Μόνο σε μερικούς μήνες η Επιτροπή Νόμπελ Ειρήνης θα απονεμηθεί τα διαδοχικά βραβεία, αλλά για πρώτη φορά, στην τελετή θα αναφερθεί και η Βουλγαρία. Λόγω του κατορθώματος, της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της τεράστιας συμβολής της στη διάσωση των Βούλγαρων Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν υποψήφια για το πιο διάσημο βραβείο από διασωθέντες Εβραίους και τους απογόνους τους στο Ισραήλ.

Σχεδόν 50.000 Εβραίοι στα εδάφη μας γλιτώνουν από τα στρατόπεδα θανάτου, χάρη σ΄ όλη την βουλγαρική κοινωνία και ιδιαίτερα στην ακλόνητη στάση της εκκλησίας.

«Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο θρησκευτικό θεσμό της χώρας μας ομόφωνα κατατάσσεται στην απέλασης των Εβραίων είναι ένα καταπληκτικό παράδειγμα κοινωνικής συνείδησης που δίνει ώθηση και στην βουλγαρική κοινωνία» - λέει ο δημοσιογράφος Γκοράν Μπλαγκόεφ- «Η εκκλησία πρότεινε επίσης, για να σωθούν οι Εβραίοι να ασπαστούν τυπικά το χριστιανισμό, και να καταγραφθούν ως Ορθόδοξοι. Φυσικά πρέπει να αναφέρουμε το μεγάλο παράδειγμα του μητροπολίτη του Πλόβντιφ Κίριλ που πέρασε τον φράχτη του σχολείου στο οποίο είχαν συγκεντρωθεί οι Εβραίοι, αγνοώντας τις εντολές της αστυνομίας να μην επικοινωνούν μαζί τους. Καθώς και τα θυμωμένα γράμματα και τις ομιλίες του μητροπολίτη της Σόφιας Στέφαν εναντίον του τσάρου Μπόρις και της κυβέρνησης. Σε μεγάλο βαθμό η στάση της Ιεράς Συνοδού ήταν αντιγερμανική, αλλά καθοδηγητικός ήταν ο ρόλος των χριστιανικών αρετών – της βοήθειας προς τους συνάνθρωπους , που βρίσκονται σε ανάγκη.

Και θα ήταν καλό οι Βούλγαροι σήμερα να ακολουθούμε με τα έργα μας αυτό το παράδειγμα, επειδή δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη κοινωνικής συνείδησης στα χρόνια μας. Φανταστείτε το θάρρος που πρέπει να έχεις - η Βουλγαρία είναι σύμμαχος της ναζιστικής Γερμανίας με την παντοδύναμη Γκεστάπο και την ανάπτυξη των ξένων στρατευμάτων στο έδαφός της, και σε αυτή την περίπτωση η κοινωνία λέει «όχι» στην απέλαση των Εβραίων , ενώ η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία εντάχθηκε ως ένας από τους κύριους παράγοντες».

Μόλις λίγα χρόνια αργότερα, η εκκλησία δεν ήταν σε θέση να επαναλάβει τον άθλο της, όταν μετά το πραξικόπημα άρχισε η δίωξη των αντιπάλων του κομμουνιστικού καθεστώτος. 

«Κατά τη διάρκεια της «διαδικασίας αναγέννησης» η εκκλησία, επίσης, δεν βγήκε για να υπερασπιστεί τους συμπατριώτες μας τουρκικής προέλευσης και ήταν ομόφωνη με την εξουσίας, κάτι που δείχνει ότι, και τα σημερινά μέλη της Ιεράς Συνόδου, δεν έχουν καμία σχέση με τους κληρικούς σωτήρες των Βούλγαρων Εβραίων», σχολιάζει ακόμα ο δημοσιογράφος. Εξέφρασε την ανησυχία ότι, το μεγάλο χρηματικό έπαθλο, το οποίο συνοδεύει το βραβείο θα εξαφανιστεί στα θησαυροφυλάκια της Συνόδου. Μια και τα τελευταία χρόνια η Ιερά Σύνοδος απομακρύνεται από τα κοινωνικά προβλήματα της κοινωνίας και είναι κατά της υποδοχής προσφύγων.

«Η Εκκλησία όχι μόνο δεν απλώνει χέρι στους πρόσφυγες – εμείς τους διώχνουμε και αυτό είναι απάνθρωπο και δεν είναι χριστιανικό - λέει ο Γκόραν Μπλαγκόεφ. – Το Ευαγγέλιο διδάσκει ότι, όταν ένα άτομο χρειάζεται βοήθεια, πρέπει να απλώσουμε χέρι ανεξάρτητα εάν κρατά μαχαίρι πίσω του. Και αν πιστεύουμε ότι, όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο είναι η πρόνοια του Θεού, η άφιξη των προσφύγων είναι επίσης μέρος αυτού του σχεδίου. Γιατί να μην προσελκύσουν όσους θέλουν στο χριστιανισμό, όπως κάνουν οι μικρότερες θρησκευτικές κοινότητες; Πολλοί πρόσφυγες έχουν καλό επάγγελμα και δεν είναι τρομοκράτες, όπως τους παρουσιάζει η προπαγάνδα. Αν τους βοηθήσουν, μπορούν να γίνουν πολίτες που χτίζουν το κράτος μας – αρκεί μόνο η εκκλησία να απλώσει χέρι και να τους βοηθήσει. Είναι ζήτημα σοφίας και προβλέψεων να δεις τα πράγματα για δεκαετίες μπροστά. Αλλά φοβάμαι ότι η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία στο πρόσωπο του κλήρου μας δεν έχει αναπτύξει σοφία και διορατικότητα».

Σύμφωνα με τον Γκοράν Μπλαγκόεφ, ακόμα και η Βουλγαρική ορθόδοξη εκκλησία να μη κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης, το παράδειγμα των κάποτε κληρικών της παραμένει επίκαιρο στις μέρες μας. «Μας δείχνει – προσθέτει ο δημοσιογράφος ότι, το καλό θα νικήσει».

Φωτογραφία: αρχείο

Μετάφραση Πένκα Βέλεβα