Θα αποκτήσει η Βουλγαρία δεύτερο πυρηνικό σταθμό; Η βουλγαρική κοινωνία περιμένει απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα εδώ και 30 χρόνια. Χθες η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών (ΒΑΕ) παρουσίασε την έκθεση για την Ενέργεια που της είχε αναθέσει το Υπουργείο Οικονομίας και εξήγησε υπό ποιούς όρους θεωρεί το σχέδιο «Μπέλενε» εφικτό.

Στην αρχή, όταν τέθηκε το θέμα η Βουλγαρία ήταν υπό άλλο καθεστώς, στη χώρα υπήρχαν βιομηχανίες που απορροφούσαν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας και ο σταθμός του Κοζλοντούι δεν κάλυπτε τις ανάγκες της οικονομίας. Σήμερα όμως τα εργοστάσια είναι ερειπωμένα, οι ανάγκες έχουν μειωθεί και το κράτος εξάγει την ηλεκτρική ενέργεια που περισσεύει.

Το 2012 η Βουλή ψήφισε μορατόριουμ επί της κατασκευή του πυρηνικού σταθμού «Μπέλενε», ο οποίος εγκαταλείφτηκε και άρχισε να διαλύεται, αλλά έπειτα έγινε γνωστό πως για το σχέδιο ήδη έχει ξοδευτεί 1 δισ. € από τα δημόσια χρήματα και πως αυτή τη στιγμή ξοδεύονται τεράστια ποσά για την φύλαξη των δυο αντιδραστήρων που έχουν παραχθεί από ρώσικη εταιρία, ενώ βουλγαρικές αρχές δεν ξέρουν τι να τους κάνουν.

Η ημερομηνία λήξης του πρώτου πυρηνικού σταθμού της Βουλγαρίας στο Κοζλοντούι πλησιάζει, αν και λάβαμε 10 χρόνια περίοδο χάρητος για έναν από τους δύο αντιδραστήρες του, ενώ το μέλλον των ηλεκτρικών σταθμών της χώρας είναι αβέβαιο, μιας και εξαρτώνται από τα κέντρα επεξεργασίας άνθρακα που όμως όλο και περισσότερο παύουν να ανταποκρίνονται στους οικολογικούς περιορισμούς και κινδυνεύουν να προκαλούν όλο και πιο συχνά κυρώσεις. Από την άλλη, η ανταπόκριση στις σύγχρονες οικολογικές απαιτήσεις θα ανεβάσει τόσο την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε θα γίνει προϊόν πολυτελείας για τους πολίτες που ήδη βρίσκονται σε καθεστώς οικονομίας.

Η έκθεση της ΒΑΕ αναμενόταν με ενδιαφέρον στους πολιτικούς και τους οικονομικούς κύκλους όπως και από τους ειδικούς του τομέα της Ενέργειας. Κατά τη γνώμη των επιστημόνων, το σχέδιο Μπέλενε είναι εφικτό στην περίπτωση που τα επενδυτικά έξοδα είναι κάτω από 10.5 δισ. €, όταν η σχέση μεταξύ εξωτερικού και ντόπιου κεφαλαίου αντιστοιχεί σε αναλογία 70:30, με επιτόκιο κάτω του 4.5%. Σε περίπτωση κρατικής συμμετοχής οι πιθανότητες επιτυχίας αυξάνονται, αλλά αυτό προς στιγμήν δεν μοιάζει ιδιαίτερα πιθανό, μιας και η κυβέρνηση δε συζητά ούτε καν την εξασφάλιση κρατικής εγγύησης. Για την προσέλκυση ξένων επενδυτών έγιναν κάμποσες προσπάθειες και εμφανίστηκαν στρατηγικοί εταίροι ακόμα και από την Κίνα, αλλά ακόμα δεν υπάρχουν ορατά αποτελέσματα από τις διαπραγματεύσεις.

Πρέπει να σταματήσουμε να καθόμαστε με τα χέρια σταυρωμένα, λένε από την ΒΑΕ, γιατί σε περίπου 5 χρόνια η περιοχή μας θα νιώσει ελλείψεις όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια. Από το Υπουργείο Ενέργειας η υπουργός Τεμενούζκα Πετκόβα έκανε έκκληση η έκθεση να εξεταστεί σύντομα από τη Βουλή, γιατί μπορεί να μην υπάρχουν χρήματα για την κατασκευή δεύτερου σταθμού, αλλά υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 30% από τα απαραίτητα κονδύλια.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα