Στη Βουλγαρία κατά παράδοση οι υιοθεσίες παραμένουν μυστικό για διάφορους λόγους: φόβος από απώλεια της παιδικής αγάπης, ανησυχίες ότι η οικογένεια θα γίνει αντικείμενο κουτσομπολιών κ. ά. Τελευταία όμως όλο και περισσότεροι θετοί γονείς βρίσκουν το θάρρος να πουν ανοιχτά την αλήθεια στα παιδιά. Αυτή είναι η ευκαιρία η κοινωνία να συνειδητοποιήσει ότι η υιοθεσία δεν είναι ούτε αισχρό, ούτε φοβερό, αλλά άξιο έργο και ακόμη ένας άλλος τρόπος απόκτησης παιδιού από την οικογένεια. Βεβαίως, άλλο θέμα είναι γιατί υπάρχουν τόσο πολλά παιδιά που στερούνται γονικής μέριμνας και γιατί δεν καταβάλλονται προσπάθειες για την πρόληψη του φαινομένου παρά το πλούσιο νομοθετικό πλαίσιο.

Σύμφωνα με στοιχεία της Κρατικής Υπηρεσίας Προστασίας Παιδιού, τον Ιούλιο του 2014 οι υποψήφιοι θετοί γονείς είναι 1567 άτομα, ενώ τα παιδιά που έχουν εγγραφεί στο μητρώο υιοθεσιών είναι 3248. "Δυστυχώς, παρατηρείται τάση μείωσης του αριθμού των υποψηφίων θετών γονέων που έχουν εγγραφεί στο μητρώο – η μείωση αυτή είναι σχεδόν διπλάσια σε σχέση με το 2008, ενώ ο αριθμός των παιδιών για υιοθεσία αυξάνεται", διαπιστώνει η Ροσίτσα Ιβανόβα, νομικός στον Σύνδεσμο Υιοθετημένων Παιδιών και Θετών Γονέων Βουλγαρίας.

Παρά τα στατιστικά στοιχεία αυτά, τις τελευταίες ημέρες στη χώρα ξέσπασε σκάνδαλο για διαφθορά με τις υιοθεσίες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στα ΜΜΕ, οικογένειες αποκτούσαν το ονειρεμένο παιδί τους με λαδώματα από 5 έως 15 χιλιάδες ευρώ. Ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι έκανε ρεπορτάζ υπό κάλυψη με μία δικηγόρο που αποκαλύπτει τις πρακτικές διαφθοράς σε έναν δημοσιογράφο στον ρόλο υποψηφίου θετού γονέα.

"Οι πληροφορίες για παραβιάσεις πρέπει να ερευνούνται αμέσως από τα αρμόδια όργανα", σχολιάζει η Ροσίτσα Ιβανόβα. "Τα εγκλήματα αυτά δεν πρέπει να αποσιωπούνται. Συμβουλεύουμε όλους τους υποψηφίους θετούς γονείς, εάν διαθέτουν τέτοιες πληροφορίες, να ενημερώσουν αμέσως τα αρμόδια όργανα. Από την άλλη, όταν οι θετοί γονείς συμμετέχουν στη συγκεκριμένη πρακτική διαφθοράς, επίσης διαπράττουν έγκλημα και δεν είναι ενδιαφερόμενοι να μιλάνε".

Σύμφωνα με την κα Ιβανόβα, δεν είναι απαραίτητες σοβαρές τροποποιήσεις στη νομοθεσία στον τομέα των υιοθεσιών. Το κράτος διαθέτει τους απαραίτητους μηχανισμούς, η λειτουργία των οποίων όμως πρέπει να τελειοποιηθεί. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να δοθεί έμφαση στην πιο προσεκτική αξιολόγηση των υποψηφίων θετών γονέων και στα κίνητρά τους πριν από την εγγραφή τους στο μητρώο, τονίζει η νομικός.

"Συχνά στον σύνδεσμό μας έρχονται άνθρωποι που δεν έχουν συνειδητοποιήσει καλά τα κίνητρά τους. Καμιά φορά η επιθυμία τους να υιοθετήσουν παιδί υπαγορεύεται από εντελώς ανθρώπινο, αλλά και παράλληλα εγωιστικό κίνητρο να γίνουν οπωσδήποτε γονείς. Και όταν παρουσιάζονται προβλήματα στη θετή οικογένεια, η οποία δεν έχει συνειδητοποιήσει από την αρχή τις ενδεχόμενες δυσκολίες και την ευθύνη της, συχνά επέρχεται ρήξη στις σχέσεις της με το υιοθετημένο παιδί", εξηγεί ένα από τα προβλήματα με τις υιοθεσίες η κα Ιβανόβα.

Καμιά φορά οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες των θετών γονέων είναι ο λόγος για τερματισμό της υιοθεσίας και ψυχικό τραύμα για το παιδί. Γι’ αυτό η μεθοδολογία της κατάρτισης των υποψηφίων θετών γονέων πρέπει να στραφεί περισσότερο στην πρακτική, θεωρεί η Ροσίτσα Ιβανόβα:

"Οι γονείς όχι πάντα είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα, ιδιαίτερα όταν υιοθετούν μεγαλύτερο παιδί, το οποίο έρχεται στην οικογένεια με τη μέχρι τώρα ζωή και νοοτροπία του. Και παρά το γεγονός που οι γονείς το υποδέχονται με μεγάλη αγάπη, το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με νέο περιβάλλον και τεράστιες αλλαγές. Πολύ συχνά τα παιδιά δεν μπορούν να συγκρατούν τα συναισθήματά τους και αντιδρούν στις αλλαγές με επιθετικότητα".

Τέτοιες στιγμές οι θετοί γονείς κατηγορούν τον εαυτό τους που δεν είναι οι κατάλληλοι γονείς και σπάνια ζητούν βοήθεια. Αυτό δείχνει πόσο μεγάλη σημασία έχει η προετοιμασία των υποψηφίων θετών γονέων. Γι’ αυτό φέτος ο Σύνδεσμος Υιοθετημένων Παιδιών και Θετών Γονέων Βουλγαρίας και το Εθνικό Δίκτυο για τα Παιδιά διοργάνωσαν για πρώτη φορά ημέρα ενημέρωσης για τις υιοθεσίες. Η επικοινωνία με ειδικούς και ομοϊδεάτες είναι μία από τις προϋποθέσεις η υιοθεσία να μετατραπεί σε ένα, έστω και γεμάτο προκλήσεις, θαυμαστό ταξίδι.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα