"Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί διά μιας ή βάσει ενός μοναδικού σχεδίου. Θα οικοδομηθεί μέσα από απτά επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη". Με τα λόγια αυτά στις 9 Μαΐου του 1950 στο Παρίσι ο τότε Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν απευθύνεται στα διεθνή ΜΜΕ. Ο κ. Σουμάν διαβάζει διακήρυξη, με την οποία καλεί τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ενώσουν την παραγωγή άνθρακα και χάλυβά τους. "Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διατηρηθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν".

Σήμερα αυτά τα λόγια του Ρομπέρ Σουμάν θεωρούνται το πρώτο βήμα προς την ένωση των ευρωπαϊκών προσπαθειών σε πρωτοβουλία, που έχει τώρα μετεξελιχτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ημέρα της Ευρώπης ανακηρύχθηκε στη συνάντηση υψηλού επιπέδου των αρχηγών των χωρών μελών της ΕΕ στο Μιλάνο το 1985. Ο εορτασμός της σημειώνει την ομιλία του Ρομπέρ Σουμάν από την 9^η Μαΐου του 1950 – αυτή η ημερομηνία μετατρέπεται σε σύμβολο της Ενωμένης Ευρώπης, μαζί με τη μπλε σημαία με τα 12 κίτρινα αστέρια, την Ωδή στη Χαρά από την Ένατη Συμφωνία του Μπετόβεν και το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα - το ευρώ.

Οι σχέσεις της Βουλγαρίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν σύντομη, αλλά δυναμική ιστορία. Η Βουλγαρία συνάπτει διπλωματικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα στις 9 Αυγούστου του 1988. Το 1990 η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση εγκρίνει απόφαση, που εκφράζει τη βούληση της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας να γίνει ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Στις 16 Δεκεμβρίου του 1995, όταν διεξάγεται η Γ΄ Σύνοδος των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Μαδρίτη, στον Χαβιέ Σολάνα εγχειρίζεται η αίτηση της Βουλγαρίας για ένταξη στην ΕΕ. Το 2002 η χώρα μας έχει ήδη ανοίξει όλα τα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Τρία χρόνια αργότερα, η βουλγαρική Βουλή επικυρώνει τη Συνθήκη Προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην ΕΕ. Μετά από επικύρωση από τις χώρες-μέλη της Ένωσης, στις 14 Δεκεμβρίου του 2006 στις Βρυξέλλες οι δύο γειτονικές χώρες επίσημα γίνονται δεκτές ως μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, και από την 1^η Ιανουαρίου του 2007 είναι ισότιμες χώρες μέλη της ΕΕ.

Τι είναι η Ευρώπη 65 χρόνια μετά την αξιοσημείωτη διακήρυξη του Ρομπέρ Σουμάν; Απάντηση δίνει η Μεγκλένα Κούνεβα, η πρώτη Ευρωπαία επίτροπος από τη Βουλγαρία και νυν αναπληρώτρια πρωθυπουργός, αρμόδια για τον συντονισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών και τα θεσμικά θέματα.

"Κανείς δεν έχει φανταστεί τότε ότι η Ευρώπη θα ενωθεί σε τέτοια μεγέθη, είπε η ίδια. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ευρώπη ξεκίνησε τον κοινό δρόμο της με μικρή ομάδα γειτονικών χωρών. Έξι χώρες που γνωρίζουν την ιστορία τους και που την έζησαν μαζί. Τώρα η Ευρώπη συμπεριλαμβάνει 28 κράτη και εξακολουθεί να είναι πόλος έλξης για τις χώρες από τα Δυτικά Βαλκάνια, για κράτη όπως η Ουκρανία και η Τουρκία. Αυτό είναι μάλλον μια οικονομική κατεύθυνση σκέψης, έτσι όπως ιδρύθηκε η ίδια η ΕΕ. Κατά τη γνώμη μου, ιδιαίτερη ανάπτυξη κατά τα τελευταία δέκα χρόνια έχει η επιμονή στην υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, στην υπεράσπιση των προσωπικών συμφερόντων των ανθρώπων, των ελευθεριών του πολίτη. Αυτό προσδίδει μοναδική μορφή στην Ευρώπη τώρα. Ο σεβασμός της προσωπικότητας, η ανάδειξη σε ύψιστη αξία της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, θεωρώ ότι καθιστούν την Ευρώπη ένα μοναδικό πολιτικό υποκείμενο στον κόσμο. Και για πολλούς ανθρώπους αυτό είναι ο λόγος να την αγαπάνε".

Το όνομα της Μεγκλένα Κούνεβα συνδέεται με την πορεία προσχώρησης της Βουλγαρίας στην ΕΕ ως υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Από την απόσταση του χρόνου μήπως κατορθώσαμε να αλλάξουμε τη γνώμη των Ευρωπαίων για μας και τι περαιτέρω προσπάθειες πρέπει να καταβάλουμε;

"Για μένα πολύ δυνατή ένδειξη στην κατεύθυνση αυτή θα είναι η ένταξη της χώρας μας στον Χώρο Σένγκεν", συνέχισε η κα Κούνεβα. "Είναι πολύ μεγάλο λάθος ότι από το 2007 μέχρι τώρα η Βουλγαρία στην πραγματικότητα είχε σταματήσει την προσχώρησή της στην ΕΕ. Δεν προχωράμε με τόσο γοργούς ρυθμούς που έπρεπε ούτε προς την Ευρωζώνη, ούτε προς τον Χώρο Σένγκεν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βγήκε με την άποψη ότι η Βουλγαρία είναι έτοιμη να προσχωρήσει στον Σένγκεν. Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ σημαντικό η βουλγαρική κυβέρνηση, η βουλγαρική Βουλή, ο προεδρικός θεσμός να ενωθούν γύρω από μια κοινή διακήρυξη. Προτείνω πολύ επίμονα η Βουλή να εκτιμήσει αυτά τα χρόνια – στις 11 Μαΐου θα συμπληρωθούν 10 χρόνια από την επικύρωση της Συνθήκης Προσχώρησης της Βουλγαρίας στην ΕΕ, και να πούμε τι θέλουμε. Να υποστηρίξουμε τον εαυτό μας πολύ σαφώς και κατηγορηματικά. Αλλιώς φαίνεται σαν να περιμένουμε να συμβεί η προσχώρησή μας στον Χώρο Σένγκεν ως γεγονός του ημερολογίου. Πρέπει να έχει βούληση που να εκφραστεί καθώς και ανάληψη δεσμεύσεων".

Η Μεγκλένα Κούνεβα πολλές φορές έχει βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολες αποφάσεις, για τις οποίες δεν υπάρχουν μονοσήμαντες απαντήσεις: "Κάθε απόφαση εκτιμάται από την απόσταση του χρόνου", είπε η ίδια. "Έπρεπε να ληφθούν πολλές μη δημοφιλείς αποφάσεις, που ήταν πολύ δύσκολες για τη στιγμή που λήφθηκαν. Τώρα, κοιτώντας πίσω στο παρελθόν, θεωρώ ότι η σημαντικότερη απόφαση ήταν για τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων, ότι δε υιοθετήσαμε την τακτική της αναβολής. Εάν αυτή η προσέγγιση εφαρμοστεί σήμερα, νομίζω ότι η Βουλγαρία θα πετύχει σε πολλές από τις μεταρρυθμίσεις της – τόσο στο δικαστικό σύστημα, όσο στην παιδεία και την υγεία, στο υπουργείο Εσωτερικών και στη διοίκησή. Μεταρρυθμίσεις που πρέπει να συμβούν στη χώρα μας. Ελπίζω να τις υλοποιήσουμε".

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα