"Σαλιάπιν - ο θρύλος του 20ού αιώνα" λέγεται η έκθεση που εγκαινιάστηκε στο σπίτι-μουσείο του επιφανούς Bούλγαρου τραγουδιστή της όπερας Μπορίς Χρήστοφ στη Σόφια. Τα εκθέματα συμπεριλαμβάνουν μοναδικά αντικείμενα από τα μουσεία της Ρωσίας που έχουν διασώσει αναμνήσεις από τη ζωή του διάσημου τραγουδιστή της όπερας Φιόντορ Σαλιάπιν. Ρίχνουμε μια ματιά στο σπίτι του, στα παρασκήνια, στο ατελιέ όπου ο τραγουδιστής ζωγράφιζε και έφτιαχνε γλυπτά. Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν τις πολλαπλές μεταμορφώσεις του ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ρόλου. Μαθαίνουμε και για την επίσκεψη του μπάσου στη Σόφια το 1934.

"Τον Σαλιάπιν καλούν στην Βουλγαρία οι Ρώσοι μετανάστες", διηγείται η Ελένα Ντραγκοστίνοβα, διευθύντρια του μουσείου "Μπορίς Χρήστοφ". "Φυσικά, και οι Βούλγαροι τον περίμεναν με ανυπομονησία και τον υποδέχτηκαν με θαυμασμό. Όταν εκείνος φτάνει στο σταθμό του τραίνου και βλέπει το πλήθος, αναρωτιέται ποιος είναι ο λόγος του συνωστισμού και όταν μαθαίνει πως πρόκειται για θαυμαστές του, εκπλήσσεται και συγκινείται".

Για 16 μέρες στην πρωτεύουσα μαζί με τον θίασο της Εθνική Λυρικής Σκηνής, ο Φιόντορ Σαλιάπιν δίνει πέντε παραστάσεις σε γεμάτες αίθουσες. Το κοινό τον απολαμβάνει στις εξαιρετικές του ερμηνείες στους ρόλους του Μπορίς Γκοντούνοφ, του πρίγκιπα Γκαλίτσκι και του χαν Κοντσάκ από την όπερα "Πρίγκιπας Ιγκόρ". Τα έσοδα από την τελευταία του συναυλία διατίθενται για τα φτωχά παιδιά της Σόφιας και ο βασιλιάς Μπορίς ΙΙΙ του απονέμει το μετάλλιο του Αγίου Αλέξανδρου 1^ου βαθμού.

Σε συνέντευξη στην εφημερίδα "Ζορά" (Αυγή) από τις 9 Οκτωβρίου 1934 ο Σαλιάπιν με συγκίνηση δηλώνει: "Έρχομαι για πρώτη φορά στην αδερφική Βουλγαρία. Αισθάνομαι και λίγο άβολα που έχω ταξιδέψει τόσο πολύ, αλλά δεν έχω έρθει νωρίτερα γιατί εδώ αισθάνθηκα σαν να επισκέπτομαι το σπίτι συγγενή για τον οποίο έχω ακούσει πολλά. Θα θυμάμαι για πολύ καιρό την θερμή υποδοχή σας".

Ο Σαλιάπιν αγαπούσε το καλό φαγητό, αλλά ενώ απέφευγε τα εστιατόρια του άρεσαν οι ταβέρνες. Έτσι αντί να χαρεί την παρέα της ελίτ της πρωτεύουσας στο Union Club ή στο Union Palace, προτιμούσε να τρώει σε ένα ήσυχο και σεμνό ταβερνείο στην οδό Ποζιτάνο, όπου μετά από κάθε παράσταση ο Σαλιάπιν τραγουδούσε ξανά, με σλάβικη εγκαρδιότητα, για τους θαμώνες. Τα νόστιμα πιάτα της "Ευρύχωρης Ταβέρνας" εκτιμούνταν από ζωγράφους, συγγραφείς, επιστήμονες και δικηγόρους που απολάμβαναν και τα διάσημα ρώσικα ρομάντσα του μπάσου.

Για αυτήν την μνημειώδη επίσκεψη του Σαλιάπιν στη Βουλγαρία βγαίνουν όλο και νέες μαρτυρίες κι ας έχουν περάσει πάνω από 80 χρόνια από τότε.

"Την ημέρα των εγκαινίων μου τηλεφώνησε ένας ηλικιωμένος κύριος και μου είπε πως είναι κληρονόμος του ιδιοκτήτη της "Ευρύχωρης Ταβέρνας" που δεν υπάρχει πια", λέει η κυρία Ντραγκοστίνοβα. "Στο αρχείο του όμως βρέθηκε μια μοναδική φωτογραφία στην οποία ο Σαλιάπιν είναι περιτριγυρισμένος από διανοούμενους. Τώρα η φωτογραφία αυτή είναι μέρος της έκθεσης".

Η επίσκεψη του Φιόντορ Σαλιάπιν επιδρά και στη ζωή του Βούλγαρου τραγουδιστή της όπερας Μπορίς Χρήστοφ, ο οποίος ήταν τότε 20 χρονών. Νέος και άπειρος δεν τολμά να πλησιάσει τον διάσημο και ώριμο ερμηνευτή, αλλά μέσα του ανδρώνεται η φιλοδοξία να τον φτάσει.

Ο Σαλιάπιν δεν τα καταφέρνει να ξαναέρθει στην χώρα μας αλλά η έκθεση για την ζωή του οργανώνεται από την Οικία "Χρήστοφ" και ο οικοδεσπότης είναι πια ισάξιος του επισκέπτη.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου
Φωτογραφίες: Σπίτι-μουσείο "Μπορίς Χρήστοφ" και Σνεζάνα Νικιφόροβα