Κάθε έτος από τον χάρτη της Βουλγαρίας εξαφανίζεται τουλάχιστον ένα χωριό. Μόνο για το περασμένο χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο αριθμός τους είναι 164. Η μαζική μετανάστευση προς τις μεγάλες πόλεις και το εξωτερικό καταδικάζει σε ερήμωση χιλιάδες χωριά. Και θαρρείς για να αλλάξουν την τρομακτική αυτή στατιστική όλο και περισσότεροι άνθρωποι, κουρασμένοι από την έντονη ζωή της πόλης, ζητούν ξεχασμένα μέρη όπου ο χρόνος έχει σταματήσει.

Μεταξύ τους είναι και η ηθοποιός κουκλοθέατρου Ιρένα Νέντσεβα. Η πρωτοβουλία της «Μισθωμένο ακίνητο, χωρίς μίσθωμα» προκάλεσε το ενδιαφέρον ολόκληρων οικογενειών. Πώς ξεκίνησε η πρωτοβουλία μαθαίνουμε από την κα Νέντσεβα:

«Πριν περίπου ενάμιση χρόνο εγώ η ίδια έψαχνα για σπίτι και διαπίστωσα πόσο πολλά είναι τα ερημωμένα σπίτια στο χωριό που είχα διαλέξει. Τότε σκέφτηκα να ρωτήσω κάποιον από τους ιδιοκτήτες που δε μένουν στο σπίτι, εάν θα με αφήσουν να μένω εκεί και χωρίς ενοίκιο να φροντίζω το σπίτι και την αυλή. Έτσι είδα πόσο πολλά ερημωμένα σπίτια υπάρχουν στη Βουλγαρία και ότι αυτά θα μπορούσαν να γεμίσουν με ανθρώπους από την πόλη, που θέλουν να μένουν στο χωριό και μαζί με τους ιδιοκτήτες να είναι χρήσιμοι ο ένας στον άλλον. Οι σχέσεις μεταξύ του ιδιοκτήτη και του μισθωτή ρυθμίζονται με συμβόλαιο, όπου αναφέρονται ποιοι είναι οι όροι, με τους οποίους παραχωρείται το ακίνητο. Το ενοίκιο στις περισσότερες περιπτώσεις είναι συμβολικό, γενικά μπορεί να ειπωθεί ότι αυτός που πάει να μένει στο σπίτι πρέπει να το συντηρεί. Ενώ τι ακριβώς σημαίνει αυτό λέει ο ιδιοκτήτης του ακινήτου.»

Η πρωταρχική ιδέα της Ιρένα να συνδέει τους ιδιοκτήτες των ερημωμένων σπιτιών με ανθρώπους που θέλουν να μένουν εκεί, γίνεται δεκτή με δυσπιστία και μάλιστα με ειρωνεία. Γρήγορα όμως έρχονται τα πρώτα αποτελέσματα. Σήμερα χάρη στην ομάδα στο Facebook και στην ειδική ιστοσελίδα, περίπου 30 ερημωμένα σπίτια σε όλη τη χώρα έχουν βρει ενοικιαστές που τα συντηρούν και είναι ευτυχισμένοι. Σύμφωνα με την Ιρένα, όταν η προσφορά και η ζήτηση συναντηθούν δεν πρέπει να μιλάμε για συμβόλαιο, αλλά για σύμπτωση συμφερόντων. Ο ένας έχει κάτι το οποίο δεν είναι σε θέση να συντηρεί, ενώ ο άλλος επιδιώκει ακριβώς κάτι παρόμοιο και γι’ αυτόν είναι η πολυαναμενόμενη πρόκληση. Προς τους ανθρώπους που δεν πιστεύουν στην πρωτοβουλία η έκκληση της Ιρένα είναι τουλάχιστον να μην την εμποδίζουν.

Πολλοί νεαροί άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη ζωή στο χωριό σαν πληκτική και αρκετά βαρετή. Η Ιρένα θεωρεί ότι είναι έτσι επειδή οι γονείς και το περιβάλλον τους έχουν δημιουργήσει αυτήν την εικόνα. Έχουν χάσει τις αισθήσεις για να νιώσουν τον πραγματικό ρυθμό της ζωής εκεί. Σημαντικό γι’ αυτούς είναι εάν θα έχει καλό Ίντερνετ, και όχι πώς να περάσουν λίγες ώρες εκτός της εικονικής πραγματικότητας. Εάν για στιγμή αφήσουντο τηλέφωνο θα μπορούν να θυμηθούν πως κάποτε περνούσαν τα καλοκαίρια στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού παίζοντας με τα παιδιά της γειτονιάς από το πρωί μέχρι το βράδυ. Και ύστερα ίσως θα μπορεί και να μη θελήσουν να φύγουν.

Έστω και εκ πρώτης όψεως παράξενη, η πρωτοβουλία «Μισθωμένο ακίνητο, χωρίς μίσθωμα» είναι χρήσιμη και σημαντική. Γιατί πολλά ερημωμένα χωριά θα έχουν την ευκαιρία να ξαναγεμίσουν ζωή. Οι κάτοικοι πάλι θα έχουν στόχο και κίνητρο για να τον πετύχουν. Είναι απαραίτητη μόνο λίγο περισσότερη πίστη, επιθυμία και ανθρωπιά, για να μπορεί αυτό να γίνει πραγματικότητα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα

Φωτογραφίες: «Μισθωμένο ακίνητο, χωρίς μίσθωμα»