Η Ροδόπη υποδέχεται φιλόξενα, αλλά σιωπηλά όσους αναζητούν αρχαία ερείπια και μυστικά. Στην περιοχή του Πλόβντιβ κοντά στο χωριό Σίτοβο βρίσκεται ένα από τα πολλά και ενδιαφέροντα ευρήματα που γεννούν ερωτηματικά στους επιστήμονες. Πρόκειται για μια επιγραφή που βρέθηκε σε ένα συγκρότημα 5 βράχων, λαξευμένων ώστε να δημιουργούν κόχη. Στην είσοδο δεξιά οι επισκέπτες μπορούν να δουν ξεκάθαρα μια λωρίδα με γράμματα που θυμίζουν ελληνικά και λατινικά, αλλά το σύνολό τους δεν έχει αναγνωστεί. 

«Η ιστορία της επιγραφής ξεκινά το 1928 όταν ξυλοκόποι ειδοποιούν τον τότε γραμματέα του Συλλόγου Αρχαιολόγων του Πλόβντιβ Αλεξάνταρ Πέεφ πως έχουν βρει κάποια παράξενα σημάδια, σκαλισμένα σε ένα βράχο», λέει η πολιτισμολόγος Νάντια Τερζίεβα που μελετά το εύρημα. – «Υπάρχουν αρκετές υποθέσεις για την καταγωγή των γραμμάτων, άλλοι τη θεωρούν κελτική, άλλοι σλάβικη, αλλά κάποιοι διάσημοι μελετητές, όπως οι καθηγητές Πέταρ Ντέτεφ και Ιβάν Βενεντίκοφ κλίνουν προς τους Θράκες, κάτι που θα κατατρόπωνε την θεωρία πως οι αρχαίοι κάτοικοι της επικράτειάς μας δεν είχαν γραφή.»

Η βασική υπόθεση για τον ρόλο της επιγραφής τη θεωρεί μαγική φόρμουλα για την προστασία όσων έμπαιναν στον θολωτό χώρο, όπου υπήρχε πέτρινο κάθισμα και κατά πάσα πιθανότητα τελούνταν μυστήρια σχετικά με την Μητέρα Θεά. Άλλοι πάλι μελετητές βλέπουν τη σχέση μεταξύ του συγκροτήματος βράχων και της τοποθεσίας Στουτ γκραντ που χωρίζονται μόνο από ένα ποτάμι. Εκεί υπάρχουν ενδείξεις πως βρισκόταν θρακικό φρούριο με ιερό. Στην περιοχή την πρώτη χιλιετία π. Χ. ζούσε η φυλή των Βέσσων, από την οποία έχουν απομείνει βάσεις κτιρίων από οικισμό καικεραμικά. Οι επιστήμονες δεν παραλείπουν να επισημάνουν και την εγγύτητα των θρακικών μεγαλιθικών ιερών του Μπέλιντας και της Πέτρας του Καρατζά.

Επιμέλεια και μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: wikipedia.org, castlehunters.wordpress.com και haiduk-tourist.blogspot.bg