Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας έχουν σπάνια αφορμή να εκτιμήσουν πόσο πολλά ταλέντα γεννήθηκαν και εργάστηκαν στις 28 επαρχίες της χώρας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για την επαρχία του Γιάμπολ και τους ζωγράφους του. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου στην Εθνική Πινακοθήκη μπορείτε να δείτε μια αξιοπερίεργη έκθεση με 51 πίνακες από τις συλλογές του γκαλερί «Ζωρζ Παπάζοφ» του Γιάμπολ.

Πολύ συχνά συνεργαζόμαστε με τους συναδέλφους από τη χώρα – είπε στα εγκαίνια της έκθεσης η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Σλάβα Ιβανόβα. Πολύ συχνά διοργανώνουμε από κοινού εκθέσεις με μία ή άλλη αφορμή, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για θεματική έκθεση ή έκθεση που παρουσιάζει δεδομένο δημιουργό. Πολύ συχνά μαζεύουμε από όλη τη χώρα έργα, για να τους δείξουμε στις εκθέσεις μας. Αλλά τέτοιο είδος έκθεσης δεν έχουμε παρουσιάσει πρόσφατα. Και νομίζω ότι θα είναι καλά αυτή η πρώτη έκθεση και αυτή η πρώτη πρόσκληση της Εθνικής Πινακοθήκης προς άλλη γκαλερί στη χώρα να μετατραπεί σε παράδοση για μας. Γιατί είναι πολύ σημαντικό όχι μόνο το κοινό της Σόφιας να έχει τη δυνατότητα να δει αυτά τα έργα, αλλά και να προσκαλέσουμε όλους τους λάτρεις της τέχνης ξανά και ξανά να ταξιδεύουν στη χώρα και να δουν τι θαυμάσια έργα φυλάσσονται στις συλλογές των πινακοθηκών σε όλη τη χώρα, και όχι μόνο στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης.

Τουλάχιστον δύο από τους ζωγράφους του Γιάμπολ – ο Ζωρζ /Γκεόργκι/ Παπάζοφ (1894-1972) και ο Γκεόργκι Ποπόφ-Τζον (1906-1960) είναι γνωστοί στο εξωτερικό. Πολλοί άλλοι είναι αναγνωρισμένα ονόματα στη Βουλγαρία. Υπάρχουν και τέτοιοι που είναι σχετικά λίγο γνωστοί, αλλά τα έργα τους αξίζουν να ειδωθούν λόγω της ομορφιάς και της πρωτότυπης σκέψης τους.

Ο Ζωρζ Παπάζοφ, το όνομα του οποίου φέρει η γκαλερί, δημιουργεί στη Γαλλία από το 1924 μέχρι το τέλος της ζωής του. Είναι ανάμεσα στους πρωτοπόρους του υπερρεαλισμού. Συμμετέχει σε εκθέσεις μαζί με εμβληματικούς εκπροσώπους της μοντέρνας τέχνης όπως ό Πάμπλο Πικάσο, ο Χουάν Μιρό και ο Μαξ Ερνστ. Η γκαλερί του Γιάμπολ παρουσιάζει στη Σόφια μερικά πρώιμα έργα του, που ζωγραφίστηκαν στην Πράγα /όπου ο Παπάζοφ σπουδάζει αρχιτεκτονική/ γύρω στο 1916. Αυτοί οι πίνακες είναι ακόμη μακριά από τον υπερρεαλισμό, αλλά μέσα τους έχει ζωντάνια και έμπνευση. Ακριβώς στην Πράγα ο βούλγαρος καλλιτέχνης αγάπησε αληθινά τη ζωγραφική και αυτή η αγάπη τον οδήγησε στην επιτυχημένη του δημιουργική πορεία.

Ο Γκεόργκι Ποπόφ-Τζον επίσης εργάζεται στο εξωτερικό /Γαλλία και Σουηδία/ σε διάφορους περιόδους της δημιουργικής πορείας του. Στο Παρίσι το 1932 κερδίζει δύο βραβεία. Αλλά πάντα επιστρέφει στη Βουλγαρία, έστω και στην πατρίδα του να βίωσε και απογοητεύσεις. Το πορτρέτο του της διάσημης γλύπτριας Βάσκα Εμμανουήλοβα /ζωγραφισμένο το 1946/ είναι γεμάτο ζεστά χρώματα και συνδυάζει επιδέξια καλαισθησία και ψυχολογισμό.

Ο Στέφαν Μπατσβάροφ (1907-1988) είναι ανάμεσα στους «πατέρες» της καλλιτεχνικής σχολής του Γιάμπολ. Στην έκθεση παρουσιάζεται με κάποια από τα τοπία του από τις όχθες του ποταμού Τούντζα και τα έργα του χαρακτηρίζονται ως ιμπρεσιονιστικά. Ο ίδιος ο Στέφαν Μπατσβάροφ ζωντανεύει μπροστά στα μάτια του θεατή στο πορτρέτο του που ζωγραφίστηκε από άλλο ζωγράφο του Γιάμπολ – τον Πάβελ Μπακάλοφ.

Ο σύγχρονος ζωγράφος Ιβάν Ντίμοφ (γεννημένος το 1943) παρουσιάζεται με το «Σκονισμένο τοπίο» του – ένα μοντέρνο έργο ανάμεσα στην πραγματικότητα και το όραμα, πλούσιο σε φαντασία και σύμβολα. Πιο παραδοσιακός είναι ο Παναγιότ Παναγιότοφ (1909-1986), ο οποίος είναι και παιδαγωγός εθνικής σημασίας. Ήταν και πρύτανης της Εθνικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών κατά την περίοδο 1953 – 1962. Ο πίνακάς του «Σύννεφο» είναι γοητευτικό βουκολικό έργο στις καλύτερες βουλγαρικές παραδόσεις. Το «Γυναικείο πορτρέτο» ή «Πορτρέτο σε κίτρινο» (1937) του Παρούς Γκόγκοφ συνδυάζει επιδέξια την καθαρή γραμμή και τα έντονα χρώματα με λεπτά υποδηλωμένες ψυχολογικές λεπτομέρειες.

Μαζί με τα έργα καλλιτεχνών του Γιάμπολ, η γκαλερί «Ζωρζ Παπάζοφ» παρουσιάζει και καταπληκτικά έργα άλλων βουλγάρων ζωγράφων, που είναι ανάμεσα στους πιο διάσημους - κλασσικούς όπως οι Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ-ο Μάστορας και Μπορίς Ντένεφ, καθώς και σύγχρονούς μας όπως ο Σβετλίν Ρούσεφ, ο οποίος απεβίωσε πρόσφατα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: Εθνική Πινακοθήκη και Βενέτα Παβλόβα