Το Διεθνές Συνέδριο για τα Βαλκάνια και τους πολιτισμούς της Νοτιοανατολικής Ευρώπης διοργανώνεται εδώ και πάνω από 50 χρόνια αποτελώντας γέφυρα επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ επιστημόνων, διπλωματών και πολιτικών που ευαισθητοποιούνται στα θέματα της Χερσονήσου.

Φέτος το συνέδριο επισκέφτηκε για άλλη μια φορά τη Σόφια με βασικό θέμα την Ένταξη των Βαλκανίων στην Ενωμένη Ευρώπη και φυσικά στο επίκεντρο ήταν το ερώτημα για το πώς θα αντιμετωπίσει η περιοχή τις ήδη υπάρχουσες εθνικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές αλλά και το μεταναστευτικό ρεύμα από την Μέση Ανατολή.

Μπορεί ένα τέτοιο συνέδριο να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που ορθώνονται μπροστά στα Βαλκάνια και την ΕΕ;
«Ένα τέτοιο συνέδριο έχει σαν βασικό στόχο να ξεκαθαρίσει κάποιους σημαντικούς επιστημονικούς όρους και αν οι πολιτικοί λάβουν υπόψη τους όσα συζητάμε εδώ θα συνειδητοποιήσουν πως μια καλύτερη ενημέρωση και κατανόηση επί των πολιτισμικών και θρησκευτικών διαφορών βοηθά στην διαφύλαξη της ειρήνης και της συμβατότητας μεταξύ των λαών». Αυτή είναι η γνώμη του Γενικού Γραμματέα της Διεθνούς Ένωσης για την Μελέτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Assosiation Internationald’ Etudes du Sud-Est Europeen – AIESEE) Ράζβαν Τεοντορέσκου που έχει υπάρξει πρέσβης και υπουργός Πολιτισμού και Θρησκευμάτων της Ρουμανίας.

Η Αρετή Δημοσθένους από την Κύπρο, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Ιστορικών Μελετών για την Ειρήνη επίσης θεωρεί πως τέτοιου είδους συνέδρια συμβάλλουν στην ευρωπαϊκή ενότητα και στην αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν την σταθερότητα του κόσμου μας.

«Το συνέδριο αυτό απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς, λέει εκείνη. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές είναι ηγετικές μορφές στον μικρόκοσμο των κοινωνιών στις οποίες ζουν και διαμορφώνουν τις αντιλήψεις των πολιτών. Το σημαντικότερο είναι να καταλάβουμε πως η διαφορετικότητα δεν είναι κάτι κακό, αντιθέτως δημιουργεί διαπολιτισμό και διαδραστικές σχέσεις χάρη στις οποίες έχουμε ανάπτυξη και πρωτοτυπία. Για να μπορούμε να ζούμε και να δουλεύουμε μαζί ανεξάρτητα από την θρησκεία και την εθνότητά μας πρέπει να σεβόμαστε τις ίδιες αξίες, να έχουμε τους ίδιους νόμους και τις ίδιες ποινές. Έτσι οι άνθρωποι θα αισθάνονται προστατευμένοι και ασφαλείς. Τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν μόνο αν τα αντιμετωπίζουμε από κοινού.  Η Ευρώπη δεν πρέπει να καταπιέζει τις μειονότητες. Πρέπει να βοηθήσουμε τους μουσουλμάνους να ενσωματωθούν, να μην επιτρέψουμε την περιθωριοποίησή τους, γιατί μόνο η ειρηνική συνύπαρξη μπορεί να εξασφαλίσει οικονομική ανάπτυξη. Και η ενσωμάτωση σημαίνει να τρώμε μαζί ακόμα κι αν τα φαγητά μας είναι διαφορετικά, να μαθαίνουμε για την θρησκεία του άλλου στην τάξη, να εργαζόμαστε μαζί και να αμοιβόμαστε το ίδιο, να επιτρέψουμε στους πρόσφυγες να παράγουν πολιτισμό».

Για την δυνατότητα ειρηνικής συμβίωσης των παλιών και των καινούριων κατοίκων της Γηραιάς Ηπείρου μας μίλησε και ο Γιώργος Χριστίδης από το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

«Η αποφυγή των εθνικών, των πολιτισμικών και των θρησκευτικών συγκρούσεων στην Ευρώπη είναι ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα τις ευρωπαϊκές χώρες, λέει εκείνος. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονολεκτική γιατί η μουσουλμανική κοινότητα δεν είναι κάτι το μονολιθικό. Υπάρχουν παραδείγματα επιτυχημένης ενσωμάτωσης όπως είναι οι Ινδοί, οι Πακιστανοί, και οι Μπαγκλαντέζοι στην Βρετανία και άλλα που δεν είναι προς μίμηση όπως είναι οι Σομαλοί στην Σουηδία ή οι Τούρκοι στην Γερμανία που ζουν εδώ και 30 χρόνια σε γκέτο παρά το ότι πολλοί από αυτούς ασχολούνται με επιχειρήσεις ή με την πολιτική. Η Ευρώπη βιώνει μια δύσκολη οικονομική και κοινωνική περίοδο και η υψηλή ανεργία δυστυχώς γίνεται αφορμή να ρίχνουμε το φταίξιμο στους πρόσφυγες που όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως έρχονται από έναν κόσμο που καταρρέει».

Ο Γιώργος Χρηστίδης είναι ο ίδιος ένα παράδειγμα για επιτυχημένη πολιτισμική συνύπαρξη και ανεκτικότητα. Χάρη στην σύζυγό του που είναι Βουλγάρα έρχεται συχνά στη χώρα μας και δίνει και διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας.

«Οι ελληνοβουλγαρικές σχέσεις μοιάζουν με την μεταπολεμική γαλλογερμανική συμφιλίωση, σημειώνει εκείνος. Μετά την δεκαετία του '70 περάσαμε από μια φάση έντονης εχθρότητας  σε μια περίοδο γνήσιων φιλικών σχέσεων, απουσίας ουσιαστικών προβλημάτων και στενής συνεργασίας ενώ από το 1991 άρχισε να εμπλέκεται και ο ανθρώπινος παράγοντας - μικτές οικογένειες, Βούλγαροι που εργάζονται στην Ελλάδα, Έλληνες φοιτητές και επαγγελματίες στην Βουλγαρία, επιχειρηματικές συναλλαγές και τουριστικές σχέσεις... Νομίζω πως σε όλα τα Βαλκάνια δεν υπάρχει άλλη περίπτωση τόσο καλών διακρατικών σχέσεων".