Πριν μερικές ημέρες δημοσιοποιήθηκαν οι εκθέσεις σύγκλισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι οποίες είναι εξαιρετικά σημαντικές για τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εισέλθουν στη ζώνη του ευρώ. Στη Βουλγαρία, η οποία, σύμφωνα με τις αρχές, είναι αποφασισμένη να τηρήσει την, αναφερόμενη στη Συνθήκη Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δέσμευση υιοθέτησης του ευρώ, οι κρατικοί θεσμοί δείχνουν αποφασισμένοι να κάνουν ό, τι χρειάζεται για να ενταχθεί η χώρα στην Ευρωζώνη. Στο πλαίσιο αυτό, και οι δύο εκθέσεις έτυχαν μεγάλης προσοχής, τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από διάφορους εμπειρογνώμονες, παρατηρητές, αναλυτές, καθώς και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι απόψεις για τις αναλύσεις και αξιολογήσεις των εκθέσεων, σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Βουλγαρία, διίστανται. Ορισμένοι τις χαρακτήρισαν ως «τίποτα το ιδιαίτερο» και άλλοι ως «χαστούκι για τις βουλγαρικές επιδιώξεις σχετικά με το ευρώ». Η αλήθεια, όπως πάντα, πρέπει να αναζητηθεί κάπου στη μέση αυτών των δύο άκρων. Κι αυτό επειδή, παρά το συμπέρασμα ότι η Βουλγαρία δεν είναι ακόμα έτοιμη για το ευρώ, οι εκθέσεις δείχνουν, επίσης, ορισμένα υπερβολικά ενθαρρυντικά και αξιέπαινα επιτεύγματα, για τα οποία οι υπόλοιπες υποψήφιες χώρες, μπορούν μόνο να ελπίζουν.

Το κύριο συμπέρασμα των εκθέσεων, ότι η Βουλγαρία δεν είναι έτοιμη να μπει στην Ευρωζώνη, εκπλήσσει, προκαλεί την προσοχή, αλλά είναι λογικό και το συμμερίζονται ακόμα και οι βουλγαρικές αρχές. Φυσικά, οι αρχές γνωρίζουν πολύ καλά, ότι μια από τις βασικές προϋποθέσεις για ένταξη στη ζώνη του ευρώ είναι η προσαρμογή στους συναλλαγματικούς μηχανισμούς και κανονισμούς του ERM II, της αποκαλούμενης «αίθουσας αναμονής» της Ευρωζώνης, πράγμα απολύτως απαραίτητο για την υιοθέτηση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι η βουλγαρική κυβέρνηση δήλωσε ανοιχτά ότι μέχρι το τέλος της Βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία λήγει στις 30 Ιουνίου, προτίθεται να προτείνει την υποψηφιότητα της Βουλγαρίας για ERM II και όχι απευθείας για την Ευρωζώνη. Εδώ υπάρχει πλήρης σύμπτωση θέσεων. Οι απόψεις των δύο πλευρών διαφέρουν στο ζήτημα της εισόδου στην τραπεζική ένωση. Οι Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη απαιτούν να προηγηθεί η είσοδος στην τραπεζική ένωση, ενώ η Σόφια επιμένει πρώτα να προσχωρήσει στον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών και στη συνέχεια στην τραπεζική ένωση, όπως εξήγησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ. Μέχρι στιγμής, οι απόψεις διαφέρουν κι αυτό θα καθυστερήσει την πορεία της Βουλγαρίας, μέχρι να καταλήξουν σε ομοφωνία.

Διαφορετικά, κοιτώντας τους αριθμούς, η Βουλγαρία έχει εκπληρώσει προ πολλού όλα τα κριτήρια εισόδου στον ERM II και την Ευρωζώνη - και για το δημόσιο χρέος και για το έλλειμμα του προϋπολογισμού, και για τη σταθερότητα των συναλλαγματικών ισοτιμιών και για τη σταθερότητα των τιμών και για τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, κ.λπ. Εκτός από τα άγραφα, αλλά πολιτικά κρίσιμα κριτήρια, τα οποία αφορούν στο επίπεδο ζωής και τη διαφθορά.

Γνωρίζοντας ότι, σε τελική ανάλυση, η είσοδος της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη είναι πρωτίστως πολιτική απόφαση, ξεκαθαρίζεται πόσο σημαντικά είναι τα κριτήρια και πόσο ασαφής η τύχη της Βουλγαρίας στην πορεία της προς το ευρώ. Οι βουλγαρικές αρχές έχουν ήδη την πικρή εμπειρία της Ζώνης του Σένγκεν, στην οποία, αν και καλύπτει τα απαραίτητα κριτήρια εδώ και, περίπου, πέντε χρόνια, η χώρα δεν έχει ενταχθεί για πολιτικούς λόγους. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε σχέση με το ευρώ.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Ευρώπη έχει πολλούς λόγους να περιμένει περισσότερα από τη Βουλγαρία, σε ό, τι αφορά στην αύξηση του επιπέδου ζωής και την επιβολή του νόμου και της δικαιοσύνης. Αλλά αυτά δεν αλλάζουν από μέρα σε μέρα, με έναν νόμο και σαφείς κανόνες. Κι αυτό επειδή πρόκειται για σύνθετα και αντιφατικά συστήματα που μεταρρυθμίζονται και βελτιώνονται αργά και σταθερά. Το κράτος δικαίου και το επίπεδο ζωής δεν είναι πράγματα που η Ευρώπη πέτυχε μέσα σε 10 ή 20 χρόνια. Η Βουλγαρία χρειάζεται, επίσης, χρόνο. Είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε τη σωστή πορεία, με καλούς εταίρους και συμμάχους. Αυτό ακριβώς κάνει η χώρα και οι Βρυξέλλες το γνωρίζουν πολύ καλά, μια και παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τις εξελίξεις στον τομέα της δικαιοσύνης, του κράτους δικαίου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και τους μακροοικονομικούς δείκτες. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, φαίνεται ότι η Βουλγαρία απομακρύνεται από την Ευρωζώνη για άγνωστο χρονικό διάστημα.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης