Μαύρη τρύπα είναι μια περιοχή στο χωροχρόνο, με τέτοια βαρυτική δύναμη που απορροφά όλη την ύλη γύρω της, ακόμη και το φως. Ακούγεται αποκαλυπτικό, αλλά το φαινόμενο είναι συνηθισμένο στο βαθύ διάστημα και οι αστρονόμοι το παρατηρούν από, φυσικά, ασφαλείς αποστάσεις για τον πλανήτη μας. Να συγκρίνουμε το φαινόμενο της μαύρης τρύπας με την διαφθορά, επίσης σύνηθες φαινόμενο στον κόσμο μας, είναι υπερβολικό μάλλον! Ή μήπως όχι;

Τσιτάτο: «Η διαφθορά είναι μια μεγάλη μαύρη τρύπα στην καρδιά της ευρωπαϊκής οικονομίας»! αυτό ισχυρίζεται ο Charles Dolan, διευθυντής του διεθνούς οργανισμού «Διεθνής Διαφάνεια». Φυσικό είναι, μια και μετά την έρευνα που ανατέθηκε, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στον ερευνητικό ινστιτούτο RAND Europe, οι ζημιές, από την διαφθορά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμούνται σε, σχεδόν, ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως ή, για να είμαστε ακριβείς, στα 990 εκατομμύρια ευρώ. Η συνεισφορά της Βουλγαρίας σε αυτή τη μαύρη τρύπα είναι, μόνο. 19 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία, ωστόσο, ανέρχονται στο ένα πέμπτο του ΑΕΠ της χώρας. Η έρευνα χρησιμοποιεί τρία δείκτες για το επίπεδο της διαφθοράς σε κάθε ένα από τα 28 κράτη-μέλη. Η Βουλγαρία κατατάσσεται δεύτερη σε όλους τους τρεις δείκτες, με επίπεδα πολύ μεγαλύτερα από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο δείκτη ICRG (International Country Risk Guide), ο οποίος μετρά τη διαφθορά στο πολιτικό σύστημα, πρώτη είναι η Λετονία και μετά την Βουλγαρία βρίσκεται η Λιθουανία.

Στον δείκτη CPI (Corruption Perception Index), ο οποίος μετρά την αντίληψη των επιπέδων διαφθοράς στη χώρα και την ευαισθητοποίηση του κοινού, πριν από την Βουλγαρία βρίσκεται μόνον η Ρουμανία και την Βουλγαρία ακολουθεί η Ελλάδα.

Στον δείκτη COC (Control of Corruption Index), ο οποίος αξιολογεί τη διαχείριση και τα αποτελεσματικά εργαλεία για την κρατική υποστήριξη, στην πρώτη θέση βρίσκεται και πάλι Ρουμανία και στην τρίτη θέση, μετά τη Βουλγαρία, βρίσκεται η Κροατία.

Αλλά οι ζημιές ,που δημιουργεί η μαύρη τρύπα της διαφθοράς, δεν είναι μόνο οικονομικές. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η διαφθορά προκαλεί σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά τραύματα. Τα κοινωνικά συνδέονται με την εμβάθυνση των ανισοτήτων στην κοινωνία, τα υψηλότερα επίπεδα του οργανωμένου εγκλήματος και την αποδυνάμωση της κυριαρχίας του νόμου. Τα πολιτικά μετριούνται με το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στις κοινοβουλευτικές εκλογές και την λιγότερη εμπιστοσύνη στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και όχι μόνο στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στους βουλγαρικούς θεσμούς τους, όπως φαίνεται καθαρά και από τις δικές μας μελέτες.

Είναι ενδιαφέρον, ότι σύμφωνα με το RAND Europe, αποτελεσματικό μέτρο στην καταπολέμηση της διαφθοράς, θα μπορούσε να είναι η εισαγωγή ενός μηχανισμού συνεργασίας και ελέγχου και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με υψηλά επίπεδα διαφθοράς και όχι μόνον στην Βουλγαρία και την Ρουμανία. Αυτό θα εξοικονομήσει 70 δις ευρώ ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η ιδέα, άλλωστε, εκφράστηκε πρόσφατα από τους βουλγαρικές ευρωβουλευτές. Αυτοί, όμως, ήθελαν ή την κατάργηση του μηχανισμού παρακολούθησης γιατί είναι άχρηστος, ή την εφαρμογή του σε όλα τα κράτη μέλη. Αυτό, φυσικά, δεν έγινε δεκτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει άλλους πονοκεφάλους με την προσφυγική πλημύρα. Εντωμεταξύ, η μαύρη τρύπα της διαφθοράς αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρυτική δύναμη.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης