Η 25η Ιουνίου 2011 έμεινε στην ιστορία του δήμου Γκόρνα Μάλινα (σε απόσταση 30 χλμ δυτικά της Σόφιας) αλλά και όλης της χώρας, ως η ημερομηνία στην οποία πραγματοποιήθηκε ένα από τα λίγα στην νεώτερη ιστορία μας πετυχημένα τοπικά δημοψηφίσματα. Σ' αυτό το 89,6% των ερωτηθέντων είπαν "όχι" στην πρόταση εταιρείες να μπορούν να δημιουργούν λατομεία και χωματερές για επικίνδυνα απόβλητα στα όρια του δήμου. Το δημοψήφισμα προκλήθηκε από το τότε υπουργείο Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού, που επέτρεψε σε εταιρεία την εξόρυξη πέτρας, είπε ο αντιδήμαρχος της Γκόρνα Μάλινα, Άγγελ Ζιλάνοφ.

"Αυτό σημαίνει να καταστραφεί ολόκληρη περιοχή, όπου πολλοί έχουν αποφασίσει να χτίσουν το σπίτι τους η να έρθουν για παραθερισμό. Ο τόπος είναι ιδιαίτερα κατάλληλος για την διαμόρφωση οικολογικών μονοπατιών. Είχαμε κερδίσει σχέδιο αναδάσωσης 500 στρεμμάτων επειδή θεωρούμε, ότι η περιοχή πρέπει να αναπτύσσεται οικολογικά. Η απόφαση του υπουργείου να επιτρέψει σε εταιρεία την εξόρυξη βράχων στην ουσία θα άλλαζε την μελλοντική ανάπτυξη του δήμου μας. Γι' αυτό το δημοψήφισμα ήταν η τελευταία μας ελπίδα. Θεωρήσαμε πως αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος να ακουστεί η φωνή των απλών πολιτών. Αυτό είναι ένα καλό μάθημα για τις εταιρείες, και για τους θεσμούς".

Η πραγματοποίηση αυτού του δημοψηφίσματος έδειξε πόσο σημαντική είναι η πρωτοβουλία των πολιτών, η συσπείρωση και η ενότητα. Εάν ήταν αποτυχημένο, όλος ο δήμος θα θίγονταν αμετάκλητα. Το χωριό Νεγκούσεβο θα ερήμωνε και θα καταστρέφονταν, επειδή το λατομείο θα βρίσκονταν σε απόσταση μόλις 600 μέτρων απ' αυτό. Ως σύμβολο του πετυχημένου δημοψηφίσματος  και ευγνωμοσύνης προς τους πολίτες για την συμμετοχή τους στην διάσωση του δήμου, στο χωριό Νεγκούσεβο εγκαινιάστηκε  το πρώτο στη χώρα μας μνημείο της άμεσης δημοκρατίας.

Ο ζωγράφος Μιχαήλ Τάνεφ, ο δημιουργός του σχεδίου, είπε τα εξής: "Τόσο το δημοψήφισμα, όσο και αυτό το μνημείο θα μείνουν και με μεγάλη σιγουριά μπορώ να πω, ότι θα μας θυμίζουν για το καλό μας έργο, που κάναμε πριν από 5 χρόνια, για την ενότητα και την συσπείρωσή μας".

Ως αποτέλεσμα της κατηγορηματικής νίκης, ο δήμος Γκόρνα Μάλινα έγινε ο πρώτος προστατευμένος πράσινος δήμος στη Βουλγαρία, όπου οι επενδύσεις στον τουρισμό γίνονται όλο και περισσότερες. Μέχρι πριν 4-5 χρόνια δεν υπήρχε ούτε ένας ξενώνας στην περιοχή, ενώ τώρα υπάρχουν 120 σπίτια με ενοικιαζόμενα δωμάτια και ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνεται.

Αν και τα δημοψηφίσματα στη Βουλγαρία να είναι σπάνιο φαινόμενο, ωστόσο υπάρχουν και άλλα παραδείγματα για πετυχημένες ρωτήσεις για την γνώμη του λαού. Ένα από τα πρόσφατα δημοψηφίσματα έγινε στο χωριό Κωνσταντίνοβο, στο οποίο ψηφίστηκε για την προσχώρηση στην πόλη Βάρνα. Πέρυσι στην πόλη Κάσπιτσαν ψήφισαν εναντίων της κατασκευής εγκατάστασης καύσης αποβλήτων στο έδαφος του δήμου. Η πραγματοποίηση δημοψηφισμάτων δεν είναι εύκολο πράγμα, αλλά αποτελεί τον μόνο τρόπο τα προβλήματα και οι ακαταστασίες στους διάφορους δήμους να σταματήσουν.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα