Μετά από κάποια περίοδο ησυχίας στην εσωτερική πολιτική ζωή της Βουλγαρίας τις τελευταίες εβδομάδες κάποια ανακατάταξη των στρωμάτων μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι μπορούμε να αναμένουμε αλλαγές στο πολιτικό τοπίο. Ο κυβερνητικός συνασπισμός έχασε έναν εταίρο. Ενώ βασικά κόμματα σαν το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών έχουν νέους προέδρους. Εκπληκτικές μεμονωμένες εκδηλώσεις των Δημοκρατών για Ισχυρή Βουλγαρία έδωσαν απρόσμενα νωρίς μια αναμενόμενη απάντηση – ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρόσεν Πλέβνελιεφ δε θα υποβάλει την υποψηφιότητά του για δεύτερη θητεία. Πού μπορούν να μας οδηγήσουν όλα αυτά; Το θέμα σχολιάζει ο Νένο Ντίμοφ από το Ινστιτούτο Δεξιάς Πολιτικής, ο οποίος δημοσίευσε ανάλυση της πολιτικής κατάστασης στη Βουλγαρία.

Εάν πρέπει να είμαστε ειλικρινείς, το βουλγαρικό πολιτικό τοπίο μετά τις αλλαγές του 1989 εξακολουθεί να μην είναι ιδεολογικά σαφές. Το αριστερό κόμμα, που κληρονόμησε τους πρώην κομμουνιστές, με τις νομοθετικές του πρωτοβουλίες συχνά έμπαινε στον ρόλο δεξιού σχηματισμού. Ενώ μετά τη διάσπαση της αντικομουνιστικής Ένωση Δημοκρατικών Δυνάμεων τα συντηρητικά κόμματα στη χώρα μας εξακολουθούν να αγωνίζονται μάλλον για το κέντρο παρά να υπερασπίζονται καθαρά δεξιές ιδέες. Διάσπαση έζησε το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών, καθώς και οι σοσιαλιστές, αφού ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γκεόργκι Παρβάνοφ ίδρυσε δικό του κόμμα – το ABV.

Τόσο «πολύχρωμη» φαίνεται και η σημερινή Βουλή στη Σόφια, που εξέλεξε και την πολύπλοκη και «πολύχρωμη» κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Μπόικο Μπορίσοφ. Αυτή τη στιγμή ο ίδιος είναι ηγέτης του μόνου σταθερού κόμματος στη Βουλγαρία, αν και σε όλο και πιο ασταθή κατάσταση.

Σ’ αυτό το φόντο ένα από τα βασικά πορίσματα στην ανάλυση του Ινστιτούτου Δεξιάς Πολιτικής είναι η αναμενόμενη αποκατάσταση του διπολικού μοντέλου στη Βουλγαρία. Σ’ αυτό ο Νένο Ντίμοφ βλέπει δυνατότητα για ιδεολογική διασαφήνιση.

«Ελπίζουμε, ότι αυτή τη στιγμή αυτό είναι δυνατό, αφού το ABV εγκατέλειψε τον κυβερνώντα συνασπισμό. Αυτό είναι μάλλον θετικό φαινόμενο, επειδή ένα από τα βασικά προβλήματα της Βουλγαρίας ήταν ακριβώς η διάλυση του διπολικού συστήματος το 2001. Η αποκατάστασή του θα επιστρέψει την εναλλακτική στη βουλγαρική πολιτική και τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ διάφορων πολιτικών, που μας λείπει τα τελευταία 15 χρόνια. Όλες οι ανεπτυγμένες δημοκρατίες έχουν καλά ανεπτυγμένο διπολικό μοντέλο.»

Η κυβέρνηση, μια πολύπλοκη δομή 8 κομμάτων, έναν χρόνο μετά την εκλογή της κατόρθωσε να πετύχει την πρώτη της νίκη – τις τοπικές εκλογές το περασμένο φθινόπωρο. Ενώ το προσεχές φθινόπωρο την περιμένει άλλη μια δοκιμασία – οι επικείμενες προεδρικές εκλογές. Αν και οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Βουλγαρία περιορίζονται σε κυρίως αντιπροσωπευτικές λειτουργίες, η προσεχής ψήφος θα είναι ένα ιδιόμορφο τεστ για τους κυβερνώντες. Ενώ η κοινοβουλευτική τους υποστήριξη συνεχώς μειώνεται. Σύμφωνα με την ανάλυση του Ινστιτούτου Δεξιάς Πολιτικής μπορούμε να αναμένουμε συσπείρωση των δεξιών κομμάτων, αλλά μόνο αν αυτό συμβεί και στον αριστερό χώρο. Το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα από πρόσφατα έχει νέα πρόεδρο – την Κορνέλια Νίνοβα, η οποία έστειλε το μήνυμα για το άνοιγμα του κόμματος προς τα άλλα μικρά αριστερά κόμματα.

«Για την Κορνέλια Νίνοβα είναι πολύ σημαντικό ο υποψήφιος πρόεδρος να φτάσει σε επαναληπτικές εκλογές, ισχυρίζεται ο Νένο Ντίμοφ. Το πώς θα επιτευχθεί αυτό και μήπως θα αναζητηθεί ευρύτερη υποστήριξη, είναι ζήτημα πολιτικής ωριμότητας. Ο τρόπος, με τον οποίο επικοινωνούν μεταξύ τους αυτή τη στιγμή το ΒΣΚ και το ABVδεν προμηνύει καλή προοπτική εν όψει του ενδεχομένου για κοινό υποψήφιο της Αριστεράς.»

Σύμφωνα με τον Νένο Ντίμοφ, το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών αυτή τη φορά δε θα παίξει αποφασιστικό ρόλο στην έκβαση από τις προεδρικές εκλογές ανάλογα με το ποιον υποψήφιο θα υποστηρίξει, αλλά μάλλον οι εκλογές θα είναι τεστ για το κόμμα στον αγώνα του για επιρροή στην τουρκική μειονότητα στη χώρα μας, αφού ο πρώην πρόεδρος του ΚΔΕ Λιουτβί Μεστάν ίδρυσε δικό του κόμμα DOST. Τα αντιπολιτευόμενα σήμερα κόμματα ΒΣΚ και ΚΔΕ ακόμη επισκιάζονται από τις αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες πριν 3 χρόνια. Η θέληση των πολιτών, που γεννήθηκε τότε, δεν μπόρεσε να δημιουργήσει νέο πολιτικό υποκείμενο. Αντί γι’ αυτό είμαστε μάρτυρες πολιτικής διάσπασης. Ποια η εξήγηση του Νένο Ντίμοφ;

«Αυτή η πολιτική διαμαρτυρία είχε δύο διαστάσεις: από τη μία, την καθαρά ηθική διάσταση των κινητοποιήσεων εναντίον της κυβέρνησης του ΒΣΚ και του ΚΔΕ και των μεθόδων, με τις οποίες ήθελε να επιβάλει ορισμένα πρόσωπα, κυρίως τον βουλευτή από το ΚΔΕ Ντελιάν Πέεφσκι. Το βαθύτερο νόημα αυτών των διαμαρτυριών συνδέεται με τάση, που αναπτύσσεται όχι μόνο στη Βουλγαρία. Αυτή οδηγεί σε νέο πολιτικό διαχωρισμό μεταξύ του συντηρητικού και του φιλελεύθερου. Ακόμη μεταξύ των συντηρητικών και των σοσιαλιστών υπάρχει μεγάλος γκρεμός, αλλά ο σοσιαλισμός χάνει τις ιδεολογικές του θέσεις και αντικαθίσταται από τον φιλελευθερισμό, που επιστρέφει στον αριστερό χώρο. Ακριβώς αυτήν την τάση εξέφρασαν οι κινητοποιήσεις. Αυτή η διαδικασία, όμως, είναι πολύ αργή αν και θα θέλαμε τα πράγματα να συμβαίνουν πιο γρήγορα.»

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα