Ο Ζλάτιου Μπογιατζίεφ (1903 – 1976) είναι ένα από τα εμβληματικά ονόματα της βουλγαρικής ζωγραφικής. Στην Εθνική Πινακοθήκη στη Σόφια εγκαινιάστηκε έκθεση με πορτρέτα διανοούμενων, σύγχρονων του ζωγράφου, τα οποία έχει συλλέξει με συστηματικότητα ο πρωταθλητής της πάλης Μπογιάν Ράντεφ.

Ο Ζλάτιου Μπογιατζίεφ είναι ο πιο βούλγαρος ζωγράφος, λέει η διευθύντρια της Πινακοθήκης, Σλάβα Ιβανόβα. Αυτή τη φορά δείχνουμε άγνωστα ως τώρα πορτρέτα συγγραφέων, ηθοποιών, ζωγράφων. αλλά και απλών ανθρώπων, ζωγραφισμένα με τον βαθύ ψυχολογισμό που χαρακτηρίζει τον Μπογιατζίεφ.

Κατά την πρώτη καλλιτεχνική περίοδο του ζωγράφου (ως το 1951) η δημιουργική του προσωπικότητα ξεδιπλώνεται στο πλαίσιο της κλασσικής παράδοσης. Από αυτήν την περίοδο παρουσιάζεται στην πινακοθήκη ένα «Γυναικείο πορτρέτο» από το 1932. Το 1951 ο ζωγράφος περνά από μια σκληρή δοκιμασία. Παθαίνει εγκεφαλικό και το δεξί του χέρι παραλύει. Όλα δείχνουν πως δε θα μπορεί πια να ζωγραφίζει, αλλά εκείνος δεν παραδίνεται. Αρχίζει να ζωγραφίζει με το αριστερό του χέρι και δημιουργεί νέες τεχνοτροπίες και στυλ. Αρχίζει να ζωγραφίζει μεγάλους καμβάδες με πλούσια χρώματα και με πολύ φαντασία. Στους πίνακές του το γκροτέσκο συνδυάζεται με την αφέλεια, ο ζωγράφος επηρεάζεται από τον συμβολισμό και τον μαγικό ρεαλισμό. Το κοινό τον ανακαλύπτει ξανά όπως και οι κριτικοί τέχνης.

Τα πορτρέτα που ζωγραφίζει αργότερα ο Ζλάτιου Μπογιατζίεφ παραμένουν στην αφάνεια λόγω των έντονων εντυπώσεων που προκαλούν οι μεγάλες χρωματικές συμφωνίες του. Αλλά στον τρόπο, με τον οποίο είναι ζωγραφισμένα αυτά τα γνωστά στη βουλγαρική κοινωνία πρόσωπα διαφαίνεται η διάνοια του ζωγράφου. Τα πορτρέτα έχουν ενδιαφέρουσα σύνθεση όσον αφορά την τοποθέτηση της φιγούρας στον χώρο. Υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες που προσδίδουν ύφος και χαρακτήρα. Ένα από τα αριστουργήματα του ζωγράφου είναι τα τρία πορτρέτα της ηθοποιού Κάτια Πασκάλεβα, ζωγραφισμένα τη δεκαετία του ’60, που δείχνουν τα δυο προφίλ της και το ανφάς της, αλλά σε διαφορετικές στιγμές της ζωής της.

Ο Μπογιάν Ράντεφ υπήρξε δυο φορές ολυμπιονίκης ελληνορωμαϊκής πάλης το 1964 και το 1968. Μετά το τέλος της αθλητικής του καριέρας η αγάπη του για την τέχνη βρήκε έκφραση στη συλλογή έργων τέχνης. Ταυτόχρονα είναι και δωρητής ειδικά για το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, όπου υπάρχει αίθουσα με το όνομά του.

Για μένα είναι τιμή να κατέχω κάποια από τα έργα του Ζλάτιου Μπογιατζίεφ, τον οποίο θεωρώ πολύ καλό ζωγράφο, είπε ο κύριος Ράντεφ στα εγκαίνια της έκθεσης. Ο βουλγαρικός λαός μπορεί να είναι υπερήφανος χάρη σ’ αυτόν τον έντονο εκπρόσωπο της πατρίδας μας.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Η μόνιμη έκθεση «Ζλάτιου Μπογιατζίεφ», Δημοτικό Ινστιτούτο «Παλιό Πλόβντιβ», η Εθνική Πινακοθήκη και Βενέτα Παβλόβα