Οι εγκριθείσες τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής στα Σκόπια συνταγματικές τροποποιήσεις, που οδηγούν στη μετονομασία της Δημοκρατίας της Μακεδονίας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας προκάλεσαν ασυνήθιστα γρήγορες, αλλά και αναμενόμενες αντιδράσεις στη Σόφια. Νωρίς το Σάββατο μετά την ψηφοφορία το Υπουργείο Εξωτερικών τις χαρακτήρισε ως γεγονός μεγάλης σημασίας για την ευρωατλαντική προοπτική της Μακεδονίας, για ολόκληρη την περιοχή και για τις διμερείς σχέσεις.

Η μεγάλη σημασία, την οποία η Βουλγαρία δίνει στα συμβαίνοντα, είναι κατανοητή. Όπως πρόσφατα ο συνάδελφός μας Κωσταντίν Φίλιποφ έγραψε «Η ΠΓΔΜ φεύγει, έρχεται η Βόρεια Μακεδονία», και αυτό σημαίνει ότι στα δυτικά σύνορά της η Βουλγαρία θα πάψει να έχει κράτος με αμφισβητούμενο όνομα και στο πρόσωπό της θα αποκτήσει στο προσεχές μέλλον νέο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ και εταίρο στην ΕΕ. Είναι σημαντικό να σημειωθούμε ότι η ίδια η Βουλγαρία ποτέ δεν δέχθηκε την ονομασία ΠΓΔΜ και πρώτη στον κόσμο αναγνώρισε τη δυτική γειτονική χώρα με το συνταγματικό της όνομα – Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η επικείμενη αλλαγή δεν υποθέτει η Βουλγαρία να αναγνωρίσει εντελώς νέα κρατική ονομασία, αλλά την ήδη αναγνωρισμένη από την ίδια με την πρόσθεση του γεωγραφικού καθορισμού «Βόρεια».

Μέχρι πρόσφατα στον καθορισμό αυτό στη Βουλγαρία είχε επιφυλάξεις λόγω ενδοιασμών ότι θα προϋπόθετε ενδεχόμενες εδαφικές αξιώσεις απέναντι στη γεωγραφική της περιοχής της Μακεδονίας του Πίριν. Οι νεότερες πολιτικές πραγματικότητες στις διμερείς σχέσεις μετά την υπογραφή της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας με τη Μακεδονία όμως οδήγησαν σε αναθεώρηση αυτής της άποψής. Αυτό έγινε σαφές τον φετινό Ιούνιο, όταν τα Σκόπια συμφώνησαν με την Αθήνα για την ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας». Τότε οι πολιτικές δυνάμεις στη Βουλή εξέφρασαν νέα, θετική στάση απέναντι στο νέο όνομα και από το κυβερνών κόμμα GERB ακόμη και το χαρακτήρισαν ως την καλύτερη λύση από όλα τα δυνατά. Ακόμη και ένας εθνικιστής όπως ο αρχηγός του VMRO Κρασιμίρ Καρακατσάνοφ επεσήμανε ότι η συμφωνία για το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» δεν περιέχει αξιώσεις απέναντι στη Βουλγαρία και δεν πρέπει να αποτελεί πρόβλημα, λαμβάνοντας υπόψη ότι πριν από σχεδόν 30 χρόνια η χώρα μας έχει ήδη αναγνωρίσει την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας», η οποία από γεωγραφική άποψη καλύπτει πολύ πιο μεγάλο έδαφος από την ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».

Όταν τον Ιούνιο στη Βουλή εκφράστηκε για πρώτη φορά θετική στάση απέναντι στο όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ζήτησε η κυβέρνηση να επιμείνει τα Σκόπια να εγγυηθούν ότι δε θα έχουν εδαφικές αξιώσεις απέναντι στη Βουλγαρία. Ο αρχηγός του VMRO τότε σχολίασε ότι στην υπογραμμένη με τον δυτικό μας γείτονα Συμφωνία Καλής Γειτονίας, ήδη έχει τέτοιες εγγυήσεις, αλλά παρά το γεγονός αυτό από το Υπουργείο Εξωτερικών διαβεβαίωσαν ότι θα ζητήσουν επιπρόσθετες εγγυήσεις. Στην ουσία η Μακεδονία θα είναι υποχρεωμένη να δώσει τέτοιες εγγυήσεις και στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ ως όρο για την ένταξή της. Η αλλαγή στην ονομασία έγινε ακριβώς με τέτοιο σκοπό, και αυτό σημαίνει ότι ο όρος για εγγυήσεις είναι εκ των προτέρων δεκτός.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα