Μια εθιμοτυπική φωτογραφία από το επίσημο δείπνο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής στη Βαρσοβία ίσως θυμίζει το παρελθόν, μια και πραγματοποιήθηκε στην ίδια αίθουσα, στην οποία το 1955 υπογράφηκε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Αυτό είναι μόνο ένα από τα σύμβολα της μοιραίας για την παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη συνάντησης. Η Βαρσοβία επίσης δεν επιλέχθηκε τυχαία να φιλοξενήσει τη συνάντηση - προφανώς το ΝΑΤΟ δίνει έμφαση στις ανατολικές χώρες-εταίρους του σε μια όλο και πιο περίπλοκη κατάσταση για την ασφάλεια στην Ευρώπη, στο φόντο των τεταμένων σχέσεων μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας.

Μετά τη Συνάντηση Κορυφής είναι η σειρά των αναλύσεων και συζητήσεων. Η πρώτη συζήτηση έγινε στη Σόφια, φιλοξενήθηκε από την Ατλαντική Λέσχη και ήταν με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών Ντανιέλ Μίτοφ και τον υφυπουργό Άμυνας Ατανάς Ζαπριάνοφ. Ως άμεσοι συμμετέχοντες στις συνομιλίες στη Βαρσοβία, οι ίδιοι ανέφεραν λεπτομέρειες σχετικά με τα θέματα που συζητήθηκαν. Σύμφωνα με τον Βούλγαρο ΥΠΕΞ, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας έχει αναφερθεί ότι για δύο δεκαετίες το ΝΑΤΟ προσπαθεί να χτίσει μια εταιρική σχέση με τη Ρωσία και οι σύμμαχοί του έχουν ενωθεί γύρω από την ιδέα ότι ο διάλογος με τη Μόσχα πρέπει να συνεχιστεί. Η Συμμαχία παραμένει ανοιχτή για εστιασμένο και ουσιαστικό διάλογο με τη Ρωσική Ομοσπονδία, αφού παράλληλα, θα συνεχίσει να εργάζεται για συλλογική άμυνα και αναχαίτιση, δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών. Οι προσδοκίες είναι η Ρωσική Ομοσπονδία να δεσμευθεί με ενέργειες για διασφάλιση διαφάνειας και μείωση του κινδύνου σχετικά με τις στρατιωτικές δραστηριότητες, εξήγησε ο Ντανιέλ Μίτοφ. Ήταν κατηγορηματικώς, ότι η Συμμαχία δεν επιδιώκει την αντιπαράθεση και δεν αποτελεί απειλή για τη Ρωσία, αλλά δεν μπορεί να κάνει συμβιβασμούς με τις αρχές, στις οποίες στηρίζεται η κοινή ασφάλεια.

«Διεξάγουμε διάλογο με τη Ρωσία σε δύο επίπεδα. Το ένα είναι το καθαρά στρατιωτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, το οποίο εξασφαλίζει την αποφυγή κάθε είδους στρατιωτικών επεισοδίων. Αλλά αυτό που δεν κάνουμε στον διάλογο με τη Ρωσία, και νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε, είναι να διευρύνουμε το πλαίσιο αυτής της συζήτησης. Πολύ συχνά ακούμε από τη Ρωσική Ομοσπονδία, ότι η ίδια υπερασπίζεται και προστατεύει κάποιο δικό της ιδιόμορφο πολιτιστικό κώδικα και δε θέλει ο δυτικός πολιτισμός να επιβάλει το δικό του. Ας αποκρυπτογραφήσουμε σε συνομιλίες αυτό το πολιτιστικό κώδικα και να δούμε τι ακριβώς υπερασπίζεται η Ρωσία, με τι αυτός ο κώδικας είναι ασυμβίβαστος με τις ευρωπαϊκές και τις ατλαντικές αξίες. Οι αξίες, στις οποίες βασιζόμαστε εμείς, είναι διαφανείς. Αλλά θέλουμε να γνωρίσουμε τι κόσμο φαντάζεται η Ρωσία. Και νομίζω ότι η συζήτηση αυτή επίκειται.»

Ο πρέσβης της Πολωνίας στη Βουλγαρία Krzysztof Krajewski έμμεσα απευθύνθηκε προς την Ρωσία. Σύμφωνα με τα λόγια του, η χώρα του μετά από 17 χρόνια συμμετοχή στο ΝΑΤΟ, τώρα πια, με την ανάπτυξη νατοϊκού τάγματος στο έδαφός της, θα έχει εγγύηση της ασφάλειάς της.

«Το γεγονός ότι η Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία, συμβολίζει ότι η Συμμαχία δε θα εγκαταλείψει τον στόχο, για τον οποίο δημιουργήθηκε. Οι χώρες της ανατολικής πτέρυγας είναι ισότιμα μέλη που μοιράζονται τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις σχετικά με τη συλλογική άμυνα. Η ανάπτυξη πολυεθνικών τμημάτων της Συμμαχίας στα ανατολικά της σύνορα είναι μια εκδήλωση αυτού του ισότιμου καθεστώτος. Ταυτόχρονα, το ΝΑΤΟ έχει δείξει σε όλους ότι είναι μια αμυντική συμμαχία. Απρόκλητη δε θα στρέψει οποιαδήποτε εχθρική ενέργεια εναντίον οποιουδήποτε ».

Και η δήλωση του υφυπουργού Άμυνας Ατανάς Ζαπριάνοφ εντυπωσίασε με τη ρητή έμφαση στη βασική λειτουργία του ΝΑΤΟ ως όργανο συλλογικής ασφάλειας. Άλλο ένα ανησυχητικό σημείο αποτέλεσε η επανειλημμένη αναφορά του θεμελιώδους άρθρου 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον, σύμφωνα με την οποία η ένοπλη επίθεση σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ θεωρείται επίθεση σε όλα τα μέλη του

Παρά το γεγονός ότι οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία αφορούν μια σειρά από σημαντικά ζητήματα ασφάλειας σε όλο τον κόσμο, η αντιπαράθεση με τη Ρωσία τους επισκίασε. Ίσως για να διαλύσει τις ανησυχίες, ο στρατηγός Ζαπριάνοφ δήλωσε:

«Αν κάποιος δίνει υπερβολική σημασία στις σχέσεις ΝΑΤΟ - Ρωσίας ξεχνά ότι το ΝΑΤΟ εξέτασε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα θεμάτων και η Ρωσία δεν ήταν το κυρίαρχο θέμα. Εκτός από την ανατολική πτέρυγα, δώσαμε προσοχή σε πολλές άλλες περιοχές που είναι δίπλα μας. Συζητήσαμε τις απειλές και τους κίνδυνους που προκύπτουν από αυτές τις περιοχές, καθώς και τις αποφάσεις και τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους.»

Όσον αφορά την παρουσία του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, ο υπουργός Εξωτερικών Ντανιέλ Μίτοφ σχολίασε ότι στη συνάντηση της Βαρσοβίας συμφωνήθηκε «η επίδειξη της αποφασιστικότητας για την άμυνα των χωρών του Ευξείνου Πόντου - μέλη του ΝΑΤΟ, να εκδηλώνεται μέσω ενισχυμένων ασκήσεων κάτω από τη σημαία του ΝΑΤΟ». Ο Μίτοφ εξήγησε ότι η δημιουργία επόμενης κατά σειρά περιφερειακής πρωτοβουλίας, έστω και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Στη συνάντηση στη Βαρσοβία οι ηγέτες των χωρών μελών συμφώνησαν να ξεκινήσουν μια περιφερειακή συζήτηση σχετικά με τις παραμέτρους, στο πλαίσιο των οποίων το ΝΑΤΟ θα βρίσκεται στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας από δω και στο εξής.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: BGNES και BTA