Το πρώτο εξάμηνο του 2014 οι εξαγωγές βουλγαρικών εμπορευμάτων και υπηρεσιών για τις χώρες εκτός της ΕΕ μειώθηκαν δραματικά κατά 12%. Το γεγονός αυτό ίσως δεν πρέπει να είναι τόσο ανησυχητικό, έχοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές της Βουλγαρίας κατευθύνονται βασικά προς τις χώρες της ΕΕ, για τις οποίες προορίζεται το 59% του συνολικού όγκου τους. Παρόμοιο συμπέρασμα όμως δε θα ήταν σωστό επειδή η μικρή άνοδος κατά περίπου 3% των εξαγωγών για την ΕΕ δεν είναι σε θέση να καλύψει την μείωση των εξαγωγών για τις χώρες εκτός της ΕΕ και ως αποτέλεσμα το εμπορικό ισοζύγιο της Βουλγαρίας είναι αρνητικό.

Σε ιδιαίτερη εξάρτηση βρίσκονται οι βουλγαρικές εξαγωγές από τους πολιτικούς παράγοντες. Π.χ. λόγω της έντασης στην Ουκρανία και της έλλειψης σταθερότητας στη χώρα αυτή οι βουλγαρικές εξαγωγές για την Ουκρανία συρρικνώθηκαν κατά 70%. Εδώ πρέπει να προστεθεί και η πτώση κατά 7% των εξαγωγών για τη Ρωσία και αυτό πριν την εφαρμογή του εμπάργκου για ορισμένα τρόφιμα.

Βασικοί εμπορικοί εταίροι της Βουλγαρίας από τις χώρες εκτός της ΕΕ είναι η Τουρκία, η Σιγκαπούρη, η Ρωσία, η Κίνα και η Σερβία, που διαμορφώνουν το 54% των εξαγωγών για τις χώρες εκτός της ΕΕ. Η στατιστική όμως δείχνει ότι η Τουρκία π.χ. έχει αγοράσει κατά 30% λιγότερο βουλγαρικά προϊόντα το α' εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Σε τι συγκεκριμένα οφείλεται η απότομη πτώση των βουλγαρικών εξαγωγών για τρίτες χώρες; Σε περίπτωση που οι χώρες αυτές είναι στο μικρότερο βαθμό πληγμένες από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και σημειώνουν τους υψηλότερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.

Μία σημαντική αιτία είναι η γεωγραφική και πολιτιστική απόσταση μεγάλου μέρους των χωρών αυτών από τη Βουλγαρία, η έλλειψη παραδόσεων και καθιερωμένων επιχειρηματικών επαφών. Αφετέρου, η δομική ανάλυση των βουλγαρικών εξαγωγών δείχνει ότι το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς ολόκληροι κλάδοι μένουν κάτω από το μηδέν. Οι εξαγωγές τροφίμων και ζώων μειώνονται, καθώς και οι εξαγωγές πρώτων υλών και καυσίμων. Η μικρή άνοδος των εξαγωγών έτοιμων προϊόντων και μηχανών δεν είναι σε θέση να καλύψει αυτή τη συρρίκνωση των εμπορευμάτων, για τα οποία ουσιαστικά υπάρχει και η μεγαλύτερη ζήτηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ.

Η Βουλγαρία καταβάλλει πολλές προσπάθειες για την αλλαγή αυτών των αρνητικών τάσεων στο εμπόριο με τις χώρες εκτός της ΕΕ. Ένας από τους στόχους είναι η δραστηριοποίηση των σχέσεων της με τις αραβικές χώρες και τις χώρες της Μέσης Ανατολής, σοβαρές είναι και οι ελπίδες για τη μεγάλη αγορά της Κίνας. Προς το παρόν όμως οι περισσότερες πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση αυτή μένουν στο επίπεδο συνεδριάσεων διακυβερνητικών επιτροπών, επισκέψεων επίσημων και αντιπροσωπιών επιχειρηματιών και συμμετοχών σε εκθέσεις. Και προς το παρόν αισθητά αποτελέσματα ακόμα δεν υπάρχουν. Ενώ γίνονται όλο και πιο απαραίτητα έχοντας υπόψη ότι η οικονομική συγκυρία στις χώρες της ΕΕ είναι ακόμα μακριά από την οικονομική αναζωογόνηση και ανάπτυξη, που σημαίνει για τους Βούλγαρους εξαγωγείς μικρότερη ζήτηση των εμπορευμάτων που προσφέρουν. Προς αυτό προστίθεται και η εξαιρετική ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών αγορών, στις απαιτήσεις των οποίων τα βουλγαρικά προϊόντα δεν είναι πάντα σε θέση να ανταποκρίνονται ως προς την ποιότητα, καινοτομία και τιμές τους.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα