέρα μετά το Πάσχα, ακριβώς στη μέση της περιόδου από το Πάσχα μέχρι την Κυριακή της Πεντηκοστής. Έτσι, πάντα πέφτει την Τετάρτη, αν και κάθε χρόνο να έχει διαφορετική ημερομηνία.

''Εσένα, Θεοτόκε, σε εγκωμιάζουμε'' σε ερμηνεία του Ντανιέλ Σπάσοφ Download

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Για τους περισσότερους Βούλγαρους είναι μια άγνωστη γιορτή. Δεν είναι έτσι, όμως, για τους κατοίκους της πόλης Ασένοβγκραντ και του χωριού Μπάτσκοβο στην Κεντρική Ροδόπη. Γι' αυτούς είναι μια σημαντική και πολύ αναμενόμενη μέρα στο τοπικό εορτολόγιο. Τότε, σύμφωνα με την παράδοση, μια εικόνα από το Ασένοβγκραντ πηγαίνει "επίσκεψη" στο μοναστήρι της Υπεραγίας Θεοτόκου στο Μπάτσκοβο. Γίνεται λόγος για την εικόνα της Παναγιάς, στο βωμό του ναού της Υπεραίααγίας Θεοτικού, που πιστεύεται ότι είναι θαυματουργή. Η ίδια η εκκλησία χτίστηκε το 1830 στη θέση παλαιοτέρου παρεκκλησίου, ιδιοκτησία της μονής του Μπάτσκοβο, η οποία αργότερα δωρίζει την θαυματουργή εικόνα στο ναό. Η εκκλησία γίνεται γνωστή ως της Ψαρικής, σύμφωνα με μερικούς, λόγω της διακόσμησης του τρούλου, που μοιάζει με λέπια ψαριού, ενώ σύμφωνα με άλλους λόγω ύπαρξης ψαριών στο αγίασμα του παρεκκλησίου στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Οι προσκυνητές και μέχρι σήμερα πιστεύουν ότι, εάν δουν τα ψάρια στο αγίασμα, οι ευχές τους θα γίνουν πραγματικότητα και ρίχνουν νομίσματα κάνοντας μια ευχή.

Την ημέρα της Μεσοπεντηκοστής, η θαυματουργή εικόνα του Ασένοβγκραντ μεταφέρεται στο μοναστήρι του Μπάτσκοβο. Η τελετουργία ξεκινά την παραμονή της γιορτής, όταν από κοντινά και απομακρυσμένα μέρη έρχονται προσκυνητές, περνούν την νύχτα στην εκκλησία, κάνοντας προσευχές για υγεία.

Το πρωί, η εικόνα τοποθετείται πάνω σε ειδικό φορείο στολισμένο με λουλούδια. Με τον ήχο των καμπάνων η πομπή περνάει από την πόλη, με τους ιερείς μπροστά συνοδευμένους από πολλούς πιστούς. Οι κάτοικοι της πόλης καλωσορίζουν την εικόνα στους δρόμους. Όλοι προσπαθούν να την αγγίξουν, έστω και για λίγο, πιστεύοντας ότι αυτό φέρνει υγεία και τύχη. Τα να περάσει κανείς κάτω από το φορείο καθαρίζει τις αμαρτίες και θεραπεύει. Τα λουλούδια μπροστά στη εικόνα θεωρούνται θαυματουργά. Επίσης, και μετά την ολοκλήρωση της γιορτής οι γυναίκες παίρνουν από ένα για να το μεταφέρουν στο σπίτι.

''Θεομήτωρ'' σε ερμηνεία του Ντανιέλ Σπάσοφ Download

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Στο παρελθόν, η πομπή έφτανε μέχρι το μοναστήρι, αλλά σήμερα χρησιμοποιούνται αυτοκίνητα και τα λεωφορεία. Στην αυλή της μονής γίνεται τελετή και ιερή εικόνα τοποθετείται στη εκκλησιά για προσκύνημα. Στο γυρισμό οι κάτοικοι του Ασένοβγκραντ με τον ίδιο τρόπο καλωσορίζουν την εικόνα. Η προφορική παράδοση εξηγεί την γιορτή με ένα εξαιρετικό γεγονός γνωστό ως "αγγελική" ή "ουράνια" λειτουργία. Γι' αυτή διατηρήθηκαν και γραπτές αποδείξεις: τον Ιανουάριο του 1910 στην εφημερίδα της Σόφιας "Βετσέρνα πόστα" (Βραδινό ταχυδρομείο) δημοσιεύτηκε ρεπορτάζ του τοπικού ιερέα Νόϊ Άγγελοφ, το οποίο ανέφερε αργότερα ο μεγάλος Βούλγαρος λαογράφος Μιχαήλ Αρναούντοφ.

Σύμφωνα με τις αφηγήσεις των ντόπιων, το θαύμα συνέβηκε το χειμώνα, γύρω στα μεσάνυχτα - πομπή αγγέλων από το μοναστήρι του Μπάτσκοβο μέχρι την Ψαρική εκκλησία, ενώ εκεί οι ουράνιες δυνάμεις τέλεσαν λειτουργία, συνοδευόμενη από ήχο από καμπάνες άσματα και θείο φως. Το θαύμα παρακολουθούσαν ταυτόχρονα πολλοί άνθρωποι σε διάφορα μέρη της πόλης και των περιχώρων. Μερικοί άκουσαν τις ουράνιες καμπάνες και χωρίς να ξέρουν ότι είναι μάρτυρες θαύματος σκέφτηκαν ότι κάποια κοπέλα παντρεύεται κρυφά το βράδυ, όπως ήταν το έθιμο εκείνα τα χρόνια.

Εκείνο το βράδυ σε νυχτέρι στο σπίτι του ιερέα Ιβάν Μπούχλεφ, που βρισκόταν δίπλα στην εκκλησία, οι γυναίκες και τα κορίτσια άκουσαν πως μέσα στη εκκλησία αρχίζει λειτουργία, αλλά δεν τόλμησαν να μπουν, επειδή ήξεραν ότι η εκκλησία ήταν κλειστή και ο ιερέας κοιμάται. Οι πιο άμεσοι μάρτυρες του θαύματος όμως ήταν, δύο γυναίκες από χωριά, περιοχής Πλόβντιφ, που ήρθαν για να κοιμηθούν στη εκκλησία για υγεία. Είχαν τη σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσουν την λειτουργία των αγγέλων με τα μάτια τους και να θεραπευθούν.

Λίγο μετά το θαύμα η θρήσκη γυναίκα Σουλτανί Σισμάνοβα από την πόλη Ασένοβγκραντ είδε ένα όνειρο στο οποίο η Υπεραγία Θεοτόκος διέταξε κάθε χρόνο η εικόνα να μεταφέρεται στο μοναστήρι του Μπάτσκοβο. Προέβλεψε ότι αυτή την μέρα θα έρχονται χιλιάδες άνθρωποι απ' όλη τη Βουλγαρία και υποσχέθηκε να κάνει θαύματα . Οι κάτοικοι του Ασένοβγκραντ ακολούθησαν τις διαταγές της Θεοτόκου άρχισαν να κάνουν την πομπή και έτσι μέχρι σήμερα. Φαίνεται η Θεοτόκος τήρησε την υπόσχεση της να κάνει θαύματα εκείνη την ημέρα. Γι' αυτό συνηγορούν οι πολυάριθμες ιστορίες για θαύματα που μπορεί να ακουστούν ανάμεσα στους πιστούς.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Διαδώστε

Η εορτή Πρεπολοβένιε (Μεσοπεντηκοστή) στο Ασένοβγκραντ - τελετουργίες και ιστορίες για θαύματα

Περισσότερα στην κατηγορία

Εβδομάδα Ορθόδοξου Βιβλίου στην Βάρνα

Ημέρες Κροατικής Αρχαιολογικής Κληρονομιάς στη Σόφια

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών