Εάν αναζητήσετε πληροφορίες για το «Αρτ κβαρτάλ» /καλλιτεχνική συνοικία/ στο Ιντερνέτ, θα βρείτε εκατοντάδες παραδείγματα για τέτοιες συνοικίες σ’ όλο τον κόσμο. Παρόμοιες συνοικίες υπάρχουν στο Λος Άντζελες, την Οκλαχόμα, το Λονδίνο, τη Βαρκελώνη. Εκεί οι καλλιτέχνες έχουν δικό τους χώρο, όπου δημιουργούν και εκθέτουν τα έργα τους, ενώ οι πολίτες και οι τουρίστες – μέρος για αξέχαστη βόλτα και για συναντήσεις με το ταλέντο.

Τα παραδείγματα για την επίδραση παρόμοιων συνοικιών στην ανάπτυξη των πόλεων είναι ενδεικτικά. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά προβάλλεται η ιδέα για τη διαμόρφωση παρόμοιας πολιτιστικής ζώνης στη Σόφια. Από τις 16 μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου στην παλιά εβραϊκή συνοικία στη Σόφια πραγματοποιείται η πιλοτική έκδοση του «ΚβΑΡΤάλ φεστ». Ποιο είναι το στοιχείο, που το ξεχωρίζει από τα άλλα αστικά φεστιβάλ, θα μας πει μία από τις διοργανώτριές του – η Μαρτίνα Στέφανοβα:

«Η ιδέα είναι μέσω του φεστιβάλ να παρουσιάσουμε το μεγαλύτερο σχέδιο, πάνω στο οποίο δουλεύουμε – την πρωτοβουλία «ΚβΑΡΤάλ», που αποσκοπεί στη δημιουργία πολιτιστικού τετραγώνου στην πρωτεύουσα. Το ίδιο το φεστιβάλ θα παρουσιάσει σε εκείνους, που μένουν εδώ, τις προοπτικές ανάπτυξης της συνοικίας – τους μικρούς χώρους, τα δρομάκια, τα σπίτια. Θα δώσουμε έμφαση σε διάφορα σημεία της περιοχής – τα μαγαζιά, τον κινηματογράφο, τα ατελιέ. Έτσι θα βοηθήσουμε τους πολίτες να αισθανθούν το μέρος, όπου ζουν.»

Ποια είναι η αιτία να διαλέξουν αυτήν τη συνοικία ως σκηνή του φεστιβάλ τους;

«Μετά από εξέταση του αστικού περιβάλλοντος διαπιστώσαμε πως δεν υπάρχει πιο κατάλληλο μέρος για παρόμοια καλλιτεχνική και πολιτιστική συνοικία στη Σόφια. Ο άλλος στόχος μας είναι να στρέψουμε την προσοχή του κοινού σ’ αυτήν την αρχιτεκτονική περιοχή και στα παλιά σπίτια, που ακόμη είναι εδώ, αλλά καταστρέφονται. Είναι κτήρια που χρειάζονται προστασία, επειδή δημιουργούν την εικόνα αυτού του παλιού κέντρου.»

Στα πλαίσια τριών ημερών το «ΚβΑΡΤάλ φεστ» μας προσφέρει πλούσιο μουσικό πρόγραμμα, παραστάσεις, διαλέξεις, εργαστήρια τεχνών και αθλητικά κέντρα. Με ειδικό γύρο θα επιδειχθούν τα κτήρια με ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, καθώς και ακίνητα, που μπορούν να νοικιαστούν για την υλοποίηση διάφορων επιχειρηματικών ή καλλιτεχνικών σχεδίων.

«Θα γίνουν μερικές εκθέσεις και γύροι, που θα διηγηθούν για το παρελθόν. Προβλέπουμε ιστορική και αρχαιολογική βόλτα. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο παλιός εβραϊκός μαχαλάς, που πριν χρόνια ήταν εξαιρετικά καλός. Αργότερα πολλοί από τους πολίτες έφυγαν για το Ισραήλ και μεγάλο μέρος των σπιτιών εγκαταλείφθηκαν. Ακριβώς γι’ αυτό στα πλαίσια του φεστιβάλ θα ανοίξει η συναγωγή και το μουσείο της – εκεί ο καθένας θα μπορεί να πάει, για να λάβει περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία.»

Σύμφωνα με τη Μαρτίνα, η ανάγκη από καλλιτεχνική συνοικία είναι περισσότερο από οφθαλμοφανής, επειδή υπάρχει μεγάλη ενέργεια και επιθυμία να δημιουργηθεί. Είναι απαραίτητη και στα συμφραζόμενα της πολιτιστικής και της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της πόλης.

Εάν το «ΚβΑΡΤάλ φεστ» θα δώσει σοβαρή ώθηση στην ανάπτυξη ανεξάρτητου καλλιτεχνικού χώρου στη Σόφια, είναι θέμα του μέλλοντος. Ένα, όμως, είναι σίγουρο – παρόμοιες καλλιτεχνικές πρακτικές, που μεταμορφώνουν τους απεριποίητους αστικούς χώρους, είναι μια ευκαιρία για τη διατήρηση του αστικού πολιτισμού στη βουλγαρική πρωτεύουσα.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: Ράινα Τένεβα