Στις 23 Ιουνίου στο Πανεπιστήμιο Σόφιας "Άγιος Κλήμης της Αχρίδας" έγινε η πρεμιέρα του βιβλίου "Βουλγαρικές έρευνες στην Ανταρκτική – σύνθεση". Στο εξώφυλλό του είναι τα ονόματα δύο καθηγητών – Χρήστο Πιμπίρεφ και Νέσο Τσίπεφ. Η αγγλόγλωσση έκδοση παρουσιάζει αδημοσίευτα αποτελέσματα από τις επιστημονικές έρευνες κατά τα τελευταία 25 χρόνια στην περιοχή του βουλγαρικού πολικού σταθμού στο νησί Λίβινγκστον.

Η χώρα μας έχει σοβαρή εμπειρία στην εξερεύνηση της Παγωμένης Ηπείρου. Πρωτοπόρος του βουλγαρικού προγράμματος εξερεύνησης της Ανταρκτικής και επικεφαλής των ετησίων μας επιστημονικών αποστολών εκεί είναι ο γεωλόγος καθηγητής Χρήστο Πιμπίρεφ. Οι αποστολές αυτές εστιάζονται σε δύο βασικές κατευθύνσεις: επιστήμες της γης και βιολογία.

"Η Ανταρκτική είναι πλούσια σε ορυκτά και επειδή το έδαφος του σταθμού μας εκεί είναι ένα κομμάτι της Βουλγαρίας, πρέπει να ξέρουμε τι υπάρχει τόσο στη χώρα μας, όσο στη χερσόνησο Χερντ, όπου βρίσκεται ο βουλγαρικός πολικός σταθμός", είπε σε συνέντευξη για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο επιστήμονας. "Ο λόγος – αναπόφευκτα θα φτάσουμε στην εκμετάλλευση αυτού του φυσικού πλούτου στο μέλλον, γιατί μέχρι το 2040 έχει μορατόριουμ στην αξιοποίησή του. Στο πεδίο των βιολογικών επιστημών μελετάμε όλο τον μοναδικό κόσμο των ζώων και των φυτών στην Ανταρτική. Ο κόσμος αυτός είναι ενδημικός με πολλά είδη και γένη που συναντιούνται μόνο εκεί γιατί το κλίμα εκεί έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Οι έρευνες μας πάνω στους πιγκουίνους, για παράδειγμα, έδειξαν ότι τα φτερά τους έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα. Αυτό σημαίνει ότι η παγκόσμια ρύπανση φτάνει μέχρι και αυτή την πιο καθαρή ήπειρο. Οι προσπάθειες των επιστημόνων έχουν στραφεί στη μελέτη των παγκόσμιων κλιματικών αλλαγών που αφορούν όλους μας".

Σύμφωνα με τον Χρήστο Πιμπίρεφ η Ανταρκτική αποτελεί "λυδία λίθο" για το κλίμα της Γης. Το αποδεικνύει η εργασία των Βουλγάρων επιστημόνων και των συναδέλφων τους από πολλές χώρες.

"Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι πράγματι έχει αισθητή άνοδο της θερμοκρασίας στην Ανταρκτική, απόσπαση μεγάλων όγκων από τους παγετώνες στην υφαλοκρηπίδα, που μετατρέπονται σε παγόβουνα και λιώνουν. Αυξάνονται η υγρότητα και οι βροχοπτώσεις. Αυτό αναπόφευκτα ασκεί επίδραση στη χλωρίδα και την πανίδα. Ο αριθμός των πιγκουίνων, για παράδειγμα, η ζωή των οποίων είναι άρρηκτά συνδεδεμένη με τους πάγους, μειώνεται αισθητά, ενώ ο αριθμός άλλων ειδών πιγκουίνων που ζουν σε ελεύθερες από πάγο εκτάσεις, αυξάνεται. Αυτές οι επιστημονικές έρευνες αφορούν όλο τον πλανήτη", επισημαίνει ο επιστήμονας.

Ο καθηγητής Νέσο Τσίπεφ, βιολόγος και οικολόγος, ήταν έξι φορές στην Παγωμένη Ήπειρο. Εκεί οι Βούλγαροι έχουν ερευνήσει τη βιοποικιλότητα στο νησί Λίβινγκστον, τον Ωκεανό και την προσαρμογή των οργανισμών στο περιβάλλον. Έτσι για 25 χρόνια περίπου έχουν συσσωρευτεί περισσότερα από 120 επιστημονικά δημοσιεύματα. Κάτι παραπάνω – οι εξερευνητές μας ανακάλυψαν και περιέγραψαν για την επιστήμη 7 νέα είδη – τόσο φυτά, όσο και ζώα.

Γιατί είναι τόσο σημαντικό να προστατευθεί ο ζωντανός πλούτος της Ανταρκτικής;
"Ο πλούτος αυτός πρέπει να διατηρηθεί για έναν πολύ σημαντικό λόγο: στην Ανταρκτική ακόμη δεν έχει μεγάλη ανθρώπινη παρουσία, εκεί ποτέ δεν είχε πληθυσμό", λέει ο Νέσο Τσίπεφ. "Και η ήπειρος είναι φυσικό εργαστήριο που αποκαλύπτει πολλά για τις εξελίξεις στον πλανήτη και επιτρέπει να προβλέπουμε τι θα γινόταν με την ενίσχυση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε μία ή άλλη κατεύθυνση. Εξάλλου, εκεί ανακαλύφθηκε ένα νέο μεγάλο οικοσύστημα που λέγεται "κρυόσφαιρα". Πρόκειται για τη ζωή στην επιφάνεια των πάγων, πάνω και κάτω από το νερό".

Σύμφωνα με τον Νέσο Τσίπεφ ο καθαρός αέρας, το καθαρό νερό και τα εύφορα εδάφη είναι αγαθά που τα φυσικά οικοσυστήματα προσφέρουν δωρεάν στον άνθρωπο. Γι’ αυτό πρέπει να τα φυλάμε σαν κόρη οφθαλμού.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα