Η τελευταία γιορτή του έτους, η οποία «κλείνει» τον κύκλο των Χριστουγεννιάτικων εορτών, είναι η ημέρα του Αγίου Στεφάνου– η 27η Δεκεμβρίου. Τότε, την τρίτη μέρα μετά τα Χριστούγεννα, η Ορθόδοξη εκκλησία τιμά την μνήμη του Αγίου Πρωτομάρτυρα και Αρχιδιακόνου Στεφάνου , του πρώτου μάρτυρα της Χριστιανικής εκκλησίας.

Εξοργισμένοι με τα λόγια του, τον καταδίκασαν και τον οδήγησαν έξω από την πόλη, όπουτον θανάτωσαν με λιθοβολισμό. Ο Στέφανος συνέχεια προσευχόταν, για να δεχτεί ο Χριστός το πνεύμα του. Τα τελευταία του λόγια ήταν μια προσευχή για τους βασανιστές του «Κύριεμη λογαριάσεις σ' αυτούς την αμαρτίααυτή». Στο μαρτύριο του Στέφανου ένας από τους σφοδρότερους στο πλήθος ήταν ένας νεαρός άνδρας ονόματι Σαούλ, ο οποίος στη συνέχεια, από διώκτης έγινε χριστιανός και κήρυκας. Σύμφωνα με το μύθο η Παναγία προσευχόταν για τον Στέφανο, βλέποντας από μακριά το μαρτυρικό θάνατο του.

Την ημέρα γιορτάζει η «Σιδερένια εκκλησία» του «Αγίου Στεφάνου» στην Κωνσταντινούπολη – ένας από τους μεγαλύτερους ιερούς χώρους που σχετίζεται με τον αγώνα για την θρησκευτική ανεξαρτησία, η οποία ξεκίνησε πριν από την απελευθέρωση, στις πρώτες δεκαετίες του ΧΙΧ αιώνα. Σύμφωνα με το λαϊκό εορτολόγιο γιορτάζουν όσοι φέρουν τα ονόματα Στεφάν Στεφάνα, Στέφκα, Βένκο, Στογιάν Στοΐτσκο... Στο τραπέζι τοποθετούνται πιάτα με κρέας - χοιρινό με λάχανο τουρσί, πίτες ενώ οι νεώτεροι επισκέπτονται τους ηλικιωμένους συγγενείς κουμπάρους και νονούς, κ.λπ.

Μετάφραση Πένκα Βέλεβα