Το Οικονομικό Επιμελητήριο της Βουλγαρίας (ΟΕΒ), ζήτησε να διεξαχθεί δημόσια συζήτηση για την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων του Κώδικα Εργασίας. Οι εργοδότες επιμένουν στην άρση της αυστηρής απαγόρευσης των υπερωριών. Ζητούν την αύξηση του μέγιστου αριθμού των ετήσιων υπερωριών από 150 σε 300 ώρες, τη μείωση, από 16 σε 15 έτη, της κατώτατης επιτρεπόμενης ηλικίας για την πρόσληψη και την κατάργηση των περιορισμών σχετικά με τις συμβάσεις ωριαίας ή μερικής απασχόλησης, σύμφωνα με τους οποίους οι συμβασιούχοι αυτοί δεν μπορούν να είναι το 30% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων στην επιχείρηση. Σύμφωνα με τους επιχειρηματίες, η Βουλγαρία κατατάσσεται τελευταία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλους τους δείκτες της ευελιξίας της εργασίας, τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, τη ωριαία απασχόληση, την εργασία από απόσταση, τη δεύτερη σύμβαση εργασίας, κ.λπ. Το ΟΕΒ πιστεύει ότι η ισχύουσα νομοθεσία είναι ξεπερασμένη, υπερβολικά απαιτητική, αντιφατική και ανεπαρκής για τις σύγχρονες προκλήσεις.

Όσοι υποστηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις αυτές, στηρίζουν τη θέση τους στο θετικό παράδειγμα των εργατικών μεταρρυθμίσεων στη Γερμανία, το 2006, και στην Ισπανία, το 2011, οι οποίες οδήγησαν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Όμως σ’ αυτές τις χώρες υπάρχουν ισχυρά συνδικάτα και λειτουργικούς μηχανισμοί συλλογικής διαπραγμάτευσης, οι οποίοι υπερασπίζονται τα συμφέροντα των εργαζόμενων με μερική απασχόληση και φροντίζουν για την επαρκή τους αμοιβή. Δυστυχώς, όμως, η ισχύς των συνδικάτων δεν είναι η ίδια στη Βουλγαρία.

Παρόμοιες μεταρρυθμίσεις, σαν αυτές που προτείνονται από τις βουλγαρικές επιχειρήσεις, είναι έντονα αμφισβητούμενες στην Ελλάδα και τη Γαλλία. Για να προσελκύσει επενδύσεις και να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας στη Γαλλία, ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατάργησε τις 35 ώρες εργασίας την εβδομάδα και τις αύξησε σε 40, απόφαση που προκάλεσε γενική δυσαρέσκεια σε ολόκληρη τη χώρα. Στην κατεύθυνση αυτή ήταν και οι μεταρρυθμίσεις στην ουγγρική νομοθεσία στα τέλη του 2018. Σύμφωνα μ’ αυτές, οι ούγγροι εργοδότες μπορούν να απαιτούν από τους εργαζόμενους 400 ώρες υπερωρίες το χρόνο και να καθυστερήσουν την πληρωμή τους έως και μια τριετία. Με τον τρόπο αυτό, η πρόσθετη εργασία μπορεί να αυξηθεί κατά 8 ώρες την εβδομάδα και οι εργαζόμενοι να υποχρεωθούν να εργάζονται έξι μέρες την εβδομάδα. Τα συνδικάτα στη χώρα ονόμασαν τις μεταρρυθμίσεις «Δουλεμπορικό νόμο».

Φαίνεται ότι οι εργοδότες στη Βουλγαρία και την Ανατολική Ευρώπη, έχουν διαφορετική άποψη από τους εμπειρογνώμονες του τελευταίου Παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ, στο Νταβός, στο οποίο προτάθηκε να συζητηθεί η εφαρμογή τετραήμερης εργάσιμης εβδομάδας. Για πολλούς, σήμερα, αυτό ακούγεται σαν μια ουτοπία, αλλά στις ημέρες του σοσιαλισμού στη χώρα μας, η μετάβαση σε πενθήμερη εργάσιμη εβδομάδα ακούγονταν σαν επιστημονική φαντασία. Απάντηση σε όλες τις αμφιβολίες και αύξηση της παραγωγικότητας, δίνουν οι νέες τεχνολογίες. Οι βαριές βιομηχανίες όλο και περισσότερο βασίζονται στη ρομποτική.

Όσο, σήμερα, μια μηχανή με ισχύ ενός ίππου έχει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί οποιοδήποτε κινητήρα με ισχύ 75 κιλοβάτ, τόσο και ο άνθρωπος - η ανθρώπινη δύναμη ενός εργαζόμενου, μπορεί να ανταγωνιστεί τα ρομπότ των γραμμών παραγωγής. Οι βουλγαρικές επιχειρήσεις, αντί να επενδύουν στη ρομποτική και τις νέες τεχνολογίες, ελπίζουν να αποκομίσουν προστιθέμενη αξία μέσω της αύξησης των ωρών εργασίας και τη μείωση των κοινωνικών δαπανών μέσω διαφόρων μορφών ευέλικτης απασχόλησης. Όμως αυτό δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση, την οποία θα απορρίψει, γρήγορα, η ίδια η αγορά. Η λύσεις αυτές δεν είναι αποτελεσματικές σε μακροπρόθεσμο πλάνο. Η μηχανοποιημένη παραγωγή πάντα κατάφερνε να ξεπεράσει την δελεαστική, αλλά αναποτελεσματική, ανταγωνιστικότητα των υπερωριών. Η συντήρηση ενός μηχανήματος, στην παραγωγή και στις υπηρεσίες, είναι πάντα πιο συμφέρουσα από την πρόσληψη και τη φροντίδα του ανθρώπινου προσωπικού.

Διαφορετικά, δεν υπάρχει τίποτα κακό στην εργασία με ευέλικτο ωράριο, σε πολλαπλές θέσεις εργασίας, ακόμη και από το σπίτι, τις ωριαίες αμοιβές ή τις δύο συμβάσεις εργασίας. Αλλά είναι οι βούλγαροι εργοδότες και η κρατική διοίκηση, έτοιμοι για τις αλλαγές που πρότεινε η ΟΕΒ;

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης