Την περασμένη εβδομάδα ο Βούλγαρος υπουργός Εξωτερικών Ντανιέλ Μίτοφ συζήτησε κατά την διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στην Σλοβακία την λεγόμενη σλοβακική πρόταση "Eastring" για την κατασκευή υποδομής για φυσικό αέριο, μέσω της οποίας η Νοτιοανατολική Ευρώπη να λαμβάνει το μπλε καύσιμο από την Βόρεια και την Δυτική.

Η εν λόγω εναλλακτική λύση θα μπορούσε να συνδεθεί με το τουρκικό κέντρο διανομής, που προβλέπεται κατά την υλοποίηση του σχεδίου "Τουρκικό ρεύμα" και θα επέτρεπε προμήθειες, μέσω Τουρκίας, φυσικού αερίου από την Κασπία θάλασσα, το Ιράν, το Ιράκ και την Ανατολική Μεσόγειο.

Μετά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στην Σλοβακία, οι συνομιλίες συνεχίστηκαν σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων στην Σόφια και την Κυριακή έγινε γνωστό, ότι η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία κοντεύουν να υπογράψουν υπόμνημα κατασκευής αγωγού αερίου "Eastring" από τα σλοβακο-ουκρανικά μέχρι τα βουλγαρο-τουρκικά σύνορα. Ο αγωγός θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία το 2018, ενώ το δυναμικό του θα μπορούσε να είναι έως 40 δις. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως.

Μία μέρα πριν την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στην Σλοβακία, ο πρωθυπουργός Μπόϊκο Μπορίσοφ συζήτησε στην Σόφια με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ την ιδέα να επανεξεταστεί το σχέδιο διηπειρωτικού αγωγού "Nabucco". Και αυτός ο αγωγός, παρόμοια με το "Eastring" θα μπορούσε να τροφοδοτεί τη Βουλγαρία με αέριο, που δεν είναι ρωσικής προέλευσης. Ο κ. Μπορίσοφ είπε, ότι με τον Ιλχάν Αλίεφ θα θέσουν το ζήτημα αμέσως στην Κομισιόν, αλλά εμπειρογνώμονες τόνισαν, ότι ουσιαστικά το σχέδιο αυτό δεν διακόπηκε με πολιτική απόφαση, αλλά με απόφαση των μετόχων του.

Η επιμονή, με την οποία οι βουλγαρικές αρχές αναζητούν εναλλακτικές λύσεις των ρωσικών προμηθειών αερίου είναι ευκατανόητες εν όψει της προσεχούς διακοπής της μεταφοράς του αερίου από την Ουκρανία. Φόβο για κρίση αερίου, παρόμοια με εκείνη το 2009, ένιωθε και η υπηρεσιακή κυβέρνηση, που προηγούνταν της νυν κυβέρνησης Μπορίσοφ και η οποία ανέλαβε επείγοντα μέτρα. Έγιναν διαπραγματεύσεις με την Αθήνα, με την οποία η Σόφια έχει συμφωνία για προμήθειες αερίου σε περίπτωση κρίσης, αλλά σε κρίση και η ίδια η Ελλάδα θα είχε προβλήματα ανεπάρκειας. Εκείνη την περίοδο ως σπουδαιότερη παραλλαγή αντιμετωπίζονταν οι προμήθειες αζερικού αερίου στο πλαίσιο του Νότιου Διαδρόμου Αερίου. Η Βουλγαρία έχει συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για την εισαγωγή ενός δις κυβικών μέτρων ετησίως από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ, αλλά η κατασκευή του σχετικού αγωγού άρχισε μόλις το 2014. Δεν έχουν κατασκευαστεί και οι συνδετικοί αγωγοί με την Τουρκία και την Ελλάδα, που συζητούνται εδώ και χρόνια.

Οι προσπάθειες της Βουλγαρίας να ξεπεράσει την σχεδόν αποκλειστική της εξάρτηση από τις προμήθειες ρωσικού αερίου είναι ευκατανόητες, όχι όμως και για την Κομισιόν. Το ηλεκτρονικό έντυπο Euractiv, προσκείμενο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανακοίνωσε χθες, ότι στις Βρυξέλλες ένας σύμβουλος της επιτροπής έχει πει δημοσίως, ότι η Βουλγαρία δεν έχει πολιτική θέληση για να κατασκευάσει συνδετικούς αγωγούς με τις γειτονικές χώρες και να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Κατά την γνώμη του, υπάρχουν πολλές δυνατότητες που δεν χρησιμοποιούνται ως αποτέλεσμα πολιτικής πίεσης. Σύμφωνα με τον σύμβουλο, η Κομισιόν έχει πλέον δώσει αρκετά χρήματα για τον αγωγό με την Σερβία, αλλά αυτός δεν κατασκευάζεται λόγω της ανεπιθυμίας των τοπικών αρχών. Το ίδιο αφορά και τον αγωγό με την Ελλάδα. Ο εμπειρογνώμονας επέκρινε και τις σχέσεις μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας, και μεταξύ Βουλγαρίας και Τουρκίας, που δεν μπορούν να συνεννοηθούν για τους νέους αγωγούς. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Κομισιόν, στη Βουλγαρία δεν ταιριάζει να μιλάει για νέο "Nabucco".

Εν όψει των προαναφερόμενων, σήμερα οι δυνατότητες για νέα εναλλακτική λύση των προμηθειών ρωσικού αερίου είναι ασαφείς, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο πλάνο. Υπονοείται, όμως, ότι λόγω της ανάγκης κατασκευής νέων αγωγών αερίου και συμφωνιών με γειτονικές χώρες, η εναλλακτική είναι εφικτή όχι σε βραχυπρόθεσμο, αλλά σε μεσοπρόθεσμο πλάνο και πιθανώς σε υψηλότερη τιμή.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα