Η υφηγήτρια διδάκτωρ Βίχρα Μπάεβα από το Ινστιτούτο Εθνολογίας και Λαογραφίας με Εθνογραφικό μουσείο στην Βουλγάρικη Ακαδημία Επιστημών μας διηγείται πως γιόρταζαν την ημέρα του Λαζάρου οι πρόγονοί μας.

Την ημέρα του Λαζάρου οι άνθρωποι τιμούν τη μνήμη των νεκρών και εύχονται ο ένας στον άλλον υγεία και αγάπη. Η γιορτή είναι κινητή και γιορτάζεται το Σάββατο πριν την Κυριακή των Βαΐων, δηλαδή μια εβδομάδα πριν το Πάσχα. Αυτήν την ημέρα η εκκλησία τιμά την ανάσταση του Λαζάρου από τον Ιησού Χριστό.

Η ημέρα του Λαζάρου σημαίνει την άνοιξη, το ξύπνημα και την ανανέωση της φύσης.

Ο λαός πιστεύει πως αυτές τις μέρες οι νεκροί παίρνουν την άδεια να βγουν από τα μνήματα και να συναντήσουν τους συγγενείς τους. Το Ψυχοσάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες ζυμώνουν τελετουργικά ψωμιά διακοσμημένα με σταυρούς και τα πηγαίνουν την Κυριακή στα νεκροταφεία μαζί με κόλλυβα και κρασί το οποίο χύνουν στη γη σαν σπονδή και κερνάνε τους παριστάμενους.

Οι άνθρωποι δεν θρηνούν απλά τους νεκρούς τους. Πιστεύεται πως όσοι έχουν πεθάνει προστατεύουν τους ζωντανούς και τους ευλογούν με γονιμότητα.

Η άλλη πλευρά της γιορτής είναι ζωηρή και γελαστή. Σε πολλά μέρη της χώρας τα νέα κορίτσια που πρόκειται σύντομα να παντρευτούν βάζουν τις καλές τους φορεσιές και τα κοσμήματά τους και γυρνάνε τα χωριά ή τις πόλεις τους με τελετουργικά τραγούδια και χορούς ευχόμενα σε όλους υγεία, χαρά, ευτυχία και απογόνους.

Οι νοικοκύρηδες τα υποδέχονται εγκάρδια και τα φιλεύουν πίτες και αυγά τα οποία να βάψουν για το Πάσχα.

Οι Λαζαρίνες, όπως ονομάζονται αυτά τα κορίτσια, προετοιμάζονται υπό την καθοδήγηση κάποιας μεσήλικης γυναίκας από τα μέσα της Πασχαλινής νηστείας. Η ομάδα έχει κατάλληλα τραγούδια για κάθε στάδιο της διαδικασίας – κατά την εκκίνηση, στο δρόμο, στα χωράφια και στους κήπους όπως και για κάθε μέλος της οικογένειας – για τον πλούσιο χωριάτη, για την νύφη, για την λεχώνα, για τον θεριστή, για τον χρυσοχόο, τον ράφτη και τον ιερέα, για τα παιδιά και τους βοσκούς.

Τα περισσότερα τραγούδια των Λαζαρίνων μιλάνε για τις ελεύθερες κοπέλες και τους εργένηδες που πρόκειται να σπιτωθούν. Ο συμβολισμός τους εύχεται έρωτα και ομόνοια με στοίχους που συμπεριλαμβάνουν χρυσάφι και ασήμι για να ευχηθούν αφθονία και πλούτο, λουλούδια για την νεότητα και χρυσά μήλα για την γονιμότητα. Υμνείται πάντα η δύναμη της αγάπης των αντρών και η ομορφιά των γυναικών.