Ο μακροχρόνιος πρόεδρος του Συμβουλίου Ηλεκτρονικών ΜΜΕ, Γκεόργκι Λοζάνοφ, υπέβαλε χθες ξαφνικά τη παραίτησή του. Και εξήγησε την απόφαση του αυτή ως εξής: "Από νομική άποψη δεν υπάρχουν λόγοι το Συμβουλίου Ηλεκτρονικών ΜΜΕ να αρνηθεί την καταχώρηση μιας νέας τηλεόρασης στη Βουλγαρία. Αλλά δε θα ήθελα με την ψήφο μου σαν μέλος του Συμβουλίου, ούτε με την υπογραφή μου σαν πρόεδρός του, να νομιμοποιήσω στα ηλεκτρονικά μίντια την επιθετική ρητορική της ομώνυμης online μίντια, που συχνά προσφεύγει στη γλώσσα του μίσους και όχι οπωσδήποτε για φυλετικούς, εθνικούς ή θρησκευτικούς λόγους. Δεν βλέπω για τον εαυτό μου άλλη διέξοδο εκτός από την εγκατάλειψη του Συμβουλίου".

Στη Βουλγαρία οι παραιτήσεις δεν υποβάλλονται εύκολα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι haters αμέσως θα πρόσθεταν ότι είτε με, είτε χωρίς παραίτηση οι μέρες της θητείας του υφηγητή Λοζάνοφ είναι λίγες. Το σημαντικό όμως είναι ότι ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ηλεκτρονικών ΜΜΕ έθεσε σοβαρά ζητήματα που αφορούν το μιντιακό περιβάλλον στη Βουλγαρία.

Κανένας δεν πρέπει να ζει με την αυταπάτη ότι ο Νόμος περί Τηλεοράσεως και Ραδιοφωνίας μπορεί να αποτελεί εγγύηση για ιδανικά μίντια. Οι νόμοι δημιουργούν μόνο το γενικό πλαίσιο. Αλλά αδιαμφισβήτητα οι νομοθετικές διατάξεις προς το παρόν δεν είναι καλές. Επειδή δεν δίνουν δυνατότητα για την διαπίστωση των πηγών χρηματοδότησης των μίντια, δεν προβλέπουν όρια συσσώρευσης ιδιοκτησίας μίντια, δεν υπερασπίζουν τους δημοσιογράφους από τους ιδιοκτήτες μίντια, δεν επιβάλλουν κυρώσεις για ρητορική του μίσους, δεν απαιτούν υποχρεωτική δήλωση του πολιτικού προσανατολισμού των μίντια, αλλά επιτρέπουν τη δημιουργία εκπομπών από επαγγελματίες πολιτικούς.

Στις κατατάξεις τους για την ελευθερία του λόγου μεγάλες διεθνείς οργανώσεις, όπως οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα, Freedom House και η Ένωση των Ευρωπαίων Δημοσιογράφων εκτιμούν τα βουλγαρικά μίντια σαν όλο και πιο μη δημοκρατικά, πιο εξαρτημένα και λιγότερο επαγγελματικά. Κατά τη γνώμη τους δεν εκπληρώνουν το βασικό τους καθήκον - να ενημερώνουν και να διαπαιδαγωγούν την κοινωνία, αλλά έχουν στραφεί θαρρείς περισσότερο προς το διασκεδαστικό ή προς την ειλικρινά σκόπιμη προπαγάνδα συγκεκριμένων ιδεών των ιδιοκτητών τους που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ακόμα ασαφείς.

Σειρά ερευνών του περιβάλλοντος των ΜΜΕ στη Βουλγαρία δείχνει ανησυχητική εξάρτηση των δημοσιογράφων από ιδιοκτήτες μίντια, πολιτικούς και διαφημιστές.Κάθε δεύτερος από τους ερωτηθέντες δημοσιογράφους από 40 μίντια παραπονιέται από πολιτική πίεση στη δουλειά του, ενώ κάθε τρίτος δηλώνει ότι του ασκείται πίεση από διαφημιστές. Κάθε τρίτος δημοσιογράφος στη χώρα προσφεύγει στην αυτολογοκρισία στην καθημερινή δουλειά του. Σ αυτό το φόντο, πληροφορημένο από τα μίντια, το κοινό μόνο του πρέπει να κάνει τα συμπεράσματά του. Στην πραγματικότητα όμως θεατές, ακροατές και αναγνώστες δέχονται πίεση προπαγάνδας και χειραγώγησης , αντί να τους προτείνονται έγκυρες πληροφορίες και ποικιλομορφία των απόψεων.

Τα μίντια αντιμετωπίζουν σε μεγάλο βαθμό ανεπίσημη λογοκρισία και οι αιτίες γι' αυτό είναι οι οικονομικές δυσκολίες στον τομέα, αλλά και η έλλειψη ομοφωνίας και κατανόησης για τα καθήκοντα των μίντια στις συνθήκες της δημοκρατίας.

Το μιντιακό περιβάλλον είναι αποφασιστικής σημασίας για την ύπαρξη και λειτουργία της δημοκρατικής κοινωνίας. Στις αναπτυγμένες δημοκρατικές χώρες αυτό είναι βασικό αξίωμα. Στη Βουλγαρία η συγκέντρωση μίντια από τις ολιγαρχικές δομές και η έλλειψη διαφάνειας στη ιδιοκτησία των μίντια απειλούν τη δημοκρατία και την μετατρέπουν σε επιφανειακή.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα