Σύντομα το άνετο σπίτι στο χωριό Καραμπουνάρ της Νότιας Βουλγαρίας δε θα βλέπει τόσο συχνά τους νοικοκύρηδές του όσο κατά τα τελευταία χρόνια. Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Γκαίτε Ρούντολφ Μπαρτς (Rudolf Bartsch) ολοκληρώνει τη θητεία του στη Σόφια και με τη σύζυγό του Λουτσία φεύγει για την Τουρκία. Για έναν άνθρωπο, ο οποίος από μικρός ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, ο αποχωρισμός με την επόμενη στη σειρά πόλη δεν πρέπει να είναι πολύ δύσκολος. Αποδείχθηκε όμως ότι με τη Σόφια και τη Βουλγαρία δεν είναι έτσι. «Είμαι μεγάλος φαν της Βουλγαρίας», λέει ο κ Μπαρτς για τον εαυτό του.

Μετά από επτά χρόνια ως διευθυντής του Ινστιτούτου Γκαίτε ο Ρούντολφ Μπαρτς φεύγει από τη Σόφια και αφήνει πίσω του πολλά επιτυχημένα και εντυπωσιακά πολιτιστικά πρότζεκτ. Σε μια ενωμένη και πολύμορφη Ευρώπη,στην οποία τα τελευταία χρόνια όμως σαν να ενισχύεται όλο και περισσότεροη επιρροή των εθνικιστών, η πολιτιστική ανταλλαγή είναι μια από τις πολυτιμότερες ευκαιρίες των Ευρωπαίων να γνωριστούν μεταξύ τους.

«Ο πολιτισμός είναι πολύ καλό μέσο επιρροής σε διάφορους τομείς. Δεδομένο θέμα μπορεί να εξεταστεί από επιστημονικό συνέδριο, αυτό όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με την εργασία πάνω σε ένα πολιτιστικό σχέδιο. Εξάλλου,ο πολιτισμός είναι ιδιαίτερα πολύτιμος γιατί αποτελεί καθολικό μέσοεπικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων από διαφορετικές χώρες. Το καλύτερο παράδειγμα γι’ αυτό είναι η μουσική.», επισημαίνει ο κ Μπαρτς.

Εκτός από μέσο επικοινωνίας, ο πολιτισμός όλο και συχνότερα είναι και παράγοντας στην οικονομία. Οι ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις καθιστούν κάθε πόλη ελκυστική για τους τουρίστες, αλλά απαιτούν και μεγάλες επενδύσεις. Αυτό ισχύει για τη Σόφια, η οποία υπέβαλε την υποψηφιότητά της για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης του 2019. Πώς ο πολιτισμός μπορεί να μετατραπεί σε προσοδοφόρο οικονομικό παράγοντα;

«Τα ενδιαφέροντα γεγονότα προσελκύουν κοινό και χρήματα. Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης επίσης εγγυάται μεγαλύτερη δημοσιότητα, ευρύτερο κυρίως σε ευρωπαϊκή κλίμακα ενδιαφέρον από τα ΜΜΕ, καθώς και πόρους από την ΕΕ. Συχνά οι άνθρωποι θεωρούν ότι ο πολιτισμός είναι περιττή πολυτέλεια, ακριβή διακόσμηση, των οποίων μπορεί εύκολα να στερηθεί κανείς. Το καθαρό χρηματικό κόστος του πολιτισμού δύσκολα μπορεί να υπολογιστεί. Πολλοί πολιτικοί θεωρούν λανθασμένα ότι πιο εύκολα μπορούν να εξοικονομήσουν πόρους από πολιτισμό και υποτιμούν τη σημασία του για την οικονομία της χώρας.»

Εδώ και ένα χρόνο η Βουλγαρία ζει σε πολιτική αστάθεια. Οι κινητοποιήσεις του περσινού καλοκαιριού ακόμη αντηχούν κάτω από τα παράθυρα του γραφείου του Ρούντολφ Μπαρτς στο Ινστιτούτο Γκαίτε. Πώς βλέπει τη Βουλγαρία ένα χρόνο αργότερα; Μήπως στις κινητοποιήσεις αυτές γεννήθηκε η Κοινωνία των Πολιτών στη χώρα μας;

«Μου είναι δύσκολο να απαντήσω γιατί θέλω πολύ η Κοινωνία των Πολιτών στη Βουλγαρία να πατήσει γερά στα πόδια της. Ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους. Η νέα γενιά Βουλγάρων είναι ανοιχτή στον κόσμο και παρατηρεί τη χώρα της υπό το πρίσμα των παγκόσμιων γεγονότων. Ελπίζω οι νέοι να είναι η κινητήρια δύναμη των μακροπρόθεσμων αλλαγών, να είναι ενεργοί και συνειδητοποιημένοι πολίτες. Ακριβώς εδώ διαπιστώνω καθυστέρηση στη Βουλγαρία. Ελπίζω ότι οι νέοι δε θα εγκαταλείπουν τη χώρα, και θα πάρουν το μέλλον της Βουλγαρίας στα χέρια τους. Από ιστορική άποψη τα περασμένα 25 χρόνια των δημοκρατικών αλλαγών δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη περίοδος. Είμαστε μάρτυρες μιας πράγματι δύσκολης μετάβασης, για την οποία ίσως είναι απαραίτητη μεγαλύτερη υπομονή. Η υπομονή όμως δε σημαίνει αδράνεια.», λέει στο τέλος ο Ρούντολφ Μπαρτς.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα