Η Βουλγαρία θα κατασκευάσει νέο, έβδομο αντιδραστήρα στον πυρηνικό σταθμό "Κοζλοντούι" - αυτή είναι μία από τις τελευταίες αποφάσεις της κυβέρνησης του Πλάμεν Ορεσάρσκι, η οποία παραιτήθηκε πριν ένα μήνα. Η σχετική συμφωνία υπογράφηκε στα τέλη Ιουλίου με τον αμερικανικό όμιλο Westinghouse.

Το δυναμικό της νέας πυρηνικής μονάδας θα είναι 1100 μεγαβάτ, ενώ η διάρκεια εκμετάλλευσης – 60 χρόνια. Την περασμένη εβδομάδα ο εκτελεστικός διευθυντής του ατομικού σταθμού "Κοζλοντούι" Ιβάν Γκένοφ έκπληξε την κοινωνία με την δήλωση, ότι εάν κατασκευαστεί ο νέος αντιδραστήρας, η τιμή του ρεύματος θα αυξηθεί κατά 10 ευρώ για μεγαβατώρα. Η δήλωσή του αυτή ήταν έκπληξη, επειδή μέχρι στιγμής το σχέδιο παρουσιάζονταν ως εξαιρετικά συμφέρον για τη Βουλγαρία χωρίς να αναφέρονται λεπτομέρειες. Και, όπως γνωρίζουμε, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Οι λεπτομέρειες γύρω από το νέο αντιδραστήρα στο μεγαλύτερο μέρος τους παραμένουν κρυφές και έτσι το πολλοστό μεγασχέδιο γίνεται μέρος της σειράς παρόμοιων μη διαφανών αποφάσεων, που λήφθηκαν κάπου σε σκοτεινά δωμάτια και που προσφέρονται στους Βούλγαρους ως πανάκεια οικονομικής ανόδου. Κάνει εντύπωση, ότι τα περισσότερα απ' αυτά τα σχέδια είναι στον χώρο της ενέργειας. Μερικά απ αυτά αποδείχθηκε πώς φέρουν στη Βουλγαρία μόνο αρνητικά.

Σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία, ο νέος αμερικανικός αντιδραστήρας στο Κοζλοντούι θα κοστίσει περίπου 4 δις ευρώ. Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε άλλο, ενώ τα ερωτηματικά είναι πολλά. Αυτή είναι η οριστική τιμή ή έχουν συμφωνηθεί και επιπρόσθετα μέσα λόγω πληθωρισμού; Πώς θα μοιραστούν να έσοδα μετά την κατασκευή του αντιδραστήρα; Ποιες οι αποζημιώσεις εάν το σχέδιο δεν υλοποιηθεί; Ποιοι οι κίνδυνοι για το περιβάλλον, τον πληθυσμό και την οικονομία; Και το σημαντικότερο – τι θα συμβεί με τα αναλωμένα καύσιμα; Τα αναλωμένα καύσιμα από τους ρωσικούς αντιδραστήρες μεταφέρονται στη Ρωσία.

Αφού η Βουλγαρία ξόδεψε δισεκατομμύρια για την απραγματοποίητη κατασκευή του ατομικού ηλεκτροσταθμού "Μπέλενε", ο σκεπτικισμός των πολιτών της φτωχότερης χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι σε κάθε μεγάλο ενεργειακό και υποδομικό σχέδιο είναι λογικός. Μία από τις βασικές αιτίες γι' αυτόν τον σκεπτικισμό είναι η πλήρης έλλειψη διαφάνειας στο σχέδιο "Μπέλενε". Και αντί να διορθώσει το λάθος της, η Βουλγαρία κοντεύει να το επαναλάβει. Προφανώς το ξεπέρασμα των καθαρά πολιτικών συμφερόντων μίας η άλλης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας στο όνομα μακροπρόθεσμου εθνικού συμφέροντος δεν είναι η δυνατή πλευρά της Βουλγαρίας. Ενώ ο σχεδιαζόμενος έβδομος αντιδραστήρας έχει και την γεωπολιτική του σημασία.

Μέσω της αμερικανικής επένδυσης η Βουλγαρία θα μπορούσε να καταπολεμήσει την άσχημη φήμη, που έχει ως "Δούρειος Ίππος" της Μόσχας στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της ενεργειακής της εξάρτησης από την Ρωσία. Σ' αυτό το φόντο είναι ακόμη σημαντικότερο η απόφαση γι' αυτό και για κάθε επόμενο μεγάλο σχέδιο να λαμβάνεται με διαφάνεια και με την συμμόρφωση με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για την οικονομία, αλλά και για την πολιτική της χώρας. Επειδή κάθε οικονομικό σχέδιο τέτοιου μεγέθους είναι και πολιτικό.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα