Στους πρόποδες της Ροδόπης, 2 χλμ. από την πόλη Πέρουστιτσα και 140 χλμ. από την Σόφια, βρίσκεται μια από τις παλαιότερες εκκλησίες στην χώρα μας – η Κόκκινη εκκλησία. Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της πρώιμης χριστιανικής βουλγάρικης αρχιτεκτονικής που πρόσφατα συντηρήθηκε με ευρωπαϊκά κονδύλια. Τώρα η εκκλησία έχει γίνει τουριστικός πόλος έλξης.

Οι επιστήμονες δεν είναι ομόφωνοι για την εποχή που χτίστηκε. Κατά πάσα πιθανότητα τον 4^ο ή τον 5^ο αιώνα. Μάλλον πάνω από τα ερείπια αρχαίου θρακικού ιερού.

"Το πρωταρχικό κτίριο ήταν ροτόντα", λέει η ξεναγός Μαρία Αντρέεβα. "Χρησιμοποιούνταν σαν τόπος λατρείας και φιλοξενούσε τα λείψανα των πρώτων αγίων. Κατά πάσα περίπτωση χτίστηκε λίγο μετά την Οικουμενική Σύνοδο του 324 όταν ο Χριστιανισμός αναγνωρίστηκε σαν την επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας".

Κατά τον Μεσαίωνα το κτίριο ανακατασκευάζεται σαν χριστιανική βασιλική αφιερωμένη στην Παναγία. Στον ρου των αιώνων ο ναός καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε πολλές φορές αλλά μέχρι και σήμερα είναι φτιαγμένος από ρωμαϊκά τούβλα και χαρακτηριστικό ροζ κονίαμα.

"Οι τοίχοι των περισσότερων εκκλησιών που διασώζονται από αυτήν την εποχή δεν ξεπερνούν τα 50 εκατοστά και το πολύ-πολύ να έχει μείνει κάποιο μωσαϊκό", συνεχίζει η ξεναγός. "Εδώ έχουμε τοίχο 14 μέτρα. Οι ειδήμονες υποθέτουν πως το ύψος της Κόκκινης εκκλησίας ήταν 17 μέτρα. Ήταν δηλαδή ένα μεγαλειώδες οικοδόμημα με 4 θόλους, ναό, 2 περιφερειακούς διαδρόμους, εσωτερικό και εξωτερικό πρόθυρο, παρεκκλήσι, αψίδα πάνω από τον βωμό και βαπτιστήριο. Μπορούμε επίσης να σημειώσουμε πως υπάρχουν δυο τοιχογραφικές ζώνες – εικόνες από τον 5-6^ο αιώνα και από τον 10-12^ο".

Η εκκλησία ήταν πλουσιοπάροχα διακοσμημένη ενώ το δάπεδο ήταν επιστρωμένο με μωσαϊκά. Οι τοίχοι ήταν καλυμμένοι με μάρμαρο και οι τοιχογραφίες βρίσκονταν ψηλά. Ο ναός καταστράφηκε τον 13^ο αιώνα και βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το 1883 όταν ο Τσέχος ιστορικός που υπήρξε και πολιτικός στη χώρα μας, ο Κωνσταντίν Ίρετσεκ, επισκέπτεται το μνημείο και το περιγράφει στο Χρονικό του.

Πέρσι η Κόκκινη εκκλησία ανακαινίστηκε με χρήματα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Περιφερειακή Ανάπτυξη" με σκοπό να βοηθηθεί ο πολιτιστικός τουρισμός της περιοχής. Με τα χρήματα φτιάχτηκε επίσης ο δρόμος ως το μνημείο και ένα κέντρο πληροφόρησης.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου
Φωτογραφίες: Βενέτα Νικόλοβα