Λίγοι πίστευαν κατά τις πρώτες ημέρες της δεύτερης κυβέρνησης του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, ότι ο δύσκολα σχηματισμένος και «εύθραυστός» συνασπισμός θα αντέξει πολύ και θα είναι ικανός να σταθεροποιήσει τη χώρα μετά από δύο χρόνια δονήσεων και θα κατορθώσει να υλοποιήσει τις άκρως απαραίτητες και πολύ οδυνηρές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πολιτικής, της κοινωνικής και της οικονομικής κρίσης.

100 ημέρες από την αρχή της θητείας της κυβέρνησης ο απολογισμός φαίνεται αντιφατικός. Η κοινωνική σταθερότητα αποκαταστάθηκε, οι περισσότεροι δημόσιοι θεσμοί δε δέχονται πια τα πυρά διάφορων στρωμάτων της κοινωνίας και δεν ταλανίζονται από εσωτερικές διαμάχες. Η ίδια η κυβέρνηση και η Βουλή δέχονται ισχυρές κριτικές και δριμείες κατηγορίες, κανείς όμως δε θέτει υπό αμφισβήτηση την ίδια την ύπαρξή τους. Η Βουλγαρία, μετά από μια περίοδο ισχυρά αντιφατικής και διφορούμενης πολιτικής, επέστρεψε στη διεθνή σκηνή ως αξιόπιστος και αρκετά πιο σταθερός εταίρος και μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Με δύο λόγια, σταθεροποίηση πλέον υπάρχει, κάποιοι τη χαρακτηρίζουν μερική, όμως αυτό είναι μόνο αποχρώσεις των διάφορων αναλυτών.

Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, η ισορροπία μεταξύ των επιτυχιών και των αποτυχιών είναι ευαίσθητη. Και ίσως δεν υπάρχει κοινωνικός και οικονομικός τομέας στη Βουλγαρία που να μη χρειάζεται ριζικές αλλαγές και βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του. Η οικονομία εξακολουθεί να αποδυναμώνεται, οι ξένες επενδύσεις δεν έρχονται, το εξωτερικό χρέος αυξάνεται συνεχώς, το έλλειμμα του προϋπολογισμού μειώνεται, αλλά παραμένει ανησυχητικό, ο αποπληθωρισμός εξακολουθεί να παρεμποδίζει τις επιχειρήσεις, η εγχώρια κατανάλωση και οι εξαγωγές βρίσκονται σε χαμηλότατα επίπεδα. Και τι να πούμε για την αποτυχία του σχεδίου διευρωπαϊκού αγωγού φυσικού αερίου από το έδαφος της Βουλγαρίας «Νότιο ρεύμα», στο οποίο οι βουλγαρικές αρχές στήριζαν πολλές ελπίδες για την ανάκαμψη της οικονομίας και τη μείωση της ανεργίας.

Δόθηκε όμως η αρχή κάποιων μεταρρυθμίσεων. Η πιο ριζική και ίσως η πιο σημαντική για τους Βουλγάρους πολίτες είναι η μεταρρύθμιση του συστήματος δημόσιας υγείας. Ο επιδοκιμαζόμενος από την κοινή γνώμη, φιλόδοξος και δραστήριος υπουργός Υγείας Πέταρ Μόσκοφ έχει την πρόθεση να αλλάξει ριζικά όλο το σύστημα και μέχρι τώρα φαίνεται ότι έχει τις δυνατότητες να το κάνει. Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος όμως βρέθηκε σε αδιέξοδο ήδη πριν ξεκινήσει και τώρα αναθεωρείται υπό τις πιέσεις της κοινωνίας. Στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας επίσης συνειδητοποίησαν την αλήθεια ότι η Αστυνομία και οι δυνάμεις της τάξης δεν μπορούν πια να λειτουργούν σαν κατά τη διάρκεια του ολοκληρωτικού καθεστώτος και μόνο να απορροφούν τεράστιους πόρους χωρίς καμία ορατή αποτελεσματικότητα για τους πολίτες. Αυτή η πραγματικότητα όμως φαίνεται ακόμη μακριά για τους θεσμούς του δικαστικού συστήματος και δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτερες κριτικές που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκεί στη Βουλγαρία είναι στον τομέα της δικαιοσύνης. Παρά το γεγονός ότι οι Βρυξέλλες έδωσαν εμπιστοσύνη στους κυβερνώντες, αποκαθιστώντας τις πληρωμές στα νωρίτερα παγωμένα ευρωπαϊκά προγράμματα.

Με όλα αυτά δεν τελειώνει ο κατάλογος των μεταρρυθμίσεων που η κυβέρνηση πρέπει και προβλέπει να υλοποιήσει στο πρόγραμμά του. Είναι κραυγαλέα η ανάγκη για αλλαγές στον κλάδο της ενέργειας. Η μεταρρύθμιση στον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Βουλγαρίας αναβάλλεται. Οι οδικές υποδομές δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις, η κατασκευή νέων αυτοκινητοδρόμων καθυστερεί. Η άμυνα χρειάζεται κατεπειγόντως εκσυγχρονισμό και επανεξοπλισμό. Η παιδεία εξακολουθεί να παράγει μη ποιοτικά στελέχη...

Οι πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ όμως επιτρέπουν μέτρια αισιοδοξία και προκαλούν την εντύπωση ότι τουλάχιστον καταβάλλονται προσπάθειες στη σωστή κατεύθυνση.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα