Στη Βουλγαρία, από την ένταξή της στην ΕΕ το 2007, ασταμάτητα συζητούνται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εισόδου στην Ευρωζώνη και την αντικατάσταση του εθνικού νομίσματος με το ευρωπαϊκό ευρώ. Μέχρι στιγμής όμως οι επίσημες αρχές στη Σόφια δεν είχαν κάνει τίποτα πιο συγκεκριμένο για την υιοθέτηση του ευρώ, και ταυτόχρονα ασταμάτητα ισχυρίζονταν ότι η χώρα έχει εκπληρώσει όλες τις απαιτήσεις για ένταξη στην Ευρωζώνη. Μόλις πριν από δύο μήνες περίπου στάλθηκε επίσημη επιστολή από τον υπουργό Οικονομικών και τον κυβερνήτη της Κεντρικής Τράπεζας Βουλγαρίας για συμμετοχή της χώρας μας στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, μέσω της καθιέρωσης στενής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και για τις προθέσεις της χώρας για υποβολή υποψηφιότητας για τον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ERM2. Τώρα η κυβέρνηση ενέκρινε και σχέδιο δράσης για την παράλληλη ένταξη στο ERM2 και την Τραπεζική Ένωση μέχρι τον Ιούλιο του 2019.

Το έγγραφο προβλέπει τροποποιήσεις στην εθνική νομοθεσία ανάλογα με τους ευρωπαϊκούς νομικούς κανόνες, μέτρα σταθεροποίησης του τραπεζικού κλάδου, για ενίσχυση της τραπεζικής εποπτείας και για πιο προσεκτική παρακολούθηση των συνταξιοδοτικών ταμείων και των ασφαλιστικών εταιρειών. Εξίσου σημαντικά είναι και τα μέτρα που αφορούν τις κρατικές επιχειρήσεις, στις οποίες θα σταλθούν συστάσεις και απαιτήσεις να τελειοποιήσουν και να προσαρμόσουν στους ευρωπαϊκούς κανόνες τη διεύθυνση και τα οικονομικά τους. Όλα αυτά τα μέτρα έχουν σκοπό να ενισχύσουν τον έλεγχο των τραπεζικών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στη χώρα, έτσι ώστε να μη απειλούν την μακροοικονομική σταθερότητα της Βουλγαρίας. Ένας πολύ δύσκολος στόχος, που η βουλγαρική Βουλή θα πρέπει να αντιμετωπίσει μέχρι τα μέσα του 2019. Ο χρόνος είναι επαρκής, το πολιτικό και το οικονομικό σύστημα είναι σταθερά, δηλαδή, υπάρχουν συνθήκες για επιτυχείς μεταρρυθμίσεις. Κάτι παραπάνω, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, οι οποίες δεν είναι μέλη της Ευρωζώνης, στη Βουλγαρία οι διαθέσεις προς το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα είναι σχετικά θετικές, τόσο ανάμεσα στους πολίτες της χώρας, όσο στους οικονομικούς και τους πολιτικούς κύκλους. Στην ουσία η Βουλγαρία είναι η μόνη χώρα σ’ αυτή την ομάδα κρατών, η οποία κάνει τα πρώτα συγκεκριμένα βήματα προς ένταξη στην Ευρωζώνη.

Εδώ όμως πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωζώνη για πρώτη φορά καθιερώνει για χώρα υποψήφια για το ευρώ νέες απαιτήσεις, οι οποίες δεν είναι καθαρά τραπεζικές, χρηματοοικονομικές και συναλλαγματικές, αλλά είναι πολύ πιο κοντά στον πολιτικό χώρο. Γιατί τόσο από τις Βρυξέλλες, όσο από τη Φρανκφούρτη κατέστησαν σαφές ότι ορατές επιτυχίες στον αγώνα κατά της διαφθοράς στη χώρα θα είναι σημαντικός όρος για την ένταξη στην Ευρωζώνη. Όσον αφορά μια τέτοια απαίτηση οι βουλγαρικές αρχές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες, επειδή από 10 χρόνια η Βουλγαρία βρίσκεται υπό την παρακολούθηση των Βρυξελλών για την τήρηση των νόμων και των ρυθμίσεων και την αντιμετώπιση της διαφθοράς στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας. Το γεγονός ότι αυτή η παρακολούθηση συνεχίζεται 10 χρόνια τώρα, σημαίνει ότι η Βουλγαρία δεν έχει σημειώσει σημαντική και ορατή πρόοδο στον τομέα αυτό. Εξάλλου, για πρώτη φορά μια χώρα υποψήφια για την Ευρωζώνη θα πρέπει να περιμένει και να υλοποιήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις ακόμη πριν την είσοδό της στην «αίθουσα αναμονής» της Ευρωζώνης, όπου θα παραμείνει άγνωστο χρονικό διάστημα μέχρι την πραγματική υιοθέτηση του ευρώ.

Το σχέδιο δράσης των βουλγαρικών αρχών για την ταυτόχρονη ένταξη της Βουλγαρίας στο ERM2 και την Τραπεζική Ένωση τον Ιούλιο του 2019 εμπνέει εμπιστοσύνη, θέτει απαιτήσεις, δίνει προθεσμίες και γενικά αποτελεί ένα πρόγραμμα μεγάλης κλίμακας χρηματοοικονομικών μεταρρυθμίσεων. Δε θα είναι εύκολο, γιατί θα θιχθούν τα συμφέροντα διάφορων λόμπι και επιχειρηματικών κύκλων με επιρροή. Αν όμως αυτό το σχέδιο αποτύχει, η Βουλγαρία απειλείται να μείνει στην περιφέρεια της ΕΕ ως ασήμαντη χώρα-μέλος, κάτι που δεν μπορεί να αρέσει ούτε στους βουλγάρους πολίτες, ούτε στις επίσημες αρχές.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα