Το 2050 οι Βούλγαροι θα αριθμούν 5 εκατ. άτομα ή κατά 2 εκατ. λιγότεροι σε σύγκριση με φέτος. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ για την δημογραφική ανάπτυξη, η Βουλγαρία θα είναι η χώρα με την ταχύτερη συρρίκνωση πληθυσμού στον κόσμο. Δεν είναι ακόμα σαφές ποια θα είναι η αναλογία μεταξύ των τριών μεγαλύτερων εθνοτικών ομάδων στη χώρα μας – των Βουλγάρων, των Τούρκων και των Ρωμά.

Μια από τις βασικές αιτίες για την δραστική μείωση του πληθυσμού μας είναι η υπογεννητικότητα, αλλά το να ενθαρρύνεται η γέννηση περισσότερων παιδιών χωρίς να σκεφτόμαστε για την εκπαίδευση και την ανατροφή τους σε ένα υγειές κοινωνικό περιβάλλον μπορεί να αποβεί ωρολογιακή βόμβα λόγω της αύξησης του αριθμού των προβληματικών και ασθενικών ατόμων που δεν είναι ανταγωνιστικά στην αγορά εργασίας. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να παρέμβει το κράτος.

"Είναι απαραίτητη υποστήριξη για τις οικογένειες, αλλά όχι μόνο με την μορφή κοινωνικών παροχών για τις πιο αδύναμες ομάδες", λέει η υφηγήτρια Ελίτσα Ντιμιτρόβα από το Ινστιτούτο για την μελέτη του πληθυσμού και του ανθρώπου στην Ακαδημία Επιστημών. "Το κράτος πρέπει να διευρύνει την περίμετρο της δράσης του και να βοηθήσει τις μικρομεσαίες οικογένειες που δεν μοιάζουν με τις αντίστοιχες δυτικές. Είναι απαραίτητη πολιτική για την ενθάρρυνση των οικογενειών με δυο εργαζόμενους γονείς".

Και ενώ ο αριθμός των παιδιών είναι θέμα επιλογής, αυτό δεν ισχύει για την θνησιμότητα. Δυστυχώς η Βουλγαρία κρατά το ρεκόρ και αυτού του δείκτη στην Ε.Ε. Κατά την κα Ντιμιτρόβα αυτό έχει να κάνει και με την κατάσταση του υγειονομικού συστήματος που αν βελτιωθεί θα έχει καλή επίδραση σε όλο το δημογραφικό πρόβλημα.

Η πιο μεγάλη όμως πληγή είναι η μετανάστευση. Βάση στοιχείων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας από την αρχή της μεταπολίτευσης το 1989 ως πέρσι 1,8 εκ. Βούλγαροι έχουν επιλέξει να ταχτοποιηθούν σε άλλη χώρα.

"Η μετανάστευση των νέων ανθρώπων είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της Βουλγαρίας", λέει η υφηγήτρια Ντιμτρόβα. "Αιτία είναι η γενική οικονομική κατάσταση, οι χαμηλές αποδοχές, η αδυναμία να σχεδιάσεις το μέλλον σου, η ανασφάλεια και το ανικανοποίητο. Η χώρα μας έχει πολύ υψηλό ποσοστό νεανικής ανεργίας και οι νέοι είναι αναγκασμένοι να μένουν ως αργά με τους γονείς τους λόγω της οικονομικής αδυναμίας να ανεξαρτοποιηθούν. Το κράτος πρέπει να φροντίσει και αυτήν την κατηγορία ανθρώπων και να τους εξασφαλίσει δυνατότητες εργασίας για να μειωθεί η μετανάστευση των ανθρώπων σε εργάσιμη ηλικία".

Από την άλλη να ανοίξουμε τα σύνορά μας για τους περιπλανώμενους στην Ευρώπη πρόσφυγες και για την βουλγαρική διασπορά ίσως δείχνει εύκολος τρόπος για την αύξηση του πληθυσμού: "Η μετανάστευση είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους η Δύση αντιμετωπίζει τις δημογραφικές της κρίσεις", υπενθυμίζει η Ελίτσα Ντιμιτρόβα. "Η ένταξη ανθρώπων σε εργάσιμη ηλικία αναβιώνει την οικονομία και βελτιώνει τους δημογραφικούς δείκτες, αλλά δεν είναι τόσο εύκολο να φέρεις από κάπου ανθρώπους για να δουλεύουν για το καλό της χώρας σου. Έχει σημασία το προφίλ των μεταναστών, οι πολιτιστικές διαφορές, το νέο γι’ αυτούς περιβάλλον. Πρέπει να αναθεωρήσουμε την πολιτική μας για τους μετανάστες γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τις πληθυσμιακές απώλειες".

Η χώρα μας πιο εύκολα θα μπορούσε να προσελκύσει και να εντάξει τις βουλγάρικες κοινότητες τους εξωτερικού χάρη στην κοινή μας ταυτότητα και συνείδηση.

Τα κατά σειράν απελπιστικά στοιχεία για την δημογραφική κρίση στη χώρα μας βρίθουν από δημοσιογραφικές φράσεις του τύπου "Η Βουλγαρία εξαφανίζεται". Φυσικά, δεν μπορούμε να περιμένουμε οι Βουλγάρες να αρχίσουν να γεννάνε από τρία τέσσερα παιδιά και πως ο πληθυσμός θα ανανεωθεί απότομα. Αλλά οι δυσμενείς προβλέψεις μπορούν να μετριαστούν μέσω κατάλληλων πολιτικών μέτρων.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου