Στις αγορές συναλλάγματος αυτές τις ημέρες η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ έπεσε σε επίπεδα ρεκόρ έναντι του δολαρίου, το ελβετικό φράγκο ανατιμήθηκε ορμητικά και εξισώθηκε με το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε σχέδιο μεγάλης κλίμακας για ενίσχυση της ρευστότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην Ευρωζώνη και αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω υποτίμηση του ευρώ. Κατά πόσο όλες αυτές οι δονήσεις στις αγορές συναλλάγματος επηρεάζουν τη βουλγαρική οικονομία και την επιχειρηματική δραστηριότητα στη Βουλγαρία;

Για να καταλάβουμε για τι γίνεται λόγος, το πρώτο που πρέπει να υπενθυμίσουμε είναι ότι η ισοτιμία του βουλγαρικού εθνικού νομίσματος – του λεβ, είναι σταθερά δεσμευμένη με το ευρώ. Με νόμο καθιερώθηκε σταθερή ισοτιμία του 1,96 λέβα για ένα ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αυτό που συμβαίνει με το ευρώ, επηρεάζει άμεσα και το βουλγαρικό νόμισμα: με την υποτίμηση του ευρωπαϊκού νομίσματος, πέφτει και η συναλλαγματική ισοτιμία του βουλγαρικού λεβ και αντίστροφα.

Όλες αυτές οι διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών επηρεάζουν άμεσα τις εισαγωγές και τις εξαγωγές, δηλαδή τις τιμές των εισαγόμενων και των εξαγόμενων εμπορευμάτων. Και η βουλγαρική οικονομία είναι πολύ ανοιχτή, συνεπώς εξαρτημένη από τις διεθνείς αγορές. Σύμφωνα με τη Βουλγαρική Στατιστική Υπηρεσία, στην πραγματικότητα όλο το ΑΕΠ της χώρας περνάει από το εξωτερικό εμπόριο, το οποίο υπολογίζεται στα 44 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου για το 2014.

Το 60% του εμπορίου αυτού είναι με εταίρους από την ΕΕ και οι συναλλαγές πραγματοποιούνται σε ευρώ. Το υπόλοιπο 40% κατέχουν οι εμπορικές ροές από και για τρίτες χώρες και εδώ κυριαρχεί το αμερικανικό δολάριο. Στις εισαγωγές και τις εξαγωγές από και για χώρες της Κοινότητας η επιρροή των συναλλαγματικών διακυμάνσεων δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη, επειδή οι συναλλαγές πραγματοποιούνται σε ευρώ και δεν υπάρχουν απώλειες και κέρδη από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Τα πράγματα όμως είναι διαφορετικά στο εμπόριο με εταίρους από χώρες εκτός της ΕΕ. Εδώ η επιρροή της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ (και του βουλγαρικού λεβ) είναι αισθητή.

Με την υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου και των υπόλοιπων διεθνών συναλλαγμάτων, οι Βούλγαροι εισαγωγείς αναγκάζονται να αγοράζουν πιο ακριβά, και οι Βούλγαροι εξαγωγείς έχουν χαμηλότερα κέρδη, επειδή τα προϊόντα και οι υπηρεσίες τους έχουν γίνει φθηνότερα για τους αγοραστές που πληρώνουν γι’ αυτά με δολάρια. Σύμφωνα με την θεωρία, αυτό θα έπρεπε να καταστήσει τις βουλγαρικές εξαγωγές πιο ελκυστικές για τους ξένους εταίρους, γιατί γίνονται φθηνότερες. Στην πραγματικότητα όμως στον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο δεν γίνεται ακριβώς έτσι λόγω του τεράστιου ανταγωνισμού και οι βουλγαρικές εξαγωγές για τρίτες χώρες τελευταία καταγράφουν συρρίκνωση. Με λίγα λόγια, από την υποτίμηση του ευρώ δεν κερδίζουν ούτε οι Βούλγαροι εισαγωγείς, ούτε οι Βούλγαροι εξαγωγείς και η τάση αυτή επηρεάζει έμμεσα και τους καταναλωτές γιατί η ανατίμηση του δολαρίου οδηγεί σε αύξηση των τιμών διάφορων ξένων εμπορευμάτων όπως οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, υπολογιστές και ηλεκτρονικός εξοπλισμός.

Τελικά μπορούμε να πούμε ότι η βουλγαρική βάρκα είναι αρκετά κλονισμένη από την καταιγίδα στις αγορές συναλλάγματος που μαίνεται τώρα στον κόσμο. Ορισμένη παρηγοριά μπορεί να είναι το γεγονός που το βασικό μερίδιο του εμπορίου της Βουλγαρίας είναι με χώρες, που χρησιμοποιούν το ευρώ, δηλαδή το ίδιο συνάλλαγμα, και έτσι αποφεύγονται όσο είναι δυνατό, οι αρνητικές επιπτώσεις από τις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα