Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι μυστήριο. Τουλάχιστον στη χώρα μας. Είναι όμως και μέσο για διαπραγματεύσεις, ιδιαίτερα στην πολιτική. Κατεβάζει κυβερνήσεις, τις στηρίζει, είναι αντικείμενο διάφορων συμφερόντων και λόμπι. Ίσως για τον λόγο στα χρόνια των δημοκρατικών αλλαγών η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος δεν ήταν τέτοια που έπρεπε να είναι – αντικειμενικό αποτέλεσμα των διαδικασιών στον τομέα της ενέργειας. Στα χρόνια του σοσιαλισμού επίσης, επειδή τότε το κράτος την επιδοτούσε. Και έτσι μέχρι στιγμής η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι χαμηλότερη από το κόστος της παραγωγής και της μεταφοράς της.

Προς το παρόν η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού της Βουλγαρίας NEK πουλά κάθε μεγαβάτ με ρυθμισμένη τιμή, που είναι κατά περίπου 30 ευρώ χαμηλότερη από την τιμή αγοράς, και αυτό δημιουργεί ελλείμματα.

Αιτήματα για παραιτήσεις, φόβοι για πτωχεύσεις, και προειδοποιήσεις για απότομη αύξηση των τιμών λιανικής. Τέτοια ήταν η αντίδραση των επιχειρηματικών κύκλων στην απόφαση για νέα τέλη και τιμή του ρεύματος που τέθηκαν σε ισχύ από την 1^η Αυγούστου. Οι μεγάλες οργανώσεις των εργοδοτών επέμεναν για αναβολή της αύξησης από την 1^η Ιανουαρίου του χρόνου. Αυτό όμως σύμφωνα με νόμο δεν μπορούσε να γίνει.

Θα υπενθυμίσουμε ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειες για τα νοικοκυριά αυξήθηκε το 2013 κατά 13%, ενώ από τον Οκτώβριο του 2014 κατά άλλα 10%. Προς το παρόν το έλλειμμα στον ενεργειακό τομέα, δηλαδή στη ΔΕΗ ανέρχεται σε περίπου 2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με το νόμο, οι παλιές υποχρεώσεις πρέπει να εξοφληθούν σε μελλοντικές περιόδους. Το κράτος και η Επιτροπή Ρύθμισης των Τομέων Ενέργειας και Υδάτων πρέπει να αποφασίσουν πώς ακριβώς θα γίνει – με κρατική βοήθεια, σε τιμές αγοράς ή μέσω ρύθμισης. Σύμφωνα με τους επιχειρηματίες οι τιμές δεν πρέπει να αλλάζουν έως ότου η αγορά δεν φιλελευθεροποιηθεί , που αναμένεται να γίνει του χρόνου.

Από την 1^η Αυγούστου στην τιμή του ρεύματος συμπεριλήφθηκε και η έτσι ονομαζόμενη "υποχρέωση προς την κοινωνία", που αναλαμβάνεται κατά 50% από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και ανέρχεται σε 20 ευρώ το μεγαβάτ. Στην ουσία όμως η υποχρέωση αυτή δεν είναι προς την κοινωνία, αλλά προς τον μονοπωλητή – τη ΔΕΗ , δηλαδή είναι δημόσιο τέλος. Με τον τρόπο αυτό φέτος έως τις εκλογές το φθινόπωρο βρίσκεται προσωρινή διέξοδος για το έλλειμμα των δημόσιων επιχειρήσεων ύψους 2 δισ. ευρώ , το 60% του οποίου είναι αποτέλεσμα των ενεργειών σχετικά με τα σχέδια του πυρηνικού σταθμού "Μπέλενε" και του υδροηλεκτρικού συγκροτήματος "Τσάνκοφ κάμακ". Το υπόλοιπο 40% του ελλείμματος οφείλεται στη ρυθμισμένη και μη ρυθμισμένη έως το τέλος τιμή.

Παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις της υπουργού Ενέργειας, Τεμενούζκα Πετκόβα, και του προέδρου της Επιτροπής Ρύθμισης των Τομέων Ενέργειας και Υδάτων, Ιβάν Ιβανόφ, ότι μετά την φιλελευθεροποίηση της αγοράς και τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας οι τιμές θα πέσουν, οι ειδικοί είναι τις γνώμης ότι οι τιμές θα αυξάνονται έως ότου η αγορά ισορροπηθεί και το έλλειμμα αρχίσει να μειώνεται. Σε ποιες προθεσμίες – κανένας δεν ξέρει, επειδή οδικός χάρτης των μεταρρυθμίσεων στον τομέα ενέργειας ακόμα δεν υπάρχει  ούτε προετοιμάζεται.

Είναι γνωστό όμως ότι οι διοικητικές έδρες είναι καθορισμένες. Και εάν και αυτήν την φορά κάποιος για το συμφέρον του αρχίσει να παίζει με το ρεύμα, το βραχυκύκλωμα δεν θα αργήσει.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα