Η Κυριακή των Βαΐων είναι μια από τις πιο αγαπητές γιορτές στο φολκλορικό εορτολόγιό μας. Γιορτάζεται μια εβδομάδα πριν από το Πάσχα όταν η ορθόδοξη εκκλησία τιμά την είσοδο του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Αυτή την ημέρα γιορτάζουν όλοι με ονόματα λουλουδιών. Στη χώρα μας την αποκαλούν και Βράμπνιτσα - λόγω του εθίμου οι πιστοί να πηγαίνουν στην εκκλησία με κλαριά ιτιάς και λουλούδια. Αγιάζονται στον ναό και φέρνονται στα σπίτια μαζί με την ευλογία για υγεία και ευημερία.

Σαν σύμβολο της φύσης που αναγεννιέται, τα λουλούδια είναι αναπόσπαστο μέρος όλων των ανοιξιάτικων γιορτών. Τα βάζουμε δίπλα στις εικόνες, στολίζουμε μ’ αυτά τα σπίτια μας. Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, τα λουλούδια και τα στεφάνια προστατεύουν τις νεαρές κοπέλες από κακή συνάντηση, κακά μάτια και από μαγείες. Με λουλούδια στόλιζαν τα κεφάλια τους και οι νέες νύφες και οι πιο ηλικιωμένες γυναίκες τα έφερναν στον κόρφο τους – λόγω του αρώματός τους και της θεραπευτικής δύναμής τους. Έκαναν ανθοδέσμες και από αγριολούλουδα και δασικά φυτά. Κάποτε, η κάθε κοπέλα είχε δική της γωνιά στην αυλή, όπου φύτευε λουλούδια. Σε πολλά τραγούδια αναφέρεται αυτός ο μικρός κήπος με τα ερωτικά μυστικά που κρύβει.

«Έσπερνε η κοπέλα λουλούδι, έσπερνε και τραγουδούσε» είναι συχνό μοτίβο στους στίχους των δημοτικών τραγουδιών. Τα τραγούδια καμιά φορά είναι θλιβερά και λένε για τον ανεκπλήρωτο έρωτα. Άλλα εξυμνούν τη χαρά από τη ζωή, την άνοιξη και την ομορφιά.

Το δίκταμο είναι βότανο που δε φυτρώνει παντού. Συνήθως «επιλέγει» ειδικούς τόπους στα δάση και τα λιβάδια. Το θεραπευτικό φυτό θεωρείται και βότανο των μάγων. Για να προστατευτούν από δράκους και νεράιδες, οι κοπέλες έφτιαχναν δέσμες από δίκταμο. Τις έφερναν και τις προσέφεραν στους αγαπημένους τους.

Στο παρελθόν οι κοπέλες χάριζαν άνθη στους νεαρούς, και οι νεαροί έκοβαν λουλούδια από τον κήπο κάποιου κοριτσιού σε ένδειξη αγάπης. 

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα