Αρχαίος αστρονομικός εξοπλισμός ή τυχαία συσσώρευση γιγαντιαίων κομματιών βράχου; Ιερό θρακικής φυλής ή φυσικό φαινόμενο; Μάλλον οι επιστήμονες ποτέ δεν θα πετύχουν συναίνεση για το τι ακριβώς αποτελεί το μεγαλιθικό μνημείο κοντά στο χωριό Μπούζοβγκαντ στην περιοχή του Καζανλάκ. Ένα πράγμα, όμως, είναι σίγουρο – όταν βρεθείς στους πρόποδές του, σου κόβεται η ανάσα. Ποιος δημιούργησε αυτό το απίθανο φαινόμενο στα χείλη του γκρεμού; Είναι δυνατό η φύση να έχει διαμορφώσει αυτήν την τέλεια κατασκευή με τετράγωνο άνοιγμα στη μέση ή είναι έργο άγνωστων ανθρώπινων ικανοτήτων στην αρχαιότητα; Τώρα το εμβληματικό μνημείο είναι πολύ πιο ευπρόσιτο για τους τουρίστες μαζί με μερικά άλλα ιστορικά και φυσικά αξιοθέατα. Το περασμένο φθινόπωρο άνοιξε οικολογικό μονοπάτι, που μας πάει στα κρυφά σημεία του λεγόμενου βουνού Σάρνενα Σρέντνα γκορά.

Κάποτε οι πρόγονοί μας έφτιαχναν  αστρονομικά τους παρατηρητήρια και βραχώδη ιερά, όπου έβλεπαν τον ήλιο, απευθύνοντας προσευχές στους θεούς. Υποτίθεται, ότι το μεγαλιθικό μνημείο κοντά στο Μπούζοβγκραντ είχε ακριβώς αυτόν τον προορισμό. Στο κεντρικό σημείο του εξοπλισμού έχει διαμορφωθεί πέτρινο παράθυρο, έτσι ώστε την ημέρα του θερινού ηλιοστασίου οι τελευταίες ακτίνες του ηλίου να μπαίνουν με τέλεια ακρίβεια στο άνοιγμα του βράχου. Γι αυτό οι ντόπιοι αποκαλούν το μνημείο «Η πόρτα της θεάς» και κάθε χρόνο στις 21 Ιουνίου  μαζεύονται εδώ. Υποτίθεται, ότι ο εξοπλισμός είναι από την δεύτερη χιλιετία προ Χριστού. Δεν ομοφωνούν, όμως, όλοι οι επιστήμονες πώς γίνεται λόγος για αρχαίο ιερό. Ορισμένοι νομίζουν, ότι η ασυνήθιστη δομή είναι απλώς παιχνίδι της φύσης και της ανθρώπινης φαντασίας. Ο μακαρίτης βούλγαρος θρακολόγος καθηγητής Αλεξάνταρ Φολ, όμως, βλέπει στις πέτρινες φιγούρες θρόνο και βωμό, που χρησιμοποιούνταν για θρησκευτικές τελετές.

«Η περιοχή είναι μοναδική με τους πολλούς θρακικούς τύμβους και τα ιερά», λέει ο Κράστιο Πετκώβ, γραμματέας του τουριστικού συλλόγου «Αετοφωλιά» στην γειτονική πολίχνη Καζανλάκ. Το περασμένο φθινόπωρο η κοινότητα του χωριού Μπούζοκβγκραντ μαζί με εθελοντές από τον σύλλογο διαμόρφωσαν οικολογικό μονοπάτι, που πάει στο μεγαλιθικό μνημείο. Η διαδρομή είναι δυόμισι ώρες και περιλαμβάνει ακόμη μερικά ιστορικά και φυσικά αξιοθέατα. Ένα απ αυτά είναι τα απομεινάρια κάστρου από την όψιμη αρχαιότητα Μπούζοβο καλέ.

Το κάστρο φρουρούσε τους βόρειους πρόποδες του βουνού Σρέντνα γκορά, απ όπου οι άνθρωποι παρατηρούσαν όλη την Κοιλάδα και το απέναντι Αίμο, εξηγεί ο Κράστιο Πετκώβ. Από το κάστρο βλέπει κανείς πολύ όμορφη θέα. Στην περιοχή βλέπουμε και απομεινάρια των λεγόμενων Τσερκόβιστα. Γίνεται λόγος για χριστιανικούς ναούς της όψιμης αρχαιότητας. Υποτίθεται, ότι εξυπηρετούσαν τον πληθυσμό στους πρόποδες του βουνού Σρέντνα γκορά. Το νέο οικολογικό μονοπάτι πάει και στο θρακικό τύμβο με τελετουργικές εστίες. Αποτελείται από διάδρομο και ταφικό θάλαμο. Βρέθηκε πριν δύο χρόνια, αλλά ακόμη δουλεύουν σ αυτό και είναι δεν είναι διαθέσιμο στους τουρίστες. Παρ όλα αυτά η βόλτα είναι πολύ ευχάριστη και προσφέρει θαυμάσιες θεές στην κοιλάδα, εξηγεί ο κος Πετκώβ.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντορωβα
Φωτογραφία:Βενέτα Νικόλοβα