Η Σόφια σήμερα φιλοξενεί την πολυαναμενόμενη συνάντηση κορυφής μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, που προκάλεσε και αντιφατικά σχόλια. Το φόρουμ αυτό είναι το πιο σημαντικό που οργανώθηκε, μέχρι σήμερα, κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ το χαρακτήρισε ως την πρώτη ευκαιρία, στο διάστημα της τελευταίας δεκαπενταετίας, να συζητήσουν οι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων με τους συναδέλφους τους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η σημασία που αποδίδει η ΕΕ στην εκδήλωση υπογραμμίζεται, εύγλωττα, από το υψηλό επίπεδο αντιπροσωπευτικότητάς της. Στη Σόφια, για να συμμετάσχουν στη συνάντηση, βρίσκονται ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Φεντερίκα Μογκερίνι, ο Επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι. Οι ίδιοι είχαν έρθει στη Σόφια τον Ιανουάριο για τα εγκαίνια της Βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ και τώρα είναι και πάλι εδώ, για να συμμετάσχουν στο κορυφαίο φόρουμ της πιο σημαντικής της προτεραιότητας- την ευρωπαϊκή προοπτική και σύνδεση των Δυτικών Βαλκανίων.

Μια ημέρα πριν τη συνάντηση, μερικές εκδηλώσεις και δηλώσεις, στη Σόφια, απέρριψαν τον σκεπτικισμό και τις επιφυλάξεις ορισμένων. Διασαφηνίστηκε ότι ήδη έχει καταρτιστεί το σχέδιο τελικής δήλωσης. Το γεγονός ότι έγινε αποδεκτό από όλα τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποδεικνύει την ενότητα που υπάρχει στα βασικά ζητήματα της ευρωπαϊκής πολιτικής απέναντι στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι, διαβεβαίωσε μεν ότι η Ισπανία δεν θα συμμετάσχει στη σύνοδο, αλλά ήρθε στη Σόφια για να συμμετάσχει στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και δήλωσε ότι η χώρα του θα υποστηρίξει την τελική δήλωση.

Σε αντίθεση με τη βαλκανική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 2003, όταν καμία χώρα της περιοχής δεν είχε στάτους υποψήφιας προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρας, τώρα η πρόοδος, που έχει επιτευχθεί στην ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής, επιτρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις για τη χρηματοδότηση έργων και προγραμμάτων. Αναμένεται ότι σήμερα θα υπογραφεί, μεταξύ της Βουλγαρίας και της Σερβίας, το μνημόνιο για τη σύνδεση φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών. Μια μέρα αργότερα, θα υπογραφεί παρόμοιο μνημόνιο μεταξύ της Βουλγαρίας και της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Υψηλές προσδοκίες προκαλεί και η δήλωση του Ντόναλντ Τουσκ, ότι σήμερα στη Σόφια η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβεβαιώσει το ενδιαφέρον της για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της περιοχής των Βαλκανίων και ότι η ευρωπαϊκή της προοπτική παραμένει εν ισχύ.

Ενθαρρύνοντας την λήψη σχετικών αποφάσεων, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ δήλωσε ότι ενώ η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων δεν αποτελεί κίνδυνο για την ΕΕ, η αγνόησή τους θα οδηγήσει στην αύξηση της επιρροής των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας. Η άρνηση ενσωμάτωσης της περιοχής θα αποτελούσε υποχώρηση από τις ήδη υπάρχουσες θέσεις της ΕΕ. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας της Βουλγαρίας, Εμίλ Καρανικόλοφ, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο κύριος επενδυτής στα Βαλκάνια. Σε ό, τι αφορά στο εμπόριο στην περιοχή, το μερίδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 73%, ενώ της Κίνας είναι 7% και της Ρωσίας 4,8%.

Η πραγματοποίηση της σημερινής συνάντησης κορυφής στη Σόφια, είναι, επίσης, απόδειξη ότι η πρώτη Βουλγαρική Προεδρία είναι επιτυχής. Ακόμη και ο αρχηγός του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών Σεργκέι Στανίσεφ χαρακτήρισε τη σημερινή συνάντηση ως αιχμή της Βουλγαρικής Προεδρίας της ΕΕ και χαιρέτησε την επιστροφή των Βαλκανίων στην ημερήσια διάταξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για πρώτη φορά από το 2003, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία για τη Βουλγαρία. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι, δήλωσε ότι η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της πολιτικής και μετά από τη Βουλγαρική Προεδρία του Συμβουλίου, ενώ ο πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς, επιβεβαίωσε ότι η χώρα του θα οργανώσει την επόμενη σύνοδο κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων το 2020, με στόχο την περαιτέρω τόνωση των διαδικασιών σύγκλισης των κρατών της περιοχής με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης