Τα αρχαία βουλγαρικά κτίρια και εκκλησίες, οι πλούσιες σε πολιτιστική κληρονομιά πόλεις - όλα αυτά μέσα από τα μάτια των ζωγράφων από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Η Εθνική Πινακοθήκη οδηγεί τον επισκέπτη ανάμεσα στις ομορφιές, που δημιουργήθηκαν στα εδάφη μας, όχι μόνο ως ενσυναίσθηση μέσα από την τέχνη, αλλά και ως μια σκέψη για το πώς τα φωτεινότερα σημεία του πολιτισμού μας φυλάσσονται ανά τους αιώνες.

Η έκθεση «Τοπία με μνημεία» ενώνει σχεδόν 300 πίνακες σε καμβά, στους οποίους οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν με δεξιοτεχνία την αρχαία κληρονομιά στα εδάφη μας. Ενδιαφέρον για τα μνημεία μας πρώτοι εκδηλώνουν οι καλλιτέχνες μας κατά την Περίοδο της Αναγέννησης, επηρεασμένοι από δημοφιλή έργα στην ευρωπαϊκή ζωγραφική.

Στόχος της έκθεσης «Τοπία με βουλγαρικά μνημεία» είναι να δείξει αυτό το είδος ζωγραφικής- που αναπτύσσεται από τις αρχές του 20ου αιώνα και στη συνεχεία αποκτά την ολοκληρωμένη του μορφή - εξηγεί η επιμελήτρια Ντοροτέγια Σοκόλοβα. - Το είδος σχετίζεται με τη διαδικασία της αποκάλυψης, διερεύνησης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη δημιουργία των θεσμών του νέου κράτους. Εκτός αυτού είναι πρωτότυπο βουλγαρικό και δε μιμείται τα ευρωπαϊκά πρότυπα του 17^ου και του 19^ου αιώνα. Μέχρι στιγμής αυτό το είδος δεν έχει παρουσιαστεί ξεχωριστά.  Έτσι στην έκθεση μπορούμε να δούμε ποιοι είναι οι δημιουργοί και οι φάσεις στην εξέλιξή τους.

Οι καλλιτέχνες προσελκύονται από τα σημαντικά βουλγαρικά παλαιά αξιοθέατα - ναούς, μοναστήρια, σπίτια στην κλασική παράδοση του 19ου αιώνα, γραφικά ερείπια, τις αναγεννησιακές πόλεις Σόφια, Πλόβντιβ, Βελίκο Τίρνοβο, Οχρίδα, Καβάλα, Σωζόπολη, Νεσέμπαρ. Και ανάμεσα στους δημιουργούς των ελαιογραφιών, των ζωγραφιών, των ακουαρελών, των παστέλ και των τυπωμένων έργων γραφικής ξεχωρίζουν τα ονόματα των μεγάλων ζωγράφων μας από το πρώτο μισό του 20ου αιώνα - Πέταρ Μορόζοφ, Νίκολα Τάνεφ, Τσάνκο Λαβρένοφ, Σιράκ Σκίτνικ, Ιβάν Μίλεφ, Γιάροσλάβ Βέσιν, Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ-του Μάστορα και πολλών άλλων.

Αυτό το είδος ζωγραφικής περνά από διάφορα στάδια - το νωρίτερο σχετίζεται με την ευρωπαϊκή παράδοση των ακαδημαϊκών ζωγράφων της πρώτης γενιάς, όπως οι Αντόν Μίτοφ, Ιβάν Μάρκβιτσκα και Χρίστο Στάντσεφ, ακολουθούμενοι από τους ιμπρεσιονιστές και τους εξπρεσιονιστές - λέει η Ντοροτέγια Σοκόλοβα. – Αλλά το πρώτο σημαντικό έργο που σηματοδότησε την έναρξη του σύγχρονου είδους, το οποίο διαμορφώνεται γύρω στο 1910, είναι «Τα ερείπια της Αγίας Σοφίας» του Νικόλα Πετρόφ. Φυσικά, εκτός από βουλγαρικά, οι καλλιτέχνες ζωγραφίζουν και διάσημα ευρωπαϊκά μνημεία, αλλά το σημαντικό είναι ότι φέρνουν στο φως τα σύμβολα του πολιτισμού μας όπως είναι η «Αγία Σοφία», η Εκκλησία της Μπογιάνα, το Μοναστήρι της Ρίλα, οι αρχαίες πόλεις. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι τα έργα τους είναι καλλιτεχνικές αναπαραστήσεις - προσωπικές για τους διάφορους καλλιτέχνες και στυλ.

Και ενώ οι καλλιτέχνες εξετάζουν τα βουλγαρικά μνημεία, αναδημιουργώντας τους στον καμβά, το κράτος ιδρύει τους θεσμούς που σχετίζονται με τη μελέτη της καλλιτεχνικής κληρονομιάς και του πολιτισμού και τη διατήρησή τους. Αυτή η επιστημονική πλευρά εκπροσωπείται στην έκθεση μέσα από κείμενα και φωτογραφίες - από περιγραφές έργων τέχνης και μνημείων και τη δράση των Βουλγάρων κατά τον Οθωμανικό ζυγό για την διατήρησή τους, μέχρι τις μελέτες και τους νόμους κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Ένας από τους ανθρώπους με τη μεγαλύτερη συμβολή στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στη χώρα μας είναι ο κριτικός τέχνης Αντρέι Πρότιτς – πολιτιστικός παράγοντας στη σύγχρονη Βουλγαρία, διευθυντής του τότε Εθνικού Μουσείου με ανεκτίμητη συμβολή στη δημιουργία της σύγχρονης νομοθεσίας για τα μουσεία και τα μνημεία. Δεν είναι τυχαίο ότι σ’ αυτόν τον μεγάλο ερευνητή με τεράστια προσφορά παραχωρείται ολόκληρη αίθουσα της Εθνικής Πινακοθήκης και η έκθεση είναι αφιερωμένη στην φωτεινή προσωπικότητά του.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από την Εθνική Πινακοθήκη